Van de schaduw des doods tot een licht ten leven - CBS

2.7.3 Na 60 jaar ervaring met de doodsoorzakenstatistiek
Neurdenburg (1929) geeft nadat er ruim 60 jaar ervaring met de doodsoorzakenstatistiek
was opgedaan, een uitgebreid overzicht van de doeleinden en gebruiksmogelijkheden
van deze statistiek:
– van een openbare gezondheidszorg kan moeilijk sprake zijn als men de oorzaken
en de frequentie der gevaren zelfs niet bij benadering kent. Ziektestatistieken zijn
schaars en omvatten slechts bepaalde groepen. Voor de gehele bevolking is tot
dan toe de statistiek der doodsoorzaken de enige statistische maatstaf.
– als vergelijkingsmaatstaf voor locaal (of internationaal) onderzoek, mits een uniforme
methodiek is gebruikt.
– het is een hulpmiddel om de gevaren voor de volksgezondheid in kaart te brengen
en om de werking van eventuele bestrijdingsmaatregelen, bijvoorbeeld bij
besmettelijke ziekten, te controleren. Daartoe moet de statistiek wel tijdig of
recent zijn.
– voor de klinische setting is de doodsoorzakenstatistiek van belang, omdat het
bepalen van de overlevingsduur na behandeling of bij een nieuwe therapie een
belangrijke effectmaat is.
– ook voor ander dan geneeskundig (of epidemiologisch) onderzoek is de doodsoorzakenstatistiek
belangrijk. Verschillen in sterfte naar doodsoorzaak tussen
landen, tussen ethnische of sociaal-economische groepen vragen om een verklaring
en eventueel maatregelen.
– ook voor economische vraagstukken zijn veranderingen in de sterfte naar doodsoorzaken
van belang; andere oorzaken van de sterfte vragen om andere voorzieningen.
– bepaalde oorzaken, als sterfte door alcoholisme, zelfmoord, gewelddadige dood
en ongevallen zijn van belang voor criminologen, sociologen en verkeersdeskundigen.
– de analyse van de sterfte en de doodsoorzaken op verschillende leeftijden is een
absoluut noodzakelijke studie voor het (levens)verzekeringswezen, de invaliditeitsverzekering
en de sociale verzekering in het algemeen.
Ook het vermelden – en in aparte studies analyseren – van secundaire of bijkomstige
oorzaken van de dood is volgens Neurdenburg belangrijk. Het geven van nadere
bijzonderheden heeft ook invloed op een zo juist mogelijke keuze van de te coderen
(primaire) doodsoorzaak. Daarnaast kan het inzicht geven in de frequentie van
voorkomen van bepaalde combinaties van ziekten die zelfstandig voor kunnen
komen maar ook als complicatie. Het kan ook inzicht geven in het verloop van een
(dodelijke) ziekte op verschillende tijdstippen, terwijl het voor diverse traumata van
belang kan zijn niet alleen de oorzaak maar ook het gevolg te weten.
Genoemde functies van de doodsoorzakenstatistiek zijn zonder meer nog steeds
van toepassing en zonder problemen te vertalen naar de tegenwoordige tijd. Zo
schrijft in 1979 de staatssecretaris voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne een brief
Van de schaduw des doods tot een licht ten leven 31