Issue 411 = 23-07-2021

24 23/07/2021 «ÚÙ∂Ù
www.samajweekly.com
‹È‹≈ÂΔ «¬√ÂappleΔ¡ª ÁΔ ÏÁ‘≈ÒΔ Ú≈ÒΔ «√‘Â
Ò¬Δ ÓΩ‹»Á≈ apple≈‹√Δ „≈⁄ª «‹øÓ∂Ú≈apple?
‹∂’apple ‘√ÍÂ≈Òª «Úμ⁄ Í»appleÈ apple»Í «Úμ⁄ √‘»Òª ÁΔ ◊μÒ ’ΔÂΔ ‹≈Ú∂ ª «˜Ò∑≈ ’∂∫Áapple ‘√ÍÂ≈Òª «Ú⁄ ÚΔ «˜¡≈Á≈Âapple √Ω ÂØ∫
Íø‹∑ √Ω (E@@) «Ï√Âapple∂ ‘Δ ‘È ‹Ø ‘apple «˜Ò∂ «Úμ⁄ «¬’ Òμ÷ ÂØ∫ Á√ Òμ÷ È≈◊«apple’ª ˘ √∂Ú≈Úª «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ «˜Ò∑≈ ‘√ÍÂ≈Òª «Úμ⁄
Í«‘ÒΔ Ú≈apple «√‘ √ÏøËΔ «ÈappleÁ∂Ù-B@@G «Úμ⁄ ‹≈appleΔ ’ΔÂ∂ ◊¬∂ √ÈÕ «Îapple -B@AB «Ú⁄ √ØË ’ΔÂΔ ◊¬ΔÕ
¡≈˜≈ÁΔ Ï≈Á ÚΔ Á∂Ù Á∂ Ï‘∞ √≈apple∂
ͤÛ∂, Á»apple Á∞apple∂‚∂ «¬Ò≈«’¡ª ¡Â∂ ω ÷∂Âappleª
“⁄ «ÈÚ≈√ ’appleÁ∂ Ï‘∞ √≈apple∂ ‹È‹≈ÂΔ ¡Â∂
’Ï≈«¬ÒΔ ÒØ’ª ÁΔ¡ª, «¬√ÂappleΔ¡ª ÁΔ¡ª
√Ó≈«‹’, ¡≈apple«Ê’, apple«‘‰-√«‘‰, «ÓÒ‰-
‹∞Ò‰ ¡Â∂ ÷≈√ ’apple’∂ «√‘ √ÏøËΔ
√Óμ«√¡≈Úª ¡μ‹ ÚΔ ÏÁ-ÂØ∫ ÏÁÂapple ‘≈ÒÂ
«Úμ⁄ ‘ÈÕ «¬’ appleΔÍØapple‡ ¡È∞√≈apple, ‹È‹≈ÂΔ
«¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄ ÷≈√ ’apple’∂ «¬√ÂappleΔ¡ª
ÁΔ¡ª ‹ΔÚÈ √ÏøËΔ √Óμ«√¡≈Úª ˘ ‘μÒ
’appleÈ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Ú⁄ √apple’≈appleª, Í»appleΔ Âapple∑ª
““¿∞Á≈√‘Δ‰”” «Á√ apple‘Δ¡ª ‘È ? √◊Ø∫ Â∂
¿∞È∑ª ˘ Ó∞μ÷ Ï∞«È¡≈ÁΔ √‘»Òª ¿∞ÍμÒÏμË
’apple≈¿∞‰ «Ú⁄ √apple’≈appleª ¡≈Ȫ-’≈ÈΔ ’apple
apple‘Δ¡ª ‘ÈÕ «Í¤‚∂ ‚∂„ √≈Ò ÂØ∫ ’Ø«Ú‚-AI
ÁΔ Ó‘ªÓ≈appleΔ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ‘∞‰ Âμ’ ‹∂’apple Á∂«÷¡≈
‹≈Ú∂ ª, «¬√ÂappleΔ Úapple◊ ‘apple Íμ÷Ø∫ ’øÓ˜Øapple ‘Δ
«apple‘≈ ‘ÀÕ Á∂Ù ÁΔ ¡μËΔ ¡Ï≈ÁΔ ˘ ¡≈͉Δ
‹ΔÚÈ-ÒΔÒ≈ ˘ «Ï‘Âapple ω≈¿∞‰ Ò¬Δ ÏÛ≈
‘Δ √μ÷Â-√øÿappleÙ ’appleÈ≈ ÍÀ «apple‘≈ ‘ÀÕ Íûø !
