volumes xlix. - Archive ouverte UNIGE

537 CAPUT XV. 538
nempe, quia animae poet mortem sunt superstites.
Proinde quidam totam Pauli disputationem, quae
hoc capite habetur, ad animarum immortalitatem
extendunt. Ego vero sicuti in medio relinquo quis
fuerit Gorinthiorum error: ita adduci nequeo ut
Pauli verba alio transferam quam ad resurrectionem
carnis. Maneat igitur fiium, nonnisi de ipsa tractari
hoc capite. Et quid, si eo usque pervaserat
impietas Hymenaei et Phileti, qui dicebant resurrectionem
iam esse factam, neque amplius illam
fore? quibus hodie quoque similes sunt furiosi quidam,
vel potius daemones a daemonibus obsessi,
qui se Libertinos vocant. Mihi certe vero propinquior
videtur haeo coniectura, fuisse delusos aliquo
figmento, quod illis spem futurae resurrectionis
excuteret: sicuti isti allegoricam resurrectionem
imaginando, veram illam, quae nobi promissa est,
tollunt. Utcunque res habuerit, horribile sane
exemplum est, ac portenti simile, qui a tarn praeclaro
magistro edocti fuerant, mox ad tarn crassos
errores potuisse deficere. Sed quid mirum? quum
in ecclesia israelitica Sadducaei profiteri auderent,
hominem nihil a pecude difFerre, quod pertinet ad
animae essentiam: nee felicitatem habere, nisi cum
belluis communem. Notemus tarnen eiusmodi excaecationem
iustum esse Dei iudicium, ut qui Dei
veritati non aoquieseunt, hue et illuc Satanae ludibriis
iactentur. Quaeritur autem cur in finem epistolae
reiecerit vel distulerit, quod reliquis omnibus
merito fuit praeferendum. Respondent quidam, hoc
factum ut memoriae altius infixum maneret. Ego
potius existimo Paulum de re tarn magna verbum
facere noluisse, donee suam autoritatem, quae apud
Corinthio8 nonnihil deieeta fuerat, asseruisset: et
eorum fastum cohibendo, sibi ipsos dociles reddidisset.
Notum autem vobis, etc. Hie notum facere non
significat docere quod ante fuisset illis incognitum:
sed in memoriam reducere quod ante audierant.
Ac si diceret: Beoognoscite mecum illud evangelium,
quod didiceratis priusquam abduoti essetis a recto
cursu. Resurrectionis doctrinam vocat evangelium,
ne putent impune licitum esse cuivis de ea sentire
quidquid libeat: sicuti de aliis quaestionibus, quae
nullum salutis dispendium secum trahunt. Quum
addit a se evangelizatum, amplificat, ac si
diceret: Si me apostolum agnosoitis, ego certe ita
vos doeui. Altera amplificatio, quod iam crediderant:
quia, si nunc contrarium persuaderi sibi sinant, argusndi
sunt inconstantiae. Tertia, quod firmo constantique
proposito hactenus in ea fide steterint:
quod aliquanto plus est quam semel oredidisse.
Sed omnium praeeipuum, quod in eo salutem ipsorum
consistere denuntiat. Nam inde sequitur, nullam
illis religionem, nullam fidei certitudinem, nullam
denique fidem esse reliquam, sublata resurrectione.
Alii secus aeeipiunt standi verbum,
Catoini opera. Toil. XL1X.
nempe pro sustineri: sed interpretatio, quam posui,
verior est.
2. Si tenetis, nisi frustra, etc. Duae istae exceptions
habent aculeos ad pungendum. Priore
taxât eorum oscitantiam aut levitatem : quoniam
tarn proelivis lapsus argumento erat, nunquam eos
comprehendi8se quod illis traditum fuerat: vel fluxam
et evanidam fuisse cognitionem quae tarn cito exeiderat.
Altera admonet, frustra eos et inutiliter
dédisse nomen Christo, nisi caput hoc teneant.
3. Tradidi enim vobis in primis. Nunc explicando
confirmât quod superius dixit, resurrectionem
a se fuisse praedicatam et quidem tanquam
praeeipuum evangelii caput. In primis, inquit,
nempe quemadmodum in aedificio struendo solet
fundamentum. Et simul autoritatem praedicationis
suae äuget, quum nihil se tradidisse subiieit, nisi
quod aoeeperat. Neque enim solum intelligit, se
narrasse quod habebat ex aliorum relatu: sed quod
manda tum erat a Domino. Nam verbum pro loci
circumstantia exponi debet. Officium autem apostoli
est, nihil proferre in medium, nisi quod a Domino
aeeeperit: ut de manu (quod aiunt) in manum
ecclesiae purum Dei sermonem administrée
Quod Christus mortuus, etc. En clarius, unde
aeeeperit: scripturas enim oitat in testimonium.
Principio, mortis Christi meminit, imo et sepulturae:
ut quemadmodum in his, ita in resurrectione, nobis
esse similem colligamus. Ergo mortuus est ipse
nobiscum, ut nos cum ipso resurgamus. In sepultura
quoque melius exprimitur mortis Veritas, in
qua nobiscum communieavit. Porro multis scripturae
locis praedieta fuit mors Christi et resurreotio: sed
nusquam apertius quam Iesaiae capite 53, Danielis
9, 26, et Psalm. 22.
Pro peccatis. Hoc est, ut maledictionem nostram
subeundo nos ab ea redimeret. Quid enim
aliud fuit mors Christi quam sacrificium pro expiandis
peccatis? quam poena satisfaotoria, per quam
Deo reconciliaremur? quam unius damnatio ad impetrandam
nobis absolutionem? Sic etiam loquitur
ad Romanos cap. 4, 25. Sed illic tribuit ex opposito
etiam resurrectioni suum effectum, quod iustitiam
nobis conférât. Quemadmodum enim morte Christi
abolitum fuit peccatum, ita resurrectione parta
iustitia. Haec partitio diligenter notanda est, ut
sciamus quid ex morte, quid ex resurrectione illius
petendum sit nobis. Caeterum quum alibi scriptura
solam mortem commémorât, sciamus tunc in morte
resurrectionem contineri: sed quum distincte nominantur,
in illa (sicuti videmus) salutis nostrae initium
est, in hac complementum.
5. Quod visus fuit Cephae. Iam testes etiam
abxbnxaç, quemadmodum a Luca vocantur, adduoit:
qui perfectum viderunt, quod scripturae futurum
praedixerant. Neque tarnen omnes enumerat: mu-
37