30.01.2013 Views

saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba

saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba

saqarTvelosa da msoflios geografia 8 - Ganatleba

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

I 2, 4, 5, 6, 8, 9, 12, 14<br />

II 3, 4, 1, 6, 10, 2, 5, 8, 7, 9<br />

III<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

1 2 3 4 5 6 7<br />

a <br />

b <br />

g <br />

d <br />

e <br />

Semajamebeli samuSao IV<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

a <br />

b <br />

g <br />

d <br />

e <br />

v <br />

z <br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10<br />

a <br />

b <br />

g <br />

d <br />

e <br />

v <br />

XIII. <strong>da</strong>matebiTi masala<br />

okeaneebis sazRvrebi<br />

wynari okeanis <strong>da</strong>savleTi sazRvari gadis aziis sanapiroze malakis naxevarkunZulamde, sai<strong>da</strong>nac<br />

igi miuyveba malakis srutis Crdilo ukidures nawils. avstraliasTan sazRvari mihyveba<br />

toresis srutes, basis srutes tasmanisTan <strong>da</strong> bolos samxreT-aRmosavleT koncxis meridians<br />

antarqtidis kontinentis ga<strong>da</strong>kveTamde.<br />

okeanis samxreT sazRvari gadis s.g. 600-ian paralelze. aRmosavleT sazRvari mihyveba Crdilo<br />

<strong>da</strong> samxreT amerikis sanapiroebs. hornis kocxi<strong>da</strong>n sazRvari gadis dreikis sruteSi. CrdiloeTis<br />

sazRvari gadis beringis sruteSi; Semdeg ki deJnevis koncxi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> diomides kunZulebi<strong>da</strong>n – princ<br />

uelsis koncxamde.<br />

atlantis okeanis <strong>da</strong>savleTi sazRvari mihyveba Crdilo <strong>da</strong> samxreT amerikis sanapiroebs huZonis<br />

sruti<strong>da</strong>n hornis koncxamde. Semdeg sazRvari gadis dreikis srutiT antarqti<strong>da</strong>mde. samxreTiT<br />

isazRvreba 600-ian paraleliT, aRmosavleTiT ki evropisa <strong>da</strong> afrikis sanapiroebiT. CrdiloeTi<br />

sazRvar gadis CrdiloeT yinulovan okeanesTan: naxevarkunjuli stadti – Setlandiis kunZulebi,<br />

islandia, <strong>da</strong>tis srute, devisis srute, bafinis miwa <strong>da</strong> huZonis srutis samxreT nawilSi.<br />

indoeTis okeanis sazRvrebs warmoadgens: CrdiloeTiT aziis sanapiro, <strong>da</strong>savleTiT afrikis<br />

sanapiro <strong>da</strong> keTili imedis koncxis meridiani, samxreTiT 600-ian paralelamde.<br />

Crdilo-yinulovani okeanis sazRvrebs warmoadgens wynari <strong>da</strong> atlantis okeaneTa sazRvao<br />

sazRvrebi <strong>da</strong> evropis, aziis, Crdilo amerikis <strong>da</strong> grelandiis sanapiroebi.<br />

msoflio okeanis fskeris reliefi<br />

msoflio okeanis fskeris reliefi sakmaod rTuli xasiaTisaa. okeanis fskerze arsebuli<br />

qedebi, vakeebi, xeobebi <strong>da</strong> kanoniebi <strong>da</strong>kavSirebulia de<strong>da</strong>miwis qerqis saerTo teqtonikur agebulebasTan,<br />

magram Se<strong>da</strong>rebiT ufro mosworebulia, vidre xmeleTis ze<strong>da</strong>piri. es ZiriTa<strong>da</strong>d ganpirobebulia<br />

okeanis wylis dinamikuri (dinebebiT, RelviT) Zalebis moqmedebiT.<br />

kontinentebis sanapiroebis gaswvriv ga<strong>da</strong>Wimulia maTi wyalqveSa ganapira mxare – kontinenturi<br />

meCeCi (Selfi). misi siRrme 200 metrs ar aRemateba, xolo sigane SeiZleba sxva<strong>da</strong>sxva iyos.<br />

200 metris siRrmi<strong>da</strong>n 2500 metr siRrmemde sakmaod cicabod eSveba kontinenturi kalTa, romelic<br />

Tan<strong>da</strong>TanobiT ga<strong>da</strong>dis msoflio okeanis fskerSi.<br />

okeaneebisa <strong>da</strong> zRvebis fskeri <strong>da</strong>farulia okeanuri naleqebiT. warmoSobis mixedviT es naleqebi<br />

ori saxisaa. kontinenturi (e. i. xmeleTi<strong>da</strong>n mdinareebisa <strong>da</strong> aisbergebis mier Semotanili<br />

myari masala, qaris mier ga<strong>da</strong>tanili mtveri <strong>da</strong> sxva) <strong>da</strong> okeanuri (okeanis bina<strong>da</strong>rTa narCenebi –<br />

niJarebi, mcenareebisa <strong>da</strong> cxovelebis narCenebi, vulkanuri ferfli). okeaneSi naleqebi Zalian<br />

nela grovdeba <strong>da</strong>axloebiT 1 sm 2000 wlis ganmavlobaSi. rac ufro axloa adgili napirTan, miT<br />

ufro swrafad mimdinareobs <strong>da</strong>leqva. magaliTad, Savi zRvis centralur raionSi 1 sm-iani fena<br />

ileqeba 25-40 wlis ganmavlobaSi, napirebTan ki 5-6 welSi.<br />

okeanis siRrmeTa gazomvebs pirvelad mezRvaurebi awarmoebdnen. isini navebis napirebTan<br />

miyenebis dros siRrmeebs WokiT zomavdnen. aseTi gazomvebis aRniSvnebi ukanasknel dromdea<br />

SemorCenili.<br />

Semdeg siRrmeebs lotiT zomavdnen. loti warmoadgens moveTili piramidis msgavs tyviis<br />

tvirTs, romelic <strong>da</strong>kidebulia rbil trosze, romelic <strong>da</strong>yofilia metrebad <strong>da</strong> decimetrebad.<br />

lots mezRvaurebi gemi<strong>da</strong>n uSvebdnen, Semdeg gansazRvravdnen siRrmes, gazomvis adgilis koordinatebs<br />

<strong>da</strong> napiri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>Sorebis manZils. praqtikuli miznebisTvis pirvelad siRrmeebs sanapiroebis<br />

maxloblad zomavdnen, okeanis Rrma nawilSi ki siRrmeTa gazomva Zneli iyo.<br />

wyalSi xmis gavrcelebis siCqaris gamokvlevam <strong>da</strong> eqolotebis gamogonebam, xeli Seuwyo<br />

okeaneebis fskeris reliefis Seswavlas. amJamad yvela gemi SeiaraRebulia ultraxmovani eqo-<br />

94 95

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!