Inhoud 65-78 HW Singor Africa Romana: een overzicht 79 ... - Tresoar

Wij trekken door de zee, wij trekken door de luchten
om vogels neer te halen die geen straf verdienen.'
(Dracontius, Laudes II, 271-288)
Waarna Dracontius het oude epische motief ophaalt over de grenzeloze hebzucht van
de mens die hem de zee opdrijft om zelfs hier oorlog te voeren, die mensen elkaar
naar het leven doet staan en zelfs kinderen niet spaart voor hun ouders. Kortom: 'Een
grote ramp, de mens!' (II, 360) en heel de schepping boet hieronder:
'Waar hebben wild of vee of vogels ooit gezondigd?
Wat is de schuld van hemel, aarde, zee en sterren?
Waar faalden ooit de koude maan of zonnestralen?
Wanneer vermaanden zij de mensen niet door tekens?
De droom verraadt toch telkens weer wat er zal komen
en waarschuwt voor wat vaststaat in de loop der jaren.
En wat de mens kwaadwillig zwijgt, wordt uitgeroepen
door wild, door vee, door vis, door paard en schaap en vogel.'
(Dracontius, Laudes I, 52-59)
Bij C.W. Mönnich, de enige die in het Nederlands taalgebied enige aandacht aan
Dracontius besteed heeft, riepen deze verzen het beeld op van onze moderne wereld
met haar milieuvervuiling. En inderdaad, ook vandaag zijn wij nog heel ver van de
kinderlijke onschuld waarin Dracontius het eerste mensenpaar schildert tijdens zijn
ontdekkingstocht door het paradijs:
'Zij liepen door de bloemen, blij om alle rozen,
om heel die geurige oogst en door de groene wouden,
eenvoudig als het vee of als de wilde dieren.
Hun leden waren naakt, hun harten vrij van schaamte.
Zat aan hun lichaam iets dat niet gezien mocht worden?
Wie leerde hun hoe men zich eerzaam moest gedragen?
Hun ogen, vingers of geslacht: het was hun eender.
Steeds namen zij elkaar vol liefde in de armen.
Zij bloosden niet, al rechtte zich de bron van schaamte.
Zij wisten immers niet dat iets hun was verboden.
Terecht, want alles was voor hun gebruik geschapen,
op één boom na zijn vruchten werden hen geweigerd.'
(Dracontius, Laudes I, 437-448)
Verloren onschuld in een verloren paradijs! Hoe sterk werkt dit beeld voor Dracontius
in zijn gevangenschap. De dichter blijft niets anders over dan over zulke vrijheid te
dromen en de hoop uit te spreken ooit die verre vreugde zelf weer te mogen smaken.
Maar die vervulling kan hij maar van één kant verwachten:
'Het is genoeg het bevend hart tot God te richten
en onder tranen hem vol eerbied te verzoeken:
"Geef mij mijzelf terug, gezond van geest en lichaam,
geef mij geluk en lange dagen in mijn leven,
geef mij een kroost dat goed is, talrijk en welvarend,
houd na mijn dood het ander leven vrij van pijnen.