volumes xlix. - Archive ouverte UNIGE

31 EPIST. PAULI AD ROMANOS 32
grediuntur: ae si diceret: Tametsi non consentis
aliorum vitiis, imo videris ex professo hostis ac
vindex vitiorum: quia tarnen ab illis non es immunis,
si te vere considéras, non potes obtendere
ullam defensioneœ.
In quo enim iudicas alterum. Praeter elegantem
verborum graecorum allusionemxpJvetvxatxaxaxptvetv,
notanda est exaggeratio, qua utitur adversus eos.
Periode enim valet loquutio ac si diceret: Bis es
damnabilis, qui iisdem obnoxius es vitiis, quae in
aliis carpis et accusas. Nota est siquidem sententia,
legem sibimetipsis indicere innocentiae, continehtiae,
virtutumque omnium eos, qui ab altero rationem
vitae reposcunt: nec ulla esse venia dignos, si eadem
admittant, quae sumpserint in alio corrigenda.
Eadem enim facis iudicans. . Ita est ad verburn.
Porro sensus est 1 ): Etiamsi iudices, nihilominus agis.
Et agere dicit, quia non recto sint animo: quandoquidem
peccatum proprie animi est. Itaque se ipsos
eo condemnant, quia furem, aut adulterum, aut
maledicum improbando, non in personas f'erunt
Judicium, sed in vitia, quae ipsorum quoque ossibus
adhaerent.
2. Scimus autem quod iudicium Dei, etc. Consilium
Pauli est, blanditias hypocritis excutere, ne se magnum
aliquid adeptos putent, si vel a mundo laudentur, vel
se ipsi absolvant: quia longe aliud examen eos in
coelo maneat. Porro quia ipsos interioris impuritatis
insimulat, quae, ut humanos oculos latet, redargui
convincique nequeat humanis testimoniis, ad Dei
iudicium provocat, cui nec tenebrae ipsae sunt absconditae,
et cuius sensu tangi peccatoribus, velint
nolint, necesse est. Veritas porro haec iudicii in
duobus consistit: quod sine personarum respectu
delictum puniet, in quoounque deprehenderit homine :
deinde, quod externam speciem non moratur: nec
opère ipso contentus est, nisi a vera sinceritate
animi prodeat. Unde sequitur, non obstare larvam
fictae sanctimoniae quomnius vel in occultam pravitatem
suo iudicio animadvertat. Est autem hebraica
phrasis, quia Veritas tantundem saepe valet Hebraeis
atque interior cordis integritas: atque ita non solum
crasso mendacio, sed externae bonorum operum apparentiae
opponitur. Tune autem demum expergefiunt
hypocritae, quum Deus non tantum de fucosa iustitia,
sed de occultis affectibus iudicium dicitur facturus.
3. Existimas autem, o homo qui iudicas eos qui
talia faciunt, et eadem facis, quod ipse effugies iudicium
Bei? 4. An divitias bonitatis ipsius tolerantiaeque
ac lenitatis contemnis, ignorans quod bonitas Del te
ad poenitentiam deducit? 5. Sed iuxta duritiam tuam
et cor poenitere nescium thésaurisas tibi iram in die
irae et revelationis iusti iudicii Dei, 6. qui reddi- •
») Id est:
iurus est unicuique secundum ipsius opera: 7. iis
quidem, qui per boni operis perseverantiam, gloriam
et honorem et immortalitatem quaerunt, vitam aeternam:
8. iis vero, qui sunt contentiosi ac veritati immorigeri,
iniustitiae autem obtempérant, excandescentia, ira, tribulatio
9. et anxietas in omnem animam hominis
perpetrantis malum, Iudaei primum, simul et Graeci.
10. At gloria et honor et pax omni operanti bonum,
ludaeo primum, simul et Graeco.
3. Existimas autem o homo, etc. Quoniam praecipiunt
rhetores, ne ante ad vehementiorem obiurgationem
descendatur quam convictum crimen
fnerit: posset cuipiam videri inepte hic insurgere
Paulus, qui nondum peracta, quam intendebat,
accusatione, tarn acriter invehatur. Verum secus
habet res: satis enim firma probatione ipsos peccati
reos peregit: quandoquidem non accusabat coram
hominibus, sed conscientiae iudicio arguebat. Hoc
autem plane duxit esse probatum quod volebat,
nempe si in se descenderent ac divini iudicii admitterent
examen, non posse iniquitatem suam infitiari.
Nec sine magna necessitate facit, quod
tanta severitate atque acerbitate fictam istam sanctitatem
obiurgat: mira enim securitate id genus
hominum in se acquiescit, nisi illi inanis fiducia
violenter excutitur. Meminerimus ergo, banc optimam
esse convincendae hypocriseos rationem, si ab
ebrietate sua expergefacta in lucem kdivini iudicii
attrahatur.
Quod effugies, etc. A minori est argumentum.
Nam si hominis iudicio obnoxia esse flagitia oportet:
multo magis Dei, qui iudex eBt unicus omnium.
Divino quidem instinciu feruntur homines ad damnanda
scelera, sed haec obscura et tenuis est duntaxat iudicii
eius adumbratio. Valde igitur desipiunt qui fallere
so putant iudicium Dei, qui ne suo quidem iudicio
alios elabi sinunt. Nec emphasi caret, quod iam
iterum expressit hominis nomen, ut hominem Deo
comparet.
4. An divitias, etc. Non mihi videtur hic esse
dilemma, quod nonnulli putant: sed prolepsis.
Quoniam enim hypocritae fere prospero reruni
successu inflantur ac si Domini clementiam suis
benefactis promerili essent, atque ita magis in Dei
contemptum obdurescunt: occurrit eorum arrogantiae
apostolus: atque argumento a contraria causa
sumpto demonstrat, non esse cur Deum sibi propitium
ab externa prosperitate»reputent, quando illi
longe diversum est benefaciendi consilium, quo scilicet
peccatores ad se convertat. Ergo ubi non
régnât Dei timor, securitas in rebus prosperis est
contemptus ac ludibrium immensae eius bonitatis.
Unde sequitur, graviores poenas iure daturos quibus
in hac vita Deus peperceiït, quia ad reliquam pravitatem
accessit quod paternam Dei invitationem