Behi-mindetako gantz azido lurrunkorren, fenolen eta ... - Euskadi.net
Behi-mindetako gantz azido lurrunkorren, fenolen eta ... - Euskadi.net
Behi-mindetako gantz azido lurrunkorren, fenolen eta ... - Euskadi.net
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>eta</strong> dimetil trisulfuroa), kate motzeko <strong>azido</strong>ak (<strong>azido</strong> azetikoa, <strong>azido</strong> propanoikoa,<br />
<strong>azido</strong> iso-butanoikoa, <strong>azido</strong> butanoikoa, <strong>azido</strong> iso-pentanoikoa, <strong>azido</strong> pentanoikoa,<br />
<strong>azido</strong> hexanoikoa <strong>eta</strong> <strong>azido</strong> heptanoikoa), fenolak (fenola, 4-metilfenola, 4-etilfenola)<br />
<strong>eta</strong> indolak (indola <strong>eta</strong> 3-metilindola) aurki daitezke (Hobbs, 1995; Miller, 2001).<br />
Analito guzti hau<strong>eta</strong>tik lan hon<strong>eta</strong>n kate motzeko <strong>azido</strong>ak, fenolak <strong>eta</strong> indolak<br />
aztertuko ditugu.<br />
Konposatu organiko lurrunkor hauek (volatile organic compounds, VOC),<br />
usainaren erantzuleak izateaz gainera, izaki <strong>eta</strong> animalien osasunean kalteak<br />
eragitearen erantzuleak dira. Konposatu organiko lurrunkorrek umore <strong>eta</strong> estresean<br />
eragina, begi, sudur <strong>eta</strong> eztarriko narritadura, buruko mina, logura, asma <strong>eta</strong><br />
bronkitisa eragin dezakete gizakiarengan (Schiffman, 1998; Nimmermark, 2004).<br />
Abereei dagokienez, esne <strong>eta</strong> arrautz<strong>eta</strong>n eragin negatiboak sortaraz ditzakete<br />
konposatu hauek (Nimmermark, 2004).<br />
Usainari buruz hitz egiten denean usainaren intentsitateari buruz hitz egiten<br />
da <strong>eta</strong> ez gas-egoeran dagoen kontzentrazioari buruz, bi kontzeptu hauek<br />
desberdinak baitira. Usainaren intentsitatea usaimenaren bidez (sudurrarekin)<br />
detektatzen da, gas-kontzentrazioa aldiz, airean dagoen kantitate erlatiboa da <strong>eta</strong><br />
kalibraziorako instrumentu baten bidez neurtzen da. Usainaren intentsitatearen <strong>eta</strong><br />
gas-kontzentrazioaren arteko erlazioa aztertu nahi den konposatuaren arabera<br />
aldatzen da (ikus 1.2. Irudia). Usainaren <strong>eta</strong> kontzentrazioaren erlazioa aldatu egiten<br />
da, konposatu bat baino gehiago nahastuta daudenean (FS 925-A; AG-589; Zhang,<br />
2002).<br />
Ezin uka daiteke, lan hon<strong>eta</strong>n aztergai hartu diren konposatuek duten usaina<br />
ez dela lurrin baten parekoa. Konposatu hauen ezaugarriak 1.2. Taulan laburbildu<br />
dira (Schiffman, 2001; Rabaud, 2003; Wright, 2005). Konposatu hauek banaka izan<br />
dezaketen usai karakteristikoa denak nahastuta daudenean izan dezaketenarekin ez<br />
dute zer ikusirik.<br />
13
Change language