Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiëne en Milieu, 1994-1996 ...

477Redactioneel
4
Myriam Daru
586-587
contactblad van de
stichting net werk voor de
geschiedenis van hygiëne en milieu
redactie: myriam d a r u
webversie: jan van den n o o r t
Deze keer maakt de geschiedenis
van hygiëne een comeback met een
nummer vol boekbesprekingen. In
een volgend nummer is de geschiedenis
van het milieu en van de ecologie
als wetenschap weer centraal.
Hygiëne in de geschiedenis
van de geneeskunde
Jetter, D., De geschiedenis van de
geneeskunde, (Utrecht: Het Spectrum,
1994), ISBN 90-274-3111-
6.Vertaling van Geschichte der
Medizin (Stuttgart: Georg Th ieme
Verlag) 1992, ƒ 39,50.
Zelden kreeg ik zo sterk de indruk
een eerstejaarsdiktaat in handen
te hebben. Jetter verklaart aan
dit boek twintig jaar gewerkt te
hebben. Het bevat dan ook een
indrukwekkende opsomming van
feiten, vaak met reeksen gedachtenstreepjes
voorzien. Een literair werk
moet men hier niet zoeken. Voor
het voorbereiden van een tentamen
is een dergelijke opzet een zegen.
Voor kennis in de breedte eveneens.
Maar voor subtiele interpretaties
van de geschiedenis laat deze opzet
heel wat minder ruimte.
Tussen alle medische disciplines
komt ook de gezondheidsleer voor,
en Jetter gaat ook in op materiële
aspecten zoals de Romeinse baden
en waterleidingen, het bad of hamam
bij de Islam, de waterleidingen
in middeleeuwse kloosters. De
gezondheidsleer verschijnt vanaf
het hoofdstuk over de geneeskunde
in de 18e eeuw, geklemd tussen
huidziekten en chirurgie. In de 19e
eeuw vinden we hygiëne achter
dermatologie en venerologie en
voor bacteriologie. In de 20e eeuw
volgen hygiëne en medische statistiek
op dermatologie, maar krijgen
zij gezelschap van arbeidshygiëne
en sociale hygiëne. Tropenhygiëne
komt in dit deel vóór bacteriologie
en virologie. Epidemiologie en toxicologie
vinden we niet als aparte categorieën
vermeld. Deze opmerkingen
zijn natuurlijk niet onschuldig.
De indeling die de auteur aanhoudt
geeft iets aan van de wijze waarop
hij zijn kennis organiseert en over
zijn kijk op het vakgebied.
Vanaf de 16e eeuw volgt Jetter een
vaste indeling, beginnend bij de belangrijke
stromingen en ingrijpende
gebeurtenissen die de context voor
de ontwikkeling van de geneeskunde
moeten aangeven. Daarna
is er een indeling die begint bij de
fysieke kenmerken van de mens
(met een overzicht van de anatomie)
en die eindigt bij de geest. In
de 16e en 17e eeuw gaat het nog
Net Werk 47 - mei/juni 1995 2