Á»√apple∂ Í≈√∂ √apple’≈appleª ÚμÒØ∫ «¬È∑ª ’Ï≈«¬ÒΔ Â∂
‹È‹≈ÂΔ¡ª ÁΔ¡ª «¬√ÂappleΔ¡ª ˘ √Ó≈«‹’
Íμ÷Ø∫ «Ï‘Âapple √‘»Òª, «√‘Â, «Ú«Á¡≈,
¡≈apple«Ê’ √‘»Òª Á∂‰ ÂØ∫ Í≈√≈ ‘Δ Ú쫇¡≈
‹≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª Á≈ ‹ΔÚÈ ÏÁ‘≈ÒΔ
’≈appleÈ, ‘apple Íμ÷Ø∫ Ï‘∞ ‘Δ ‹«‡Ò ‘Ø «◊¡≈ ‘ÀÕ
«¬√ÂappleΔ¡ª √Ó‹ Á≈ Íμ¤«Û¡≈ Úapple◊
‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ÚΔ Á∂Ù Á∂ «Ú’≈√ «Úμ⁄
Í»appleÈ-apple»Í «Úμ⁄ ¡≈͉≈ ωÁ≈ ÔØ◊Á≈È Í≈
apple‘Δ¡ª ‘ÈÕ «¬√ÂappleΔ ’∂ÚÒ ‹ÈÈΔ ‘Δ È‘Δ∫
? √◊Ø∫ Â∂ ¿∞‘ «¬μ’ ⁄ø◊Δ «√‘ÂÓøÁ ’≈Ó∂
Ú‹Ø∫ √Ó≈‹ ÁΔ ¡◊Ú≈¬Δ ÚΔ ’apple apple‘Δ ‘À Õ
Íûø ! ’Ø«Ú‚-AI ’≈appleÈ ÍÀÁ≈ ‘ج∂ ¡≈apple«Ê’
‘≈Ò≈ª «Ú⁄ ¿∞‘ ¡≈Í‰Δ ⁄ø◊Δ «√‘ ÁΔ
√ªÌ-√øÌ≈Ò Âª ‘Δ ’apple √’ÁΔ ‘À, ‹∂’apple ÿapple
«Úμ⁄ ’Ø¬Δ ¡≈ÓÁÈ Á∂ Ú√ΔÒ∂ ‘؉◊∂ ? ‹Á
«’ ’appleØÈ≈ ÁΩapple≈È, «¬√ÂappleΔ¡ª ÁΔ «√‘Â-
√øÌ≈Ò ÁΔ Á∂÷-Ì≈Ò ’appleÈΔ Ï‘∞ ˜apple»appleΔ ‘ÀÕ
«¬√ÂappleΔ ‘apple ÍÃΔÚ≈apple Á≈ Ë∞apple≈ ‘∞øÁΔ ‘ÀÕ Ó‘≈È
√Ó≈«‹’ «⁄øÂÈ, «Ú«◊¡≈ÈΔ, ““⁄≈appleÒ√-
ÎØappleΔ¡apple”” È∂ «’‘≈ ‘À, ““«’ «’√∂ Á∂Ù ÁΔ
‹Ó‘»appleΔ¡Â ˘ È≈͉ Ò¬Δ «¬‘ Á∂÷Ø, «’ ¿∞√
Á∂Ù «Úμ⁄ «¬√ÂappleΔ ÁΔ ÁÙ≈ ’Δ ‘À ? «’√∂ ÚΔ
Á∂Ù «Úμ⁄ «¬√ÂappleΔ ÁΔ ‘≈Ò «¬’
‹Ó‘»appleΔ¡Â Á≈ ““ÏÀappleØÓΔ‡apple”” ‘∞øÁΔ ‘À!”” Ì≈Ú∂∫
! √ø«ÚË≈«È’ ÂΩapple Â∂ «¬√ÂappleΔ¡ª ˘ ÓappleÁ Á∂
Ïapple≈Ïapple Á≈ apple∞ÂÏ≈ «ÁμÂ≈ «◊¡≈ ‘À? Íûø !
‘’Δ’Â «¬√ ÂØ∫ ¿∞Òμ‡ ‘À ?
«√‘ Íμ÷Ø Á∂Ù Á∂ «¬È∑ª ‹È‹≈ÂΔ
’Ï≈«¬ÒΔ «¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄ √apple’≈appleΔ
‘√ÍÂ≈Òª  «‚√ÍÀ∫√appleΔ¡ª ÁΔ ‘≈Ò ϑ∞Â
ÓøÁ‘≈ÒΔ-Ú≈ÒΔ ‘ÀÕ ‚≈’‡appleΔ √‘»Òª √Ó∂∫
«√apple È≈ «ÓÒ‰ Â∂ ¡≈Ú≈‹≈¬Δ Á∂ √≈ËÈ≈ ÁΔ
ÿ≈‡ ‘؉ ’≈appleÈ Ï‘∞ √≈appleΔ¡ª «¬√ÂappleΔ¡ª
Ïμ⁄∂ ˘ ‹ÈÓ Á∂‰ ÁΩapple≈È ‘Δ Óapple ‹ªÁΔ¡ª
‘ÈÕ Á»apple-Á»apple∂‚∂ ‘√ÍÂ≈Ò ‘؉ ’≈appleÈ,
¡≈¿∞‰ ‹≈‰ Á∂ √≈ËÈ≈ ÁΔ ÿ≈‡, ÓappleΔ˜ ˘
’¬Δ Ú≈appleΔ √Ó∂∫ «√apple ‚≈’‡appleΔ √‘≈«¬Â≈ Ȫ
«ÓÒ‰ ’≈appleÈ ¿∞‘ ’¬Δ ◊øÌΔapple ÏΔÓ≈appleΔ¡ª Á≈
«Ù’≈apple ‘Ø ‹ªÁΔ¡ª ‘ÈÕ √apple’≈apple ÚμÒØ∫ «√‘Â
√∂Ú≈Úª ˘ «Ï‘Âapple ω≈¿∞‰ Ò¬Δ ““«È◊»‰≈
«‹‘≈ Ï‹‡ B.BC ’appleØÛ apple∞ͬ∂ Á≈ appleμ«÷¡≈
«◊¡≈ ‘À””Õ «¬√ Ï‹‡ Á≈ Ò≈Ì ◊appleΔÏ ¡Â∂
’Ï≈«¬ÒΔ «¬Ò≈’∂ Á∂ Ò≈ÌÍ≈ÂappleΔ¡ª ˘ È‘Δ∫
«ÓÒ «apple‘≈ ‘ÀÕ «‹√ ’≈appleÈ ¿∞‘ «√‘ Íμ÷Ø∫
√Ó∂∫ «√apple «¬Ò≈‹ È≈ ‘؉ ’≈appleÈ ÁÓ ÂØÛ
‹ªÁ∂ ‘ÈÕ
Ì≈apple Á∂ √ø«ÚË≈È «Úμ⁄ ̪Ú∂∫ ! «¬‘
¡ø«’ ‘À, «’ Á∂Ù Á∂ ‘apple È≈◊«apple’ ˘ ’∞μÒΔ,
◊∞ÒΔ, ‹∞μÒΔ Â∂ Ó∞μ÷ Ï∞«È¡≈ÁΔ √‘»Òª,
«ÏÈ∑ª «Òø◊, «ÌøÈ, Ì∂Á Ó∞Â≈«Ï’ «ÁμÂΔ¡ª
‹≈‰◊Δ¡ª Íûø ! «¬‘ √≈apple∂ Ú≈¡Á∂ ¡Â∂
«Ï¡≈È «√apple¯ ’≈◊˜Δ ’≈appleÚ≈¬Δ ω ’∂ apple«‘
◊¬∂ ‘ÈÕ¡μ‹ ! Ì≈Ú∂∫ ¡√Δ∫ ¡≈apple«Ê’ Âappleμ’Δ
ª ’apple Ò¬Δ ‘À, Íûø «√‘ Â∂ Ì∞μ÷ ÓappleΔ Á≈
„ª⁄≈ «Ú◊Û «apple‘≈ ‘ÀÕ ÷≈√ ’apple’∂ ‹È‹≈ÂΔ
Â∂ ’Ï≈«¬ÒΔ «¬√ÂappleΔ¡ª ÁΔ «√‘ √ÏøËΔ
√Óμ«√¡≈Úª Á≈ √»⁄’ ¡ø’ ¡≈apple«Ê’ Â∂
√Ó≈«‹’ √ÏøËΔ √Óμ«√¡≈Úª È≈ÒØ∫ «’Â∂ ÚμË
‘ÈÕ Í∞appleÙª Á∂ Ó∞’≈ÏÒ∂ ’Ï≈«¬ÒΔ
«¬√ÂappleΔ¡ª ˘ «√‘ √ÏøËΔ «‹μÊ∂ «‹¡≈Á≈
ÍÃ∂Ù≈ÈΔ¡ª Á≈ √≈‘Ó‰≈ ’appleÈ≈ ÍÀ «apple‘≈ ‘À,
¿∞Ê∂ ¡≈Í‰Δ ¡≈apple«Ê’Â≈ ˘ «Ï‘Âapple
ω≈¿∞‰ Ò¬Δ ’øÓ Á∂ ÁΩapple≈È ¿∞È∑ª Á≈
√appleΔapple’ ÙØÙ‰ ÚΔ ‘Ø «apple‘≈ ‘ÀÕ
«√‘ √ÏøËΔ «¬’ appleΔÍØapple‡ Ó∞Â≈«Ï’
¡Òμ◊-¡Òμ◊ ‹È‹≈ÂΔ¡ª Á∂ ’Ï≈«¬ÒΔ
«¬Ò≈«’¡ª, ÷≈√ ’apple’∂ Íμ¤ÓΔ Ïø◊≈Ò Â∂
¿∞√ Á∂ È≈Ò Ò◊Á∂ «¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄
«Ú‡≈«ÓÈ-ÏΔ ÁΔ «Ó’Á≈apple FD.B ¯Δ-√Á
«¬√ÂappleΔ¡ª “⁄ ÿμ‡ Í≈¬Δ ◊¬Δ ‘ÀÕ fi≈apple÷ø‚
«‹‘∂ ‹È‹≈ÂΔ ’Ï≈«¬ÒΔ¡ª «Úμ⁄ GC-¯Δ-
√Á ¡Ω√ Á∂ Ó∞’≈ÏÒ∂ HB-¯Δ-√Á
«¬√ÂappleΔ¡ª ÷»øÈ ÁΔ ’ÓΔ Á≈ «Ù’≈apple ‘ÈÕ
fi≈apple÷ø‚ ¡Â∂ ͤÓΔ Ïø◊≈Ò «Úμ⁄ DC-¯Δ-
√Á ‹È‹≈ÂΔ ÁΔ¡ª «¬√ÂappleΔ¡ª ÍÃ√»ÂΔ
ÏΔÓ≈appleΔ¡ª ÁΔ¡ª «Ù’≈apple ‘ÈÕ Èª ª ¿∞È∑ª
˘ ’Ø¬Δ «√‘ √ÏøËΔ ◊≈¬Δ‚ ’ΔÂ≈ ‹≈ «apple‘≈
‘À ¡Â∂ Ȫ ‘Δ ’Ø¬Δ √‘Δ «¬Ò≈‹ Â∂ ÁÚ≈¬Δ
«ÁμÂΔ ‹≈ apple‘Δ ‘ÀÕ «¬È∑ª ‹È‹≈ÂΔ¡ª Á∂
¡≈√ Í≈√ È≈ ª ’Ø¬Δ «√‘ ’∂∫Áapple ‘È Â∂
È≈ ‘Δ ’Ø¬Δ ‚≈’‡apple ¿∞ÍÒμÏË ‘؉ ’≈appleÈ
’¬Δ Ú≈appleΔ ‹⁄≈-Ïμ⁄≈ ÁΩapple≈È Óª ÁΔ «√‘Â
÷apple≈Ï ‘؉ ’≈appleÈ Ï‘∞ √≈apple∂ Ïμ⁄∂ √Ó∂∫ ÂØ∫
Í«‘Òª ‘Δ ÍÀÁ≈ ‘Ø apple‘∂ ‘È ¡Â∂ ’¬Δ √Ó∂∫
«√apple «¬Ò≈‹ Ȫ ‘؉ ’≈appleÈ ÓΩ Á∂ Ó»ø‘ «Úμ⁄
‘Δ ⁄Ò∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ«¬’ appleΔÍØapple‡ Ó∞Â≈«Ï’
«¬È∑ª ‹È‹≈ÂΔ ’Ï≈«¬ÒΔ «¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄
