volumes xlix. - Archive ouverte UNIGE

15 EPIST. PAULI AD ROMANOS 16
tur sollicitudo, illud desiderium certa sunt dilectionis
signa: quia nisi ab eo oriantur, esse nunquam
possunt. Quoniam 1 ) autem expedire noverat ad
stabiliendam praedicationi suae fidem, Romanos de
sua sinceritate bene esse persuasos: iuramentum
adhibuit, necessarium remedium quoties oratio, quam
firmam ac indubitatam esse operae pretium est, incertitudine
vacillât. Nam si iuramentum nihil aliud
est quam Dei attestatio ad sermonis nostri confirmationem,
stultissime quis infitietur iurasse apostolum.
Neque tarnen Christi interdictum transgressu8
est. Unde constat non fuisse Christi consilium
(ut superstitiosuli Anabaptistae somniant)
abolere in totum iuramenta, sed potius ad veram
legis observation em revocare. Lex autem permisso
iuramento periurium modo et supervacuum iusiurandum
damnât. Ergo si volumus rite iurare, iusiurandi
sobrietatem ac religionem, quae in apostolis
apparet, imitemur. Quo autem formulam istam intelligas,
scito Deum ita appellari testem, ut simul
ultor advocetur, si fallimus. Quod alibi Paulus exprimit
his verbis: Testis mihi Deus in animam meam
(2. Cor. 1, 23).
Quem eolo in spiritu rneo. Quia profanis hominibus,
qui Deo iîludunt, eius nomen non minus secure
quam fernere obtendere maris est, hie suam pietatem
commendat Paulus ut fidem sibi conciliet. Nam apud
quos viget Dei timor et reverentia, M falsô iurare
horrebunt. Porro spiritum suum opponit externae
larvae. Nam quia multi se falso venditant pro
Dei eultoribus, et tales in speciem apparent, testatur
se ex animo Deum colère. Forte etiam ad
veteres caeremonias respexit, quibus solis Dei cultum
aestimabant Iudaei. Significat ergo, etiamsi
exercitium illud non habeat, se nihilominus integrum
esse Dei eultorem: sicut ad Philip. 3, 3: Nos sumus
vera circumeisio qui spiritu Deo servimus, et non
gloriamur in carne. Itaque se gloriatur Deum
colère sincera animi pietate, quae vera est religio
eultusque legitimus. Referebat autem (ut nuper
dixi), quo maiorem haberet certitudinem iusiurandum,
ut Paulus suam in Deum religionem testaretur.
Impiis enim periurium lusus est, quod pii gravius
mille mortibus exhorrent. Fieri enim nequit quin
ubi est serius Dei timor, talis quoque sit nominis
eius reverentia. Ergo perinde est ac si diceret
Paulus, scire se quanta sit iurisiurandi sanctitas et
religio, neo se temere, ut profani homines soient,
Deum advocare testem. Atque ita suo exemplo
docet, quoties iuramus, talem pietatis significationem
dandam a nobis esse, ut Dei nomen, quod dictis
nostris interponimus, suum pondus habeat. Deinde
a signo probat, quomodo Deum non ficte colat,
nempe ministerio suo. Erat enim amplissimum
') Quando.
illud specimen, esse hominem Dei gloriae deditum,
qui abnegato se ipso quaslibet diffîcultates ignominiae,
egestatis, mortis, odiorum obire non dubitaret
pro exaltando Dei regno. Quidam accipiunt
hanc particulam, quasi voluerit Paulus cultum ilium,
quo se prosequi Deum dixerat, ex eo commendare,
quod evangelii praescripto respondeat. Certum est
autem spiritualem Dei cultum in evangelio nobis
praecipi. Sed prior interpretatio longe melius quadrat,
nempe quod suum Deo obsequium addicat in
evangelii praedicatione. Distinguit se tarnen interim
ab hypocritis, quibus aliud est propositum quam
Deo servire: ut plerosque ambitio aut aliquid tale
impellit, multumque abest ut omnes ex animo et
fideliter in eo munere se gérant. Summa est, quod
sincere Paulus in docendi officio versatur: quia
circumstantia, quod de sua pietate dixit, ad praesentem
causam accommodât. Sed hinc colligimus
utilem doctrinam, quae evangelii ministris non parum
animi addere debet, quum audiunt se cultum Deo
gratum et pretiosum impendere evangelium praedicando.
Quid enim est quod eos impediat, ubi Deo
sciunt laborem suum placere et probari, ut eximius
etiam cultus censeatur? Porro evangelium filii Dei
vocat, quo Christus illustratur, signatus in hoc a
patre, ut, dum ipse glorificatur, patrem vicissim
glorifiée t.
Ut continenter. Maiorem exprimit adhuc amoris
vehementiam ex ipsa orandi assiduitate. Magnum
enim erat, nullas preces ad Dominum fundere ubi
non faceret eorum mentionem. Quo autem clariorem
habeamu8 sensum, ego vocem rccevtoxe vice nominis
accipio, ac si dictum foret: In omnibus meis orationibus,
seu quoties precibus Deum appello, adiungo
vestri mentionem. Loquitur autem non de qualibet
Dei invocatione, sed de precationibus illis, quibus
dum sancti vacare volunt, sepositis curis omnibus
in eas totum Studium intendunt. Saepe enim potuit
in hoc aut illud votum subito erumpere, ut tarnen
Romani in memoriam illi non venirent: sed quoties
ex professo et quasi meditatus Deum orabat, illorum
quoque habebat rationem inter alios. De precationibus
ergo peculiariter loquitur, ad quas sancti
destinato se componunt: quemadmodum videmus
Dominum ipsum talibus secessum quaesiisse. Simul
tarnen innuit quam frequens, vel potius oontinuus in
illis fuerit, dum ait indesinenter se incubuisse.
10. Postulans si quo modo. Quia verisimile
non est, eius bonis ex animo nos studere, quem non
simus parati nostra quoque opera adiuvare; ppstquam
suam in commendanda eorum salute sollicitudinem
praedicavit, nunc addit se alio quoque
argumento suum amorem coram Deo testari, postulando
scilicet ut usui esse posait. Quare ut habeas
plenum sensum, lege haec verba perinde ac si interposita
esset dictio etiam: postulans etiam si