saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba
saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba
saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
I 2, 4, 5, 6, 8, 9, 12, 14<br />
II 3, 4, 1, 6, 10, 2, 5, 8, 7, 9<br />
III<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
1 2 3 4 5 6 7<br />
a <br />
b <br />
g <br />
d <br />
e <br />
Semajamebeli samuSao IV<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />
a <br />
b <br />
g <br />
d <br />
e <br />
v <br />
z <br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />
a <br />
b <br />
g <br />
d <br />
e <br />
v <br />
XIII. <strong>da</strong>matebiTi masala<br />
okeaneebis sazRvrebi<br />
wynari okeanis <strong>da</strong>savleTi sazRvari gadis aziis sanapiroze malakis naxevarkunZulamde, sai<strong>da</strong>nac<br />
igi miuyveba malakis srutis Crdilo ukidures nawils. avstraliasTan sazRvari mihyveba<br />
toresis srutes, basis srutes tasmanisTan <strong>da</strong> bolos samxreT-aRmosavleT koncxis meridians<br />
antarqtidis kontinentis ga<strong>da</strong>kveTamde.<br />
okeanis samxreT sazRvari gadis s.g. 600-ian paralelze. aRmosavleT sazRvari mihyveba Crdilo<br />
<strong>da</strong> samxreT amerikis sanapiroebs. hornis kocxi<strong>da</strong>n sazRvari gadis dreikis sruteSi. CrdiloeTis<br />
sazRvari gadis beringis sruteSi; Semdeg ki deJnevis koncxi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> diomides kunZulebi<strong>da</strong>n – princ<br />
uelsis koncxamde.<br />
atlantis okeanis <strong>da</strong>savleTi sazRvari mihyveba Crdilo <strong>da</strong> samxreT amerikis sanapiroebs huZonis<br />
sruti<strong>da</strong>n hornis koncxamde. Semdeg sazRvari gadis dreikis srutiT antarqti<strong>da</strong>mde. samxreTiT<br />
isazRvreba 600-ian paraleliT, aRmosavleTiT ki evropisa <strong>da</strong> afrikis sanapiroebiT. CrdiloeTi<br />
sazRvar gadis CrdiloeT yinulovan okeanesTan: naxevarkunjuli stadti – Setlandiis kunZulebi,<br />
islandia, <strong>da</strong>tis srute, devisis srute, bafinis miwa <strong>da</strong> huZonis srutis samxreT nawilSi.<br />
indoeTis okeanis sazRvrebs warmoadgens: CrdiloeTiT aziis sanapiro, <strong>da</strong>savleTiT afrikis<br />
sanapiro <strong>da</strong> keTili imedis koncxis meridiani, samxreTiT 600-ian paralelamde.<br />
Crdilo-yinulovani okeanis sazRvrebs warmoadgens wynari <strong>da</strong> atlantis okeaneTa sazRvao<br />
sazRvrebi <strong>da</strong> evropis, aziis, Crdilo amerikis <strong>da</strong> grelandiis sanapiroebi.<br />
msoflio okeanis fskeris reliefi<br />
msoflio okeanis fskeris reliefi sakmaod rTuli xasiaTisaa. okeanis fskerze arsebuli<br />
qedebi, vakeebi, xeobebi <strong>da</strong> kanoniebi <strong>da</strong>kavSirebulia de<strong>da</strong>miwis qerqis saerTo teqtonikur agebulebasTan,<br />
magram Se<strong>da</strong>rebiT ufro mosworebulia, vidre xmeleTis ze<strong>da</strong>piri. es ZiriTa<strong>da</strong>d ganpirobebulia<br />
okeanis wylis dinamikuri (dinebebiT, RelviT) Zalebis moqmedebiT.<br />
kontinentebis sanapiroebis gaswvriv ga<strong>da</strong>Wimulia maTi wyalqveSa ganapira mxare – kontinenturi<br />
meCeCi (Selfi). misi siRrme 200 metrs ar aRemateba, xolo sigane SeiZleba sxva<strong>da</strong>sxva iyos.<br />
200 metris siRrmi<strong>da</strong>n 2500 metr siRrmemde sakmaod cicabod eSveba kontinenturi kalTa, romelic<br />
Tan<strong>da</strong>TanobiT ga<strong>da</strong>dis msoflio okeanis fskerSi.<br />
okeaneebisa <strong>da</strong> zRvebis fskeri <strong>da</strong>farulia okeanuri naleqebiT. warmoSobis mixedviT es naleqebi<br />
ori saxisaa. kontinenturi (e. i. xmeleTi<strong>da</strong>n mdinareebisa <strong>da</strong> aisbergebis mier Semotanili<br />
myari masala, qaris mier ga<strong>da</strong>tanili mtveri <strong>da</strong> sxva) <strong>da</strong> okeanuri (okeanis bina<strong>da</strong>rTa narCenebi –<br />
niJarebi, mcenareebisa <strong>da</strong> cxovelebis narCenebi, vulkanuri ferfli). okeaneSi naleqebi Zalian<br />
nela grovdeba <strong>da</strong>axloebiT 1 sm 2000 wlis ganmavlobaSi. rac ufro axloa adgili napirTan, miT<br />
ufro swrafad mimdinareobs <strong>da</strong>leqva. magaliTad, Savi zRvis centralur raionSi 1 sm-iani fena<br />
ileqeba 25-40 wlis ganmavlobaSi, napirebTan ki 5-6 welSi.<br />
okeanis siRrmeTa gazomvebs pirvelad mezRvaurebi awarmoebdnen. isini navebis napirebTan<br />
miyenebis dros siRrmeebs WokiT zomavdnen. aseTi gazomvebis aRniSvnebi ukanasknel dromdea<br />
SemorCenili.<br />
Semdeg siRrmeebs lotiT zomavdnen. loti warmoadgens moveTili piramidis msgavs tyviis<br />
tvirTs, romelic <strong>da</strong>kidebulia rbil trosze, romelic <strong>da</strong>yofilia metrebad <strong>da</strong> decimetrebad.<br />
lots mezRvaurebi gemi<strong>da</strong>n uSvebdnen, Semdeg gansazRvravdnen siRrmes, gazomvis adgilis koordinatebs<br />
<strong>da</strong> napiri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>Sorebis manZils. praqtikuli miznebisTvis pirvelad siRrmeebs sanapiroebis<br />
maxloblad zomavdnen, okeanis Rrma nawilSi ki siRrmeTa gazomva Zneli iyo.<br />
wyalSi xmis gavrcelebis siCqaris gamokvlevam <strong>da</strong> eqolotebis gamogonebam, xeli Seuwyo<br />
okeaneebis fskeris reliefis Seswavlas. amJamad yvela gemi SeiaraRebulia ultraxmovani eqo-<br />
94 95