saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba
saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba
saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
samuSaos <strong>da</strong>mTavrebis Semdeg jgufebi warmoadgenen Sesrulebul samuSaos. ukeTes Sedegad<br />
CaiTvleba is jgufi, romelic ufro met msgavseba-gansxvavebas <strong>da</strong>adgens.<br />
gakveTilis <strong>da</strong>sasruls mokled SeajameT gakveTilze Catarebuli aqtivobebi.<br />
Tema 3.6<br />
mosaxleobis sqesobriv-asakobrivi struqtura (1 sT)<br />
Sedegi 3. Seiswavlis mosaxleobis demografiul maxasiaTeblebs <strong>da</strong> ukavSirebs maT qveynis<br />
ganviTarebis perspeqtivas.<br />
Sedegi miRweulia, Tu moswavle:<br />
– demografiul sakiTxebze msjelobisas iyenebs Sesabamis terminologias;<br />
– ganmartavs ZiriTad demografiul maCveneblebs, sqesobriv-asakobriv struqturas <strong>da</strong> msoflioSi<br />
gavrcelebul aRwarmoebis tipebs; kiTxulobs Sesabamis grafikebsa <strong>da</strong> diagramebs.<br />
– msjelobs regionebis demografiul suraTze <strong>da</strong> mosalodnel cvlilebebs ganixilavs eTikur<br />
WrilSi.<br />
gakveTilis mizania:<br />
• mosaxleobis demografiuli maxasiaTeblebis Seswavla <strong>da</strong> maTi qveynis ganviTarebis perspeqtivebTan<br />
kavSiris <strong>da</strong>dgena.<br />
• demografiuli sakiTxebis Seswavlisas sxva<strong>da</strong>sxva tipis geografiuli saSualebebis (rukebi,<br />
grafikebi, diagramebi, statistikuri masalebi) miznobrivad gamoiyeneba.<br />
gamomuSavebuli unar-Cvevebi:<br />
• mizez-Sedegobrivi kavSirebis <strong>da</strong>dgenis unari;<br />
• informaciis moZiebis, klasificirebis, analizisa <strong>da</strong> sxva saxiT warmodgenis unari;<br />
• drosa <strong>da</strong> sivrceSi orientaciis unari;<br />
• sakuTari mosazrebebis gamoTqmis, argumentirebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvnebis gakeTebis unari.<br />
resursebi: saxelmZRvanelo, statistikuri informacia romelime qveynis sqesobriv-asako-<br />
brivi struqturis Sesaxeb, <strong>msoflios</strong> politikuri ruka;<br />
gakveTilis msvleloba<br />
I etapi: klasis sqesobriv-asakobrivi strqturis <strong>da</strong>dgena – 10 wT.<br />
sTxoveT moswavleebs CamoTvalon, Tu ra niSnebis mixedviT SeiZleba mosaxleobis <strong>da</strong>yofa.<br />
maTi pasuxebi <strong>da</strong>afiqsireT <strong>da</strong>faze. mag. rasobrivi, eTnikuri, religiuri, sqesobrivi, asakobrivi,<br />
<strong>da</strong>saqmebulobis, lingvisturi <strong>da</strong> sxv. niSnebis mixedviT.<br />
Semdeg hkiTxeT klass:<br />
– CamoTvlili niSnebi<strong>da</strong>n romelia pir<strong>da</strong>pir kavSirSi mosaxleobis bunebriv matebasTan?<br />
(sqesobriv-asakobrivi struqtura).<br />
– ra faqtorebi moqmedebs mosaxleobis sqesobriv-asakobriv struqturaze? (qveynis socialurekonomikuri<br />
ganviTarebis done, demografiuli situacia <strong>da</strong> politika, politikuri situacia <strong>da</strong><br />
a. S.).<br />
pasuxebis mosmenis Semdeg <strong>da</strong>adgineT: a) klasSi moswavleTa saerTo raodenobi<strong>da</strong>n ramdenia<br />
gogo <strong>da</strong> ramdeni – biWi? b) ra asakis arian isini?<br />
mag. klasSi aris 25 moswavle, maTgan 15 gogonaa, 10 biWi. moswavleTa umetesoba 13-14 wlisaa.<br />
aRniSnuli monacemebiT warmodgena iqmneba klasis sqesobriv-asakobriv struqturaze.<br />
II etapi – geografiuli saSualebebis (rukebi, diagramebi, grafikebi <strong>da</strong> a. S.) gamoyenebiT<br />
msoflio mosaxleobis sqesobriv-asakobrivi struqturis Seswavla – 20 wT.<br />
klasi <strong>da</strong>yaviT 5 jgufad. TiToeul jgufs mieciT <strong>da</strong>valebebi:<br />
I jgufi – msoflio mosaxleobis sqesobrivi struqturis rukis (nax. 2.6.1) mixedviT <strong>da</strong>adginon<br />
sami qveyana, sa<strong>da</strong>c: a) Warbobs qalebi; b) Warbobs mamakacebi; g) qalTa <strong>da</strong> mamakacTa ricxvi TiTqmis<br />
Tanabaria; d) pasuxebis safuZvelze gamoitanon <strong>da</strong>skvna.<br />
II jgufi – msoflio mosaxleobis asakobrivi struqturis diagramis (nax. 3.2.2) mixedviT <strong>da</strong>adginon,<br />
sad aris yvelaze maRali <strong>da</strong> yvelaze <strong>da</strong>bali: a) bavSvebis xvedriTi wili; b) mozrdilTa xvedriTi<br />
wili; g) xan<strong>da</strong>zmulTa xvedriTi wili; d) pasuxebis safuZvelze gamoitanon <strong>da</strong>skvna:<br />
III jgufi – <strong>msoflios</strong> qveynebs saSualo asakis rukis (nax. 3.6.3) mixedviT <strong>da</strong>adginon sami qveyana,<br />
sa<strong>da</strong>c mosaxleobis saSualo asaki: a) 40 welze metia; b) 20-35 welia; g) 20 welze naklebia; d) pasuxebis<br />
safuZvelze gamoitanon <strong>da</strong>skvna.<br />
IV jgufi – Sea<strong>da</strong>ron erTmaneTs safrangeTisa <strong>da</strong> gabonis sqesobriv-asakobrivi piramidebi (nax.<br />
3.6.4), <strong>da</strong>adginon maT Soris ZiriTadi gansxvebebi <strong>da</strong> gamoitanon <strong>da</strong>skvna.<br />
V jgufi – gaaanalizon saqarTvelos sqesobriv-asakobrivi pirami<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamoitanon <strong>da</strong>skvna.<br />
III etapi – prezentacia <strong>da</strong> Seswavlili masalebis ganmtkiceba – 15 wT.<br />
jgufebi warmoadgenen Sesrulebul samuSaos. maTi pasuxebis mosmenis Semdeg, sTxoveT moswavleebs<br />
Tqvens mier momzadebuli statistikuri masalis safuZvelze furclebze aagon mosaxleobis<br />
sqesobriv-asakobrivi pirami<strong>da</strong>.<br />
P. S. winaswar momzadebuli statistikuri masala gamoakariT an <strong>da</strong>wereT <strong>da</strong>faze.<br />
statistikuri masala:<br />
qveynis demografiuli monacemebi<br />
mosaxleobis ricxovnoba – 21 mln. kaci<br />
15 wlamde mdedrobiTi sqesis mosaxleobis ricxovnoba – 2, 0 mln. kaci<br />
15 wlamde mamrobiTi sqesis mosaxleobis ricxovnoba – 2, 2 mln. kaci<br />
16-<strong>da</strong>n 64 wlamde mdedrobiTi sqesis mosaxleobis ricxovnoba – 7, 3 mln. kaci<br />
16-<strong>da</strong>n 64 wlamde mamrobiTi sqesis mosaxleobis ricxovnoba – 6, 0 mln. kaci<br />
65 welze ufrosi mdedrobiTi sqesis mosaxleobis ricxovnoba – 2, 0 mln. kaci<br />
65 welze ufrosi mamrobiTi sqesis mosaxleobis ricxovnoba – 1, 5 mln. kaci<br />
samuSaos <strong>da</strong>mTavrebis Semdeg SekribeT maTi namuSevrebi Sesamowmeblad.<br />
gakveTilis bolos mieciT klass saSinao <strong>da</strong>valeba. sTxoveT, ga<strong>da</strong>ixazon cxrili, romelic<br />
Tqven <strong>da</strong>faze winaswar <strong>da</strong>xazeT, Seitanon masSi sakuTari ojaxis demografiuli monacemebi <strong>da</strong> maT<br />
mixedviT aagon sakuTari ojaxis sqesobriv-asakobrivi pirami<strong>da</strong>.<br />
cxrilis nimuSi:<br />
ojaxis<br />
wevrebi<br />
sqesi asaki<br />
44 45<br />
me<br />
de<strong>da</strong><br />
mama<br />
<strong>da</strong><br />
Zma<br />
bebia<br />
babua<br />
mdedr.<br />
mdedr.<br />
mamr.<br />
mdedr.<br />
mamr.<br />
mdedr.<br />
mamr.<br />
14<br />
38<br />
40<br />
8<br />
2<br />
55<br />
57<br />
P. S. TiToeuli moswavle cxrils<br />
sakuTari ojaxis wevrebis raodenobis<br />
mixedviT avsebs.