De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

54
het middel te zoeken om tot algemeene erkenning van onze souvereiniteit
en tot den vrede te geraken. Om dit te bereiken werd toen
de cajoleering uitgestrekt tot Kemala, tot den onverzoenlijken
Haschim, tegen wien geen enkele zendeling van onderwerping durfde
spreken en tot den gekozen sultan. Beiden hoopte men te overreden
om toch maar onze souvereiniteit te erkennen, onder belofte, dat
wij Toeankoe Mohamad Daoed op den troon zijner vaderen zouden
herstellen.
Jawel, wij hadden op die manier meer dan een menschenleeftijd
op de onderwerping kunnen wachten, of liever, zij zou nooit gekomen
zijn. Aan niets gebrek lijdende, onze macht nergens voelende, ons
in onze linie bestokende door benden bijna alle aangevoerd door
priesters, met Hok Canton geschiedenissen trachtende ons — à la
Nisero — in conflict te brengen met Europeesche mogendheden, gesteund
door de pers in de Straits, die zich ook minachtend over ons uitliet !
ruim van wapens en munitie voorzien die, tengevolge van de geringe
beschikbare marinemacht, bijna overal konden ingevoerd worden — het
was bekend dat de schepen, die peper en pinang haalden zelfde grootste
smokkelaars van oorlogscontrabande waren — was er voor de tegenpartij
geen enkele reden om zich te onderwerpen, had zij slechts te wachten
op uitputting van onze financieele krachten, op het tijdstip dat in
Nederland de drang om aan onze onmogelijke positie te Atjeh een
einde te maken, ons terugtrekken naar een der eilanden ten gevolge zou
hebben, of dat een Europeesche oorlog ons misschien noodzaken zou door
gebrek aan de noodige troepen op Java, onze positie prijs te geven.
Voor ééne zaak had zij daarbij intusschen zorg te dragen en dat
deed zij met meesterlijk talent.
Het was: ons door handige en geslepen vleiers op den weg te
houden dien wij ingeslagen waren, door ons te overtuigen, dat wij
op deze manier het einddoel van ons streven zouden bereiken, dat
wij zoodoende vrienden maakten, de hoofden door onze goedheid en
milden zin aan ons verbonden en zij zoowel als de bevolking, op den
duur naar vrede en rust hakende, van de rechtvaardigheid van ons
bestuur overtuigd, zich gewillig algemeen aan ons zouden onderwerpen.
Bij velen slaagden de Atjehsche diplomaten boven verwachting, maar
de Generaal van Teijn, aanvankelijk medegesleept door de buitengewoon
gunstige voorspiegelingen, welke hij van sommigen zijner
ambtenaren ontving, