De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

58
stapeld lag aan ons te Oleh-leh te mogen afleveren onder voorwaarde,
dat een groot deel van de opbrengst in onze schatkist zou vloeien en
het andere eerst zou worden uitbetaald aan daarop rechthebbenden
op een tijdstip, dat ons goeddunkte enz. enz,, toen voelde de Generaal
en zijne geheele omgeving, dat, als nu slechts krachtig en met volharding
werd volgehouden en wij niet door vleierij en schoonklinkende
voorstellen van den ingeslagen weg een duimbreed afweken, de onderwerping
volgen zou.
Het reeds ingediende voorstel, scheepvaartregeling voor de Oostkust
met uitsluitende vestiging te Edi, werd toen gevolgd door een voorstel
voor de vestiging te Telok Kroet (Poeloe Raja), en te Pedir werden
de noodige opmetingen en waterpassingen verricht, die gevolgd zouden
worden door hetzelfde werk te Telok Semawé, dat de Generaal echter
aan zijn opvolger moest overlaten door het noodzakelijke van zijn
vertrek om dringende gezondheidsredenen.
Zijn Algemeen voorstel diende hij echter, zooals zijne levensbeschrijving
te lezen gaf, ook nog aan de Regeering in en gaf hij tevens
te kennen, dat de sluiting, die in korten tijd zulke gunstige resultaten
had opgeleverd, met energie moest worden volgehouden totdat de
partij van verzet te Kemala met Toeankoe Mohamad Daoed het hoofd
in den schoot zouden hebben gelegd. Naarmate die onderwerping
langer uitbleef, moest de sluiting zelfs verscherpt worden om daarna,
d. w. z. nà die onderwerping, geleidelijk in de voorgestelde en voorbereide
scheepvaartregeling overtegaan.
Dat was dus het zooeven bedoelde, nader te bepalen tijdstip.
De sluiting hield n. 1. nauw verband met herstel van het sultanaat,
Er was een sultan, die in Atjeh algemeen erkend werd; door onze
wijze van optreden en handelen was zijn aanzien allengs toegenomen,
onze pogingen om hem op vredelievende wijze, langs een politieken,
z. g. diplomatischen weg tot onderwerping te brengen, had de hoofden,
die wij daartoe bezigden, er toe gebracht dien sultan hulde te gaan
brengen overeenkomstig de gebruiken van de Peratoeran Malcota
Alam, enkelen vroegen tot betere verzekering hunner positie, naar
zij dachten, voor 't geval de sultan zich aan ons onderwierp, een
z.g. tjap sembilan (tjap halilintar), anderen vonden het veilig om
met het in hunne oogen wettige Atjehsche gezag op een goeden
voet te staan, omdat zij volstrekt nog zoo verzekerd niet waren,
dat wij niet eenmaal, even als bij de I e expeditie, het land weder