«ÂøÈ √≈Ò ÂØØ∫ ÿμ‡ ¿∞Óapple Á∂ EG-¯Δ-√Á
Ïμ⁄∂ ÿμ‡ Ì≈apple Á∂ ÍÀÁ≈ ‘∞øÁ∂ ‘ÈÕ «√apple¯ AH-
¯Δ-√Á ◊appleÌÚÂΔ ‹È‹≈ÂΔ ÁΔ¡ª
«¬√ÂappleΔ¡ª ˘ ‡À‡È√ Á≈ ‡Δ’≈ «ÓÒÁ≈ ‘ÀÕ
«√apple¯ AB-¯Δ-√Á ˘ ‘Δ ÎØ«Ò’ ¡À«√‚
¡≈«¬appleÈ ÁΔ¡ª ◊ØÒΔ¡ª ‘Δ «ÓÒÁΔ¡ª ‘ÈÕ
FI-¯Δ-√Á «¬√ÂappleΔ¡ª ÍappleøÍapple’ ÂappleΔ«’¡ª
È≈Ò ÿapple «Úμ⁄ Ïμ⁄∂ ˘ ‹ÈÓ Á∂ Í≈¿∞∫ÁΔ¡ª
‘È, BD-¯Δ-√Á ÁØ√ª Â∂ «appleÙÂ∂Á≈appleª
apple≈‘Δ∫, G-¯Δ-√Á ‚≈’‡apple ‹≈ ¡≈Ù≈ Úapple’appleª
apple≈‘Δ∫ Ïμ⁄∂ Á≈ ‹ÈÓ ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Í»appleΔ
«√μ«÷¡≈ È≈ «ÓÒ‰ ’≈appleÈ, ’¬Δ Ú≈appleΔ Á»√apple∂
Ïμ⁄∂ Á≈ ‹ÒÁΔ ‹ÈÓ ‘؉ È≈Ò ÚΔ Óª Â∂
Ïμ⁄∂ ÁΔ «√‘ Â∂ Ï∞apple≈ ÍÃÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ‘ÀÕ «¬È∑ª
’Ï≈«¬ÒΔ Â∂ ‹È‹≈ÂΔ Á∂ «¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄
«‹¡≈Á≈Âapple ÓΩª ‚≈«¬appleΔ¡≈, √≈‘ «‹‘Δ¡ª
«ÏÓ≈appleΔ¡ª Â∂ ÷»øÈ ÁΔ ÿ≈‡ ÁΔ √Óμ«√¡≈
ÍÀÁ≈ ‘؉ È≈Ò ‘∞øÁΔ¡ª ‘ÈÕ
‹∂’apple Á∂«÷¡≈ ‹≈Ú∂ ª «Í¤Ò∂ ’≈ÎΔ √Ó∂∫
ÂØ∫ Á∂Ù Á≈ «√‘ „ª⁄≈ «⁄appleÓapple≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ
«¬√ √Ó∂∫ Á∂Ù «Úμ⁄ «√‘ √ÏøËΔ Á∂÷-Ì≈Ò
Á∂ «ÂøÈ „ø◊ ÂappleΔ’∂ ‘ÈÕ √Ì ÂØ∫ ÊÒ∂ «Íø‚ª
Â’ «√‘ ’∂∫Áapple ‘È Íapple ¿∞‘ “È≈” ˘ ‘Δ
‘ÈÕ¿∞Ê∂ ÓappleΔ˜ª ˘ ’Ø¬Δ √‘»Ò ȑΔ∫
«ÓÒÁΔ Â∂ È≈ ‘Δ ’Ø¬Δ ‚≈’‡apple ¿∞ÍÒÏμË
‘ÈÕ Á»√apple≈ «˜«Ò∑¡ª «Úμ⁄ ‘√ÍÂ≈Òª Á∂ apple»Í
«Úμμ⁄ ÓappleΔ˜≈ ˘ «√‘ √ÏøËΔ √‘»Òª
«ÓÒÁΔ¡ª ‘ÈÕ ÂΔ√apple∂ ¡≈Ë∞«È’ Á∂÷Ì≈Ò
Ú≈Ò∂ Ó∞μ÷ ‘√ÍÂ≈Òª Á≈ È≈Ó ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À,
«‹μÊ∂ ÚμË ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ «¬Ò≈‹ Á∂ Ȫ Â∂ Ò∞μ‡
apple≈«‹øÁapple ’Ωapple ⁄Ø‘’≈
‹≈appleΔ ‘ÀÕ ‹∂’apple ‘√ÍÂ≈Òª «Úμ⁄ Í»appleÈ apple»Í
«Úμ⁄ √‘»Òª ÁΔ ◊μÒ ’ΔÂΔ ‹≈Ú∂ ª «˜Ò∑≈
’∂∫Áapple ‘√ÍÂ≈Òª «Ú⁄ ÚΔ «˜¡≈Á≈Âapple √Ω ÂØ∫
Íø‹∑ √Ω (E@@) «Ï√Âapple∂ ‘Δ ‘È ‹Ø ‘apple «˜Ò∂
«Úμ⁄ «¬’ Òμ÷ ÂØ∫ Á√ Òμ÷ È≈◊«apple’ª ˘
√∂Ú≈Úª «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ «˜Ò∑≈ ‘√ÍÂ≈Òª «Úμ⁄
Í«‘ÒΔ Ú≈apple «√‘ √ÏøËΔ «ÈappleÁ∂Ù-B@@G
«Úμ⁄ ‹≈appleΔ ’ΔÂ∂ ◊¬∂ √ÈÕ«Îapple -B@AB «Ú⁄
√ØË ’ΔÂΔ ◊¬ΔÕ «√‘ Â∂ ÍÃΔÚ≈apple ’«Ò¡≈‰
