De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

89
die in 't gelijk waren gesteld, de anderen niet; deze zouden weer
steun zoeken bij tegenpartijen; bij slot van rekening zouden wij in
plaats van rust en orde, twist en tweespalt gezaaid hebben, en om
dan voor goed een einde aan dit alles te maken zouden wij zelf
moeten optreden en van voren af aan beginnen. Door ons scharrelen,
ons aanhalen, ons niet dwingen tot volgen van bevelen, maar ons
zoeken van bondgenooten door omkooping met geld en wapens, zouden
wij den eerbied voor ons te grabbelen hebben gegooid, men zou ons
minachten evenals tijdens het ongelukkige tijdperk na de Concentratie
en openstelling van alle havens en weder geruimen tijd zouden
wij hebben doen verloren gaan, want voor de zooveelste maal herhaal ik:
slechts hij, die toont de macht te bezitten om zijn ivil te doen
eerbiedigen, zal Atjeh tot onderwerping brengen.
Ons bestuur moet daarbij enkel gegrond zijn op strenge rechtvaardigheid
en op kracht en onvoorwaardelijk moet alles vermeden worden,
wat hieraan kan doen twijfelen ; elke uiting van zwakheid, onder
welken vorm ook, moet onherroepelijk veroordeeld worden, dus zeker
een gedragslijn die hoogstens beproefd zou kunnen worden door een
rijken Arabier als b. v. Said Hoesin, wien men in den tijd van Atjeh's
grootste verdeeldheid den troon aanbood en wien geen ander middel
ten dienste stond, dan te trachten met de eene partij als bondgenoot
over de andere den baas te spelen.
En als nu eens gebeurde wat te Gedong gebeurde, onze z.g. bondgenooten
het onderspit delven en, evenals Sama Indra in 1891,
uit hun gebied verdreven worden. Wat dan, als deze daarna bij
ons hulp en steun komen zoeken. Moet men dan de geheele kust
van Pedir en Gighen sluiten en, wat Scherer van het blokkade systeem
zoo vreeselijk vindt, onschuldigen met de schuldigen treffen?
De eenig schuldigen zijn dan eigenlijk wij zelf, die de zaak bestierden.
Ook het voorstel sub 3 moet dus, als bepaald verkeerd, als eene uiting
van zwakheid zeer schadelijk zelfs, in strijd bovendien met strenge
rechtvaardigheid, even als sub 2 onvoorwaardelijk verworpen worden.
Onbegrijpelijk is het dat Scherer, toen hij bij de hoofden der federatie
XII zulke gereede instemming vond met zijne plannen, niet
dacht aan de woorden, die hem zoo dadelijk te binnen schoten bij
zijn betoog, dat een militair minder goed is voor civiel bestuur,
omdat hij de leerschool mist, die de ambtenaar doorliep.