Onderzoek naar het effect van akkerranden op functionele ...

Onderzoek naar het effect van akkerranden op functionele biodiversiteit en natuurlijke plaagbeheersing
Meerjarig bloemenmengsel
Voor inzaai van twee perceelsranden in Sint-Jan-in-Eremo werd een nieuw meerjarig bloemenmengsel
samengesteld dat zowel geschikt is voor natuurlijke vijanden als voor bestuivers. De samenstelling
gebeurde in overleg met Pieter Verdonckt (Inagro) en de zaadleverancier Ecosem. Het mengsel bestond
uit 80% grassen en 20% kruiden met volgende soorten: Festuca rubra ssp. comutata, Poa pratensis,
Agrostis tenuis, Achillea millefolium, Centaurea thuillieri, Daucus carota, Leucanthemum vulgare, Malva
moschata, Silene latifolia alba, Lotus corniculatus, Medicago lupulina, Trifolium pratense, Pastinaca sativa,
Centaurea cyanus, Glebionis segetum, Papaver rhoeas, Foeniculum vulgare, Fagopyrum esculentum (Kostprijs
35 EUR/kg).
Oorspronkelijk was een mengsel voorgesteld met maximaal 50 % gras, gebaseerd op de ervaringen
met meerjarige FAB-mengsels in Nederland. De grassen mogen na één of twee jaar niet in die mate
gaan overheersen dat de bloeiende kruiden worden weggeconcurreerd. Om dit te voorkomen, is het
vooral van belang de juiste grassoorten te kiezen en na zaai een aangepast maaibeheer aan te houden.
Deze voorwaarden lijken veel belangrijker voor de uiteindelijke ontwikkeling van het mengsel dan het
oorspronkelijk aandeel gras in het zadenmengsel. Naast de verhouding gras/kruiden in het mengsel is
ook de kostprijs een belangrijk criterium bij de samenstelling van een mengsel voor gebruik door
landbouwers. Het zaad van meerjarige kruiden is over het algemeen duur. Rekening houdend met een
maximaal aanvaardbare kostprijs voor het mengsel zal dit het maximale aandeel meerjarige kruiden in
het mengsel mede bepalen. Naast meerjarige kruiden en grassen zijn ook nog eenjarige kruiden
opgenomen. Deze verzekeren dat er ook het eerste jaar voldoende bloei en voedsel voor de natuurlijke
vijanden aanwezig is. Uit ervaringen in Nederland blijkt dat deze de ontwikkeling van de meerjarigen in
het mengsel niet te sterk onderdrukken.
Het nieuwe mengsel werd ingezaaid langs een akker in Sint-Jan-in-Eremo (zie Figuur 6.2) op 21 april
2011.
Het meerjarige mengsel dat het jaar voordien was ingezaaid (locatie zie Figuur 6.2), bestond uit 40%
meerjarige kruiden, 40% eenjarige kruiden en 20% gras met volgende soorten: Achillea millefolium,
Daucus carota, Lotus corniculatus, Pastinaca sativa, Leucanthemum vulgare, Centaurea thuilleiri, Centaurea
cyanus, Foeniculum vulgare, Vicia sativa, Papaver rhoeas, Fagopyrum esculentum, Festuca rubra rubra, Poa
pratensis (Kostprijs 42,74 EUR/kg).
Ontwikkeling bloemenranden
Meerjarige bloemenrand (zaai 2011)
Het voorjaar in 2011 was uitzonderlijk droog. Na zaai van de nieuwe meerjarige bloemenranden op 21
april is er gedurende twee maand weinig of geen regen gevallen. Dit was nefast voor de ontwikkeling
van de ingezaaide soorten. Een maand na zaai waren slechts zeer weinig meerjarige kruiden gekiemd
(zie Fig. 6.3). Van de ingezaaide eenjarige soorten was enkel boekweit goed aanwezig. Eenjarige
onkruiden zoals melganzevoet, muur, perzikkruid en paarse dovennetel haalden de bovenhand. Vooral
in de rand naast de dijk, achteraan het perceel, waren maar weinig kiemplanten van de meerjarige
soorten opgekomen. In de ingezaaide rand langs het wandelpad, aansluitend op een bestaande
meejarige rand, was de onkruiddruk lager en waren wel kiemplanten te vinden van margriet en
duizendblad (zie Fig. 6.4).
De rand is omstreeks eind juni gemaaid geweest om verder ontwikkeling van onkruiden te beperken.
54