ÓøÂapple≈Ò∂ È∂ -B@AG “⁄ ÓÒ‡Δ √ÍÀÙÒ‡Δ
Á∂÷Ì≈Ò Ò¬Δ «˜Ò∑≈ ‘√ÍÂ≈Òª ˘ ӘϻÂ
’appleÈ ÁΔ ’Ø«ÙÙ ’ΔÂΔ √ΔÕ Íûø ! «¬‘
ÔØ‹È≈Úª «√apple∂∂ È‘Δ∫ ⁄Û∑ √’Δ¡ªÕ‹∂’apple
«Í¤Ò∂ ¡ø’«Û¡ª “Â∂ fi≈ Ó≈appleΔ ‹≈Ú∂ ª
¡μ√Δ Á∂ Á‘≈’∂ ÁΩapple≈È Á∂Ù Á∂ Ï‘∞ √≈apple∂
‘√ÍÂ≈Òª Á≈ ÍÃÏøË Ï‘∞ ⁄ø◊≈ √ΔÕ Íûø
Ï≈Á «Úμ⁄ «¬È∑ª ‘√ÍÂ≈Òª Á≈ ‘ΩÒΔ ‘ΩÒΔ
ÍÃÏøË «Ú◊ÛÁ≈ ‘Δ «◊¡≈Õ «’¿∞∫«’ ? ’∂∫Áapple
Â∂ apple≈‹ √apple’≈appleª ÚμÒØ∫, «¬È∑ª ‘√ÍÂ≈Òª Á≈
ÍÃÏøË, Á∂÷-Ì≈Ò, ˜appleÏ∂’≈apple ‚≈’‡apple ¡Â∂
‘√ÍÂ≈Òª Ò¬Δ ÁÚ≈¬Δ, «√‘ √ÏøËΔ
¿∞Í’appleÈ ÁΔ ¡Â∂ ÏÀ‚ª ÁΔ ÿ≈‡ ‘∞øÁΔ ◊¬ΔÕ
-AII@ ÂØ∫ Ï≈Á Á∂Ù «Úμ⁄ ¿∞Á≈appleΔ’appleÈ,
√ø√≈appleΔ’appleÈ ÁΔ¡ª ÈΔÂΔ¡ª ˘ Ò≈◊» ’appleÈ
ÂØ∫ Ï≈Á «√‘Â, «Ú«Á¡≈ Â∂ ‘Øapple Ó«‘’«Ó¡ª
«Úμ⁄ «Èÿ≈apple ‘Δ ¡≈¿∫∞Á≈ «◊¡≈Õ ÷≈√ ÂΩapple
Â∂ Á»apple Á∞apple∂‚∂ apple«‘øÁ∂ ‹È‹≈ÂΔ, ¡≈«ÁÚ≈√Δ
«¬Ò≈«’¡ª ÁΔ ‘≈Ò «√‘ Íμ÷Ø∫ ‘Øapple ÚΔ
«Ú◊Û ◊¬ΔÕ ‘√ÍÂ≈Òª ÁΔ Ó≈ÛΔ ‘≈ÒÂ
¡Â∂ ÁÚ≈¬Δ¡ª È≈ «ÓÒ‰Δ¡ª, ‚≈’‡appleΔ
√‘≈«¬Âª ÷≈√ ’apple’∂ ÓÀ‚Δ’Ò, «Úμ«Á¡≈ ÁΔ
ÿ≈‡ ’≈appleÈ «¬‘ ˆappleΔÏ Â∂ ͤÛ∂ ÒØ’ fi≈Û-
λ’, ‹ÛΔ Ï»‡Δ¡ª Â∂ Í≈÷ø‚Δ Ï≈«Ï¡ª Á∂
⁄ø∞◊Ò «Úμ⁄ Î√ ‹ªÁ∂ ‘È Â∂ «¬‘Ø «‹‘∂
«¬Ò≈‹ª «Úμ⁄ ‘Δ Ô’ΔÈ appleμ÷Á∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª
‹È‹≈ÂΔ ÒØ’ª ÁΔ Âapple’Δ Ò¬Δ ¡Â∂
ÓÀ‚Δ’Ò, «√μ«÷¡≈ Â∂ √‘»Òª Á≈ √apple’≈appleΔ
ÂΩapple Â∂ ÍÃ⁄≈apple Â∂ ÍÃ√≈apple ’ΔÂ≈ ‹≈‰≈ Ò≈‹ÓΔ
ω≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À ª ‘Δ ¡√Δ∫
«¬È∑ª ‹È‹≈ÂΔ Â∂ ’Ï≈«¬ÒΔ¡ª ˘ Á∂Ù Á∂
È≈◊«apple’ª Á∂ ‘≈‰ Á≈ ω≈ √’ª◊∂ ? «¬È∑ª
‹È‹≈ÂΔ ¡≈«ÁÚ≈√Δ¡ª ˘ Á∂Ù ÁΔ Ó∞μ÷
Ë≈apple≈ È≈Ò ‹ØÛÈ Ò¬Δ √apple’≈appleª ÚμÒØ∫ «¬È∑ª
ÁΔ¡≈ Ó∞μ÷ Ï∞«È¡≈ÁΔ √‘»Òª ÚμÒ ¿∞⁄∂⁄≈
«Ë¡≈È Á∂‰ ÁΔ ÒØÛ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª ÁΔ ⁄ø◊Δ
«√‘Â, ÍΩÙ«‡’ ÷∞apple≈’, «Ú«Á¡≈, apple∞˜◊≈apple
ÁΔ ◊appleø‡Δ, apple«‘‰ √«‘‰ Ò¬Δ ⁄ø◊∂ Ó’≈È,
√≈Î ÍΔ‰ Ú≈Ò≈ Í≈‰Δ, ¡≈Ú≈‹≈¬Δ Á∂
√≈ËȪ ˘ Ô’ΔÈΔ Ï‰≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂ Â∂ «¬È∑ª
’Ï≈«¬ÒΔ ÒØ’ª Á∂ Ó√«Ò¡ª ˘ È«‹μ·‰ ÁΔ
Í«‘Ò ’ÁÓΔ ’ΔÂΔ ‹≈Ú∂ Â∂ √«Ì¡≈⁄≈apple’
ÂΩapple Â∂ Ì≈¬Δ⁄≈apple’ √ªfi ω≈¬Δ ‹≈Ú∂Õ ⁄ø◊Δ
«√‘ ҬΔ, ͤÛ∂ ’Ï≈«¬ÒΔ Â∂ ‹ø◊Òª
