Onderzoek naar het effect van akkerranden op functionele ...

Onderzoek naar het effect van akkerranden op functionele biodiversiteit en natuurlijke plaagbeheersing
8. BEGELEIDING
Bij aanleg demovelden
Bij een eerste terreinbezoek in 2009 samen met de bedrijfsplanner (eind maart) werden doel en opzet
van het project toegelicht en de eerste praktische afspraken gemaakt met de bedrijfsleiders. De
perceelskeuze voor de aanleg van een éénjarige bloemenrand gebeurde in samenspraak met de teler
en in functie van de op te volgen gewassen voor de plaagbemonstering. Het zaad van het éénjarige
bloemenmengsel werd voorzien door PCBT, maar de teler stond zelf in voor het inzaaien van het
mengsel. Hiervoor werd een handleiding opgemaakt met achtergrondinformatie over het
bloemenmengsel en een aantal praktische richtlijnen voor het inzaaien van het mengsel. Onder andere
de aanleg van een voorafgaand vals zaaibed werd benadrukt als sleutelfactor voor een goede
onkruidonderdrukking. Gezien de telers getuigden van voldoende expertise in en/of ervaring met het
inzaaien van gras/kruidenmengsels, kon de verdere begeleiding beperkt blijven tot telefonisch contact.
Feedback opvolging plaagdruk en natuurlijke vijanden
Gericht aan de slag gaan met biodiversiteit en natuurlijke plaagbestrijding vraagt om een nieuwe kijk
op akkerranden en het bestrijden van plagen. De akkerranden bieden voedsel en een schuilplaats aan
natuurlijke plaagregulatoren die zorgen voor een beter ecologisch evenwicht in het hoofdgewas.
Hierdoor kan het gebruik van bestrijdingsmiddelen beperkt worden, maar dit vraagt in de eerste plaats
kennis en vertrouwen van de teler. Hij moet leren zien dat er naast bladluizen ook predatoren en
sluipwespen actief zijn in het veld en er vervolgens op leren vertrouwen dat natuurlijke vijanden het werk
van bestrijdingsmiddelen doen, zij het dan over een langere termijn.
De begeleiding van de telers gedurende het seizoen richt zich vooral op een aangepaste (verminderde)
insectenbestrijding in de wintertarwe. Daarbij wordt gewezen op het belang van de aanwezige
natuurlijke vijanden in het veld. In het eerste jaar werd de nadruk gelegd op het opbouwen van kennis
en vertrouwen in de monitoring. De betrokken telers en bedrijfsplanners werden gedurende het seizoen
geïnformeerd over de werkwijze en de resultaten van de veldwaarnemingen. Er werd geen rechtstreeks
advies gegeven om al dan niet een bespuiting uit te voeren omdat er nog geen goed onderbouwde
richtlijnen of schadedrempels beschikbaar zijn rekening houdend met de aanwezige natuurlijke vijanden
in het perceel.
In 2009 is gebleken dat op basis van de monitoring op verantwoorde manier kan worden afgezien van
een gangbaar spuitadvies. Daarnaast is tevens ervaren dat een vroege insecticidenbespuiting (tegen
graanhaantje) nadien een risico inhoudt op een ongebreidelde toename van bladluizen. Daarom werd in
2010 en 2011 extra aandacht besteed aan het monitoren van het graanhaantje. De resultaten hiervan
werden tijdens het seizoen ook meegedeeld aan de betrokken telers.
In Vlissegem zijn op de opgevolgde tarwepercelen in 2009 en 2010, ondanks overschrijding van de
schadedrempel voor bladluizen, geen insecticiden gespoten gedurende de zomer. Deze
middelenbesparing is te danken aan een gecombineerde inzet van de bloemenrand, de wekelijkse
gewascontrole en vertrouwen van de teler. Een gezamenlijk veldbezoek met de teler waarbij gewezen
werd op de aanwezigheid van de natuurlijke vijanden droeg bij aan zijn motivatie om geen chemische
bestrijding uit te voeren tegen bladluizen.
In St-Jan-in-Eremo is enkel in 2010 afgezien van een bespuiting tegen bladluizen. De hogere druk van
zowel het graanhaantje als bladluizen, maakte het moeilijker om de natuurlijke bestrijding zijn gang te
laten gaan. De waarnemingen hebben er evenwel ook hun nut bewezen voor een meer verantwoorde
bestrijding. Met de teler is in het najaar telkens ook teruggeblikt op de resultaten en ervaringen van het
afgelopen seizoen.
87