De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

More documents

Recommendations

Info

Dat art. 5 luidde : 8 „Ten aanzien van de Onderhoorigheden van Atjeh onderhoudt de militaire en civiele bevelhebber met hen, die onze souvereiniteithebben „erkend, zooveel mogelijk de betrekkingen en tracht hen, die nog „niet tot ons zijn toegetreden, door overreding of door blokkade te „brengen tot het afleggen der verklaring, waarvan een model aan „deze instructie is gehecht. „Bij toetreding voorziet hij hen van eene acte van aanstelling, „overeenkomstig het mede hierbij gevoegd model". Toen echter reeds dadelijk na van Swieten's vertrek militaire wapenfeiten tot uitbreiding van de ingenomen stelling, naar het heette noodzakelijk tot beveiliging van deze, 's bestuurs aandacht bijna geheel in beslag namen en daarna, in 1875, op voorstel van Generaal Pel, door den nieuw opgetreden landvoogd, Gouv. Gen. van Lansberge, de door van Swieten in overeenstemming met den Gouv. Gen. Loudon en den Minister van Koloniën Fransen van de Putte aangewezen weg geheel verlaten en besloten werd tot het op grootere schaal aanvallend optreden met de wapenen in de vallei van Groot-Atjeh, traden de militaire wapenfeiten geheel op den voorgrond en kwam het civiel beleid eerst in de tweede plaats in aanmerking. Erkend moet worden, dat de brief van Generaal Pel aan Z.E. den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië en gedagteekend »Atjeh, 30 April 1875» (opgenomen als bijlage IV in het 2e deel van Kielstra's «Beschrijving van den Atjeh-oorlog») een uitmuntend gesteld stuk is, en onze toenmalige kennis van Atjeh en Onderhoorigheden in aanmerking genomen, aan de Regeering werkelijk moest toeschijnen den weg aan te geven, die ons het snelst het einddoel van ons streven, de onderwerping van Atjeh, zou doen bereiken. Wij kunnen de lezing van dien brief aanbevelen. Te meer is 's Regeerings toetreden tot 's Generaals voorstellen begrijpelijk, omdat op dat tijdstip — Mei 1875 — feitelijk reeds geheel was afgeweken van het programma van Swieten. Deze liet 2500 man achter, om daarmede te bezetten en actief te verdedigen de geconcentreerde stelling Kotja-Radja en enkele posten ter verzekering van de veilige gemeenschap naar zee; en nu waren in 't geheel al acht en dertig posten opgericht met eene bezetting
9 van 2750 man, alleen aan infanterie, terwijl de troepenmacht van geheel Atjeh reeds 4000 man bedroeg en zonder dat deze uitbreiding ons ten opzichte van de onderwerping — dus op staatkundig gebied — één schrede had vooruitgebracht. Toen dus reeds op weg om onze financieele en personeele krachten te overschrijden, dewijl er op dat tijdstip feitelijk geen stelsel gevolgd werd, (ofschoon men den tot dusverre gevolgden weg — maar ten onrechte — de uitvoering noemde van het programma van Swieten) en er derhalve van uitzicht op bereiking van ons doel moeilijk sprake kon zijn, moest het voorstel van den Generaal Pel wel zeer welkom wezen. Het hield niet alleen een stelsel in, maar het scheen ook een goed doordacht stelsel. Groot-Atjeh zou afgesloten zijn van de zee, het moest daardoor zijne beteekenis naar buiten verliezen en zou zich, na wellicht enkele vergeefsche pogingen om ons te verdrijven, van lieverlede in het onvermijdelijke moeten schikken. Het plan toch dat ook, wat Groot-Atjeh betreft, uitgevoerd is, kwam neer op het bezetten van de kuststrook van de vallei van Groot-Atjeh begrepen tusschen Kroeng Raja en Kroeng Raba en van de VI Moekims. «Door het bezetten van die kuststreek —zeide de Generaal o. a.— «inzonderheid van de vijf toegangen naar zee — de kwala's Loé, Gig- «hen, Atjeh, Tjangkoel en Pantjoer t Atjeh proper geheel van «zee afgescheiden en dus uit een handelsoogpunt afhankelijk van ons. «Ook met die wijze van handelen verliest het Atjehsche volk buiten «af zijne beteekenis, het wordt gereduceerd tot eene verzameling van «binnenlandsche negorijen, die, wanneer zij door ons verder nietwor- «den bedreigd, na misschien eenige vergeefsche pogingen om ons te «verdrijven, zich wel zullen moeten schikken in het onvermijdelijke, «en afgaande op hetgeen wij van het volkskarakter weten, hoogstwaar- «schijnlijk na een meer of minder tijdsverloop, weder gewapend tegen «elkander zullen overstaan». Na deze denkbeelden nog eenigszins nader uitgewerkt te hebben, vervolgt de Generaal: «Wordt dit programma volledig uitgevoerd, dan is, in verband niet
Page 1 and 2: n De onderwerping van Atjeh DOOR j.
Page 3: I 1 I
Page 6 and 7: i J
Page 8 and 9: TÏP. ZUIDHOI.L. BOKK- EN HANDELSDR
Page 10 and 11: fi «consequent doorgezette richtin
Page 14 and 15: 10 «.onze vestiging op enkele goed
Page 16 and 17: 12 Van Swieten toch liet — zooals
Page 18 and 19: 14 achten en alzoo werd dus nu het
Page 20 and 21: 16 Nu dit echter niet geschiedde, w
Page 22 and 23: 18 «het doel — het einde van den
Page 24 and 25: 20 «Moekims tot Kroeng Raba en dat
Page 26 and 27: 22 geweest en met krachtige medewer
Page 28 and 29: 21 ofschoon deze overtuigd was van
Page 30 and 31: 26 diens vervanging door een Civiel
Page 32 and 33: 28 Intusschen was de Gouverneur Tob
Page 34 and 35: 30 Het concentratiestelsel was intu
Page 36 and 37: 32 De ambtenaren toch, wier taak he
Page 38 and 39: 34 vooral de laatste jaren, in onze
Page 40 and 41: 36 klagen en slechts eene kleine ui
Page 42 and 43: 38 De door den Generaal voor sommig
Page 44 and 45: 10 Dit nu was zelfs den grootsten o
Page 46 and 47: 12 door den heer L. W. A. Kessler g
Page 48 and 49: te Atjeh met de dochter van Sultan
Page 50 and 51: 46 onder den titel Sjerif Saifoel A
Page 52 and 53: 48 niets beteekenende, van nagenoeg
Page 54 and 55: 50 eersten ook zijn zoon Toeankoe R
Page 56 and 57: 52 le. het kleine kind Toeankoe Moh
Page 58 and 59: 54 het middel te zoeken om tot alge
Page 60 and 61: '. 56 doende geen gevaar liepen een
Page 62 and 63:
58 stapeld lag aan ons te Oleh-leh
Page 64 and 65:
J 60 voortdurend bij ons in discred
Page 66 and 67:
62 een tijdstip dat de rijke passar
Page 68 and 69:
64 Toen de vergunning werd ingetrok
Page 70 and 71:
66 meerdering van onze macht en ons
Page 72 and 73:
«s «loop de vijandelijkheden met
Page 74 and 75:
70 zag, betoogde de Generaal, naar
Page 76 and 77:
72 3 e . Het isoleeren van Groot-At
Page 78 and 79:
74 de tweede plaats als een der mee
Page 80 and 81:
le. de hatsil, die vroeger den sult
Page 82 and 83:
78 de geheele Atjehkust, rechtstree
Page 84 and 85:
80 Wij komen nu aan punt 2 van Sche
Page 86 and 87:
82 En ook op het met overtuiging ui
Page 88 and 89:
84 Het spijt mij, dat ik Scherer de
Page 90 and 91:
86 Wij hebben gezien dat Pedir, eve
Page 92 and 93:
88 «De invloed, dien de Radja's va
Page 94 and 95:
Scherer zegt: 90 «Ieder onzer, die
Page 96 and 97:
92 Hierop echter geeft Scherer geen
Page 98 and 99:
invoerhandel worden toegelaten, met
Page 100 and 101:
I 96 Dien weg van wapengeweld, waar
Page 102 and 103:
98 Na den dood van Tengkoe di Tirou
Page 104 and 105:
100 nederig zijne onderwerping aan
Page 106 and 107:
102 in de geslachtslijst van de sul
Page 108 and 109:
104 In de Makota alam b. v. staat d
Page 110 and 111:
106 bezit T. Moeda Rajoet bovendien
Page 112 and 113:
108 loebalang van het district Balo
Page 114 and 115:
110 kennen van traktementen aan voo
Page 116 and 117:
112 Inleveren, zeide hij, was voor
Page 118 and 119:
114 station op dien internationalen
Page 120 and 121:
116 kapiteins en 1 luitenant noodig
Page 125:
CpJ'ot/öet' Ponfbata, kreeg 2 kùu
show all

De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?