«Úμ⁄ apple«‘‰ Ú≈Ò∂ ‹È‹≈ÂΔ Á∂ ÒØ’ª ÁΔ
«√‘Â Ò¬Δ «√‘ √ÏøËΔ ‹ª⁄ ’appleÈ Ò¬Δ
«√‘ ’∂∫Áapple, ¿∞È∑ª ÁΔ ⁄ø◊Δ ÷∞apple≈’, ÍØÒΔ˙,
‡À‡È√ Â∂ ‘Øapple ÏΔÓ≈appleΔ¡ª √ÏøËΔ ‡Δ’≈’appleÈ
ÁΔ Ó∞«‘øÓ Ù∞apple» ’ΔÂΔ
‹≈‰Δ ⁄≈‘ΔÁΔ ‘À ª
‹Ø ¿∞È∑ª «Úμ⁄ ’∞ÍØÙ‰
È≈Ò ‘؉ Ú≈ÒΔ¡ª
ÏΔÓ≈appleΔ¡ª Â∂ ’≈Ï»
Í≈«¬¡≈ ‹≈ √’∂Õ
«¬È∑ª Ò¬Δ ÍΔ‰ Ú≈Ò∂
Í≈‰Δ Á≈ √≈Î ÍÃÏøË,
√≈Î √Î≈¬Δ Á∂ È≈Ò-
È≈Ò «¬È∑ª ÒØ’ª ˘
Á∂Ù ÁΔ √Ó≈«‹’,
√ø√«’ÃÂΔ È≈Ò ‹ØÛÈ
Ò¬Δ ÚΔ Í«‘Ò ’ÁÓΔ
’appleÈΔ Í¬∂◊ΔÕ «¬È∑ª
ͤÛ∂ «¬Ò≈«’¡ª
«Úμ⁄ «√μ«÷¡≈ Â∂
ÍÛ∑≈¬Δ Á∂ Ó∞„Ò∂ ÍÃÏøË
Ȫ ‘؉ ’≈appleÈ ¿∞‘
’Øapple∂ ¡ÈÍÛ∑ ‘ÈÕ ÷≈√
«√‘ Íμ÷Ø Á∂Ù Á∂ «¬È∑ª ‹È‹≈ÂΔ
’Ï≈«¬ÒΔ «¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄
√apple’≈appleΔ ‘√ÍÂ≈Òª Â
«‚√ÍÀ∫√appleΔ¡ª ÁΔ ‘≈Ò ϑ∞Â
ÓøÁ‘≈ÒΔ-Ú≈ÒΔ ‘ÀÕ ‚≈’‡appleΔ
√‘»Òª √Ó∂∫ «√apple È≈ «ÓÒ‰ Â∂
¡≈Ú≈‹≈¬Δ Á∂ √≈ËÈ≈ ÁΔ ÿ≈‡ ‘؉
’≈appleÈ Ï‘∞ √≈appleΔ¡ª «¬√ÂappleΔ¡ª
Ïμ⁄∂ ˘ ‹ÈÓ Á∂‰ ÁΩapple≈È ‘Δ Óapple
‹ªÁΔ¡ª ‘ÈÕ Á»apple-Á»apple∂‚∂ ‘√ÍÂ≈Ò
‘؉ ’≈appleÈ, ¡≈¿∞‰ ‹≈‰ Á∂ √≈ËÈ≈
ÁΔ ÿ≈‡, ÓappleΔ˜ ˘ ’¬Δ Ú≈appleΔ √Ó∂∫
«√apple ‚≈’‡appleΔ √‘≈«¬Â≈ Ȫ «ÓÒ‰
’≈appleÈ ¿∞‘ ’¬Δ ◊øÌΔapple ÏΔÓ≈appleΔ¡ª
Á≈ «Ù’≈apple ‘Ø ‹ªÁΔ¡ª ‘ÈÕ √apple’≈apple
ÚμÒØ∫ «√‘ √∂Ú≈Úª ˘ «Ï‘Âapple
ω≈¿∞‰ Ò¬Δ ““«È◊»‰≈ «‹‘≈
Ï‹‡ B.BC ’appleØÛ apple∞ͬ∂ Á≈ appleμ«÷¡≈
«◊¡≈ ‘À””Õ
’apple’∂ «¬√ÂappleΔ¡ª
«Úμ⁄ «Í¤Û≈ÍÈ, ¡øË
«ÚÙÚ≈Ù Â∂ «Òø◊’
Ì∂Á-Ì≈Ú ÁΔ ÚΔ ¿∞‘
«Ù’≈apple ‘ÀÕ ÒÛ’Δ¡ª
˘ «√apple¯ ÿapple∂Ò» ’øÓ, ⁄∞μÒ∑≈-⁄Ω’ª, ‹ø◊Òª “⁄Ø∫
Ò’ÛΔ¡ª «¬μ’·Δ¡ª ’appleÈΔ¡ª, ÍÙ»¡ª,
‹≈ÈÚappleª Ò¬Δ ⁄≈apple≈ «Ò¡≈¿∞‰ Á∂ ’øÓª Âμ’
‘Δ √Δ«Ó appleμ«÷¡≈ ‹≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ √◊Ø∫ Â∂ «¬È∑ª
ÒÛ’Δ¡ª ˘ ÍÛ≈¬Δ «’μÂ≈ ¡Â∂ apple»˜◊≈apple
Ó∞μ÷Δ ’øÓª “⁄ «√μ«÷¡Â ’appleÈ≈ ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ
Á»√apple≈ ¡øË-«ÚÙÚ≈Ù Â∂ ◊appleΔÏΔ ÚΔ «¬È∑ª ÁΔ
Âappleμ’Δ Á∂ apple≈‘ «Úμ⁄ appleØÛ≈ ‘ÀÕ «◊¡≈È-
«Ú«◊¡≈È ÁΔ «¬’ √apple◊appleÓ Ò«‘apple
⁄Ò≈¿∞‰Δ ⁄≈‘ΔÁΔ ‘ÀÕ
¡≈«ÁÚ≈√Δ Â∂ «¬È∑ª ‹È‹≈ÂΔ ÒØ’ª «Úμ⁄
‹≈«◊ÃÂΔ «Ò¡≈¿∞‰ Ò¬Δ √apple’≈apple ÚÒØ∫
√apple’≈appleΔ ÂΩapple Â∂ ¿∞È∑ª Ò¬Δ ÌÒ≈¬Δ Îø‚ Á≈
«ÚÙ∂Ù ÍÃÏøË ’ΔÂ≈ ‹≈Ú∂Õ ¿∞È∑ª ÁΔ Á∂÷-Ì≈Ò
Ò¬Δ «¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄ apple«‘‰ Ò¬Δ ⁄ø◊Δ
«ÚÚ√Ê≈, √≈Î √Î≈¬Δ, ÍΔ‰ Ò¬Δ √≈Î
Í≈‰Δ, ⁄ø◊Δ Â∂ ÍΩÙ«‡’ ÷∞apple≈’, Ï√ÂΔ¡ª ÁΔ
Íμ’Δ «ÚÚ√Ê≈, ¡≈Ú≈‹≈¬Δ Ò¬Δ Íμ’Δ¡ª
√Û’ª, √’»Ò, ‘√ÍÂ≈Ò Ó∞ÎÂ, ÁÚ≈¬Δ¡ª
Ó∞¯Â, ⁄À’ ¡Í, √Ó∂∫-√Ó∂∫ «√apple Ó∞Π‡Δ’∂
Ò◊≈¿∞‰ Á≈ ¿∞⁄∂⁄≈ ÍÃÏøË ’ΔÂ≈ ‹≈‰≈
⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª ‹È‹≈ÂΔ¡ª ˘ ÚΔ Í»appleΔ¡ª
¿∞‘Δ √‘»Òª «ÁμÂΔ¡ª ‹≈‰, «‹‘ÛΔ¡ª
Á∂Ù Á∂ ¡≈Ó È≈◊«apple’ª ˘ «ÓÒ apple‘Δ¡ª ‘ÈÕ
«√‘ √Ó≈‹ ÁΔ √Ê≈ÍÈ≈ Ò¬Δ ’Ï≈«¬ÒΔ Â∂
ͤÛ∂ ‹≈ÂΔÚ≈√Δ ÚΔ √Ó≈‹ Á∂ «Ú’≈√ «Úμ⁄
¿∞È∑∑ª ‘Δ ÔØ◊Á≈È Í≈ apple‘∂ ‘È, «‹È∑ª Ï≈’Δ
Á∂Ù Ú≈√ΔÕ «Îapple ¿∞‘ Á∂Ù «Úμ⁄ ‘Ø apple‘∂ «Ú’≈√
ÂØ∫ «’¿∞∫ Úø«⁄ apple«‘‰ ?
Á∂Ù Á∂ ͤ‚∂ ’Ï≈«¬ÒΔ ¡Â∂ Ú‰
«¬Ò≈«’¡ª Á∂ ÒØ’ ’appleØÈ≈ Á∂ Á∞apple ÍÃÌ≈Ú ÂØ∫
¡‹∂ Ï≈‘apple È‘Δ∫ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ ‹ÈÂ’ «ÈÚ∂Ù
“⁄ ¡‹∂ Ú≈Ë≈ È‘Δ∫ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ÓØÁΔ √apple’≈apple
˘ Ï∞«È¡≈ÁΔ „≈⁄ª ω≈¿∞‰, apple∞˜◊≈apple Â∂
Óø◊ ÍÀÁ≈ ’appleÈ Ò¬Δ ÚË∂apple∂ Í»ø‹Δ Ò≈¿∞‰Δ
⁄≈‘ΔÁΔ ‘ÀÕ «¬’ Í≈√∂ ª ‘≈’Ó È∂ ’ΩÓΔ
¡√≈«√¡ª ÁΔ Ò∞μ‡ Ò¬Δ ‹ÈÂ’ ¡Á≈«apple¡ª
˘ ÷∞μÒ∑Δ √∂Ò Â∂ Ò◊≈ «ÁμÂ≈ ‘ÀÕ ‚Δ‹Ò Â∂
ÍÀ‡appleØÒ Â∂, ‘ÁØ∫ ÚμË Ò◊≈¬∂ ‡À’√ª ÂØ
¡≈«¬¡≈ ÍÀ√≈ «’μÊ∂ «◊¡≈ ‘À? Á∞μÈΔ¡ª
¡øÁapple √apple’≈appleª ¡≈͉∂ È≈◊«apple’ª Ò¬Δ
apple∞˜◊≈apple Â∂ appleØ˜Δ appleØ‡Δ ÁΔ ÓÁÁ ’apple apple‘Δ¡ª
‘ÈÕ Íapple! ÓØÁΔ √apple’≈apple Á∂ apple≈‹ ¡øÁapple «Í¤Ò∂
F √≈Òª ÁΩapple≈È ‘apple ÷∂Âapple “⁄ apple∞˜◊≈apple ÷∞μ«√¡≈
‘ÀÕ ’Ø«Ú‚-AI ¡‹∂ ÷ÂÓ ‘؉ Ú≈Ò≈ È‘Δ ‘À
¡Â∂ ÒØ’ª ˘ «¬√
Ó‘ªÓ≈appleΔ ÂØ∫ ÚÀ’√ΔÈ
apple≈‘Δ∫ ‘Δ Ï⁄≈«¬¡≈ ‹≈
√’Á≈ ‘ÀÕÁ»√apple≈ Ïμ«⁄¡ª
ÂØ∫ ÒÀ ’∂ Ϙ∞apple◊ª Âμ’
ÍΩÙ«‡’ ÷∞apple≈’, ÌØ‹È
ÁΔ ÍÃ≈ÍÂΔ, «√‘Â
√‘»Òª Â∂ «√μ«÷¡≈
apple≈‘Δ∫ ‘Δ ◊appleΔÏΔ ◊∞appleÏÂ
ÂØ∫ «È‹≈ «ÓÒ √’ÁΔ
‘ÀÕ Á∂Ù Á∂ «¬È∑ª
«¬Ò≈«’¡ª “⁄ apple«‘øÁΔ
◊appleΔÏ ‹ÈÂ≈ ˘ ÚΔ
Ì≈apple ¡øÁapple «¬’
÷∞Ù‘≈Ò È≈◊«apple’ Ú‹Ø∫
«‹¿±‰ Á≈ ‘μ’ «ÓÒ‰≈
⁄≈‘ΔÁ≈ ‘ÀÕ
Á∂Ù Á∂ ¡≈«ÁÚ≈√Δ¡ª
«¬Ò≈«’¡ª Á∂ ÒØ’ª ÁΔ
√ø√«’ÃÂΔ ˘ ÓØÁΔ √apple’≈apple
¡øÁapple «‘øÁ»ÂÚª «Ú⁄≈apple
Ë≈apple≈Úª Á∂ Ú≈‘’ª
¡≈apple.¡À√.¡À√.
¡≈«ÁÚ≈√Δ √ø◊·Èª,
«‹‘Û∂ «¬«Â‘≈√ Á∂ ÏÑӉÚ≈ÁΔ √ø√’appleÈ≈
¡È∞√≈apple ¡≈«ÁÚ≈√Δ¡ª ˘ “Ú‰Ú≈√Δ”
◊appleÁ≈ÈÁ∂ ‘È, ÂØ∫ Úμ‚≈ ÷Âapple≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø
«◊¡≈ ‘ÀÕ «¬È∑ª √ø◊·Èª Á∂ ‘Ó«Ò¡ª apple≈‘Δ∫
’Ï≈«¬ÒΔ Í¤≈‰ ¡Â∂ ‹ΔÚÈ ‹ª⁄ ˘
«ÓÙapple ω≈¿∞‰ ¡Â∂ «‘øÁ» ’appleÈ Á≈ ÔÂÈ
’ΔÂ≈ ‹≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ ÷≈√ ’apple’∂ Ïμ⁄Δ¡ª Â∂
«¬√ÂappleΔ¡ª Â∂ ‘Ø apple‘∂ Âapple∑ª-Âapple∑ª Á∂ «Òø◊’
‘Ó«Ò¡ª Á≈ ◊Ã≈Î ÚËÁ≈ ‹≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ «¬√
Á∂ È≈Ò ‘Δ ““◊Ω‰Ú‰”” ¿∞Í‹ «¬’Âapple ’appleÈ
Á∂ ÍÃøÍ«apple’ apple؇Δ-appleØ˜Δ „ø◊ª ˘ ’Ï≈«¬ÒΔ Ú√Ø∫
Ú≈Ò∂ «¬Ò≈«’¡ª «Úμ⁄ ÈÚ¿∞Á≈appleÚ≈ÁΔ,
Í»ø‹ΔÚ≈ÁΔ ÈΔÂΔ¡ª Á∂ ‘Ó«Ò¡ª apple≈‘Δ∫
ÂØ«Û¡≈ Ìø«È¡≈ ‹≈ «apple‘≈ ‘ÀÕ¡≈«ÁÚ≈√Δ¡ª
Á∂ ˜ÓΔÈ Á∂ ¡«Ë’≈appleª ˘ √∞appleμ«÷¡Â appleμ÷‰,
¿∞È∑ª ÂØ∫ ◊Àapple ’≈˘ÈΔ ÷Ø‘Δ¡ª ‹ÓΔȪ Ï‘≈Ò
’appleÈ, ‹ø◊Ò≈ ¡«Ë’≈apple ’≈˘È ˘ Í»appleÈ
apple»Í «Úμ⁄ Ò≈◊» ’ΔÂ≈ ‹≈Ú∂Õ ““◊Ω‰Ú‰””
¿∞Í‹ Ò¬Δ ÿμ‡Ø-ÿμ‡ √ÓappleÊÈ Ó∞μÒ «ÁμÂ≈
‹≈Ú∂Õ ’Ï≈«¬ÒΔ Ì≈Ù≈Úª ¡Â∂ √μ«Ì¡≈⁄≈apple
ÁΔ √∞appleμ«÷¡≈ ’ΔÂΔ ‹≈Ú∂Õ E-Ú∂∫ Â∂ F-Ú∂∫
Ù«‚¿±Ò ¡Â∂ “Í∂√≈” ’≈˘Èª ÁΔ √∞appleμ«÷¡≈
’ΔÂΔ ‹≈Ú∂Õ«‹øÈΔ Â∂˜Δ È≈Ò ’Ï≈«¬ÒΔ
÷∂Âappleª ¡øÁapple «¬√ÂappleΔ¡ª ÁΔ¡ª «√‘ √ÏøËΔ
√Óμ«√¡≈Úª “⁄ Ú≈Ë≈ ‘Ø «apple‘≈ ‘À, ÏÁ‘≈ÒΔ
ÚμË apple‘Δ ‘À, «¬√ Á∂ Ó∞Ò¡ø’‰ appleª‘Δ Á∂Ù Á∂
√Ó≈«‹’ «Ú’≈√ Á≈ ÍÂ≈ Òμ◊ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ
¡μ‹ ! Ì≈apple ◊appleΔÏΔ, Ì∞μ÷ ÓappleΔ ’≈appleÈ
Á∞μÈΔ¡ª ÂØ∫ √Ì ÂØ∫ ͤ«Û¡≈ Á∂Ù ‘À ¡Â∂
«¬√ ÂØ∫ ÚμË ÍÃÌ≈«Ú ‹ÈÈΔ «¬√ÂappleΔ Ì≈Ú!
Óª ‘ÀÕ √Ó≈«‹’ ÍÃΔÚappleÂÈ apple≈‘Δ∫ ‘Δ
«¬√ÂappleΔ¡ª ÁΔ¡ª √Óμ«√¡≈Úª ˘ Ó∞’ÂΔ
«ÓÒ √’ÁΔ ‘ÀÕ
IA-IHGBE-DDGCH
@@A-D@C-BHE-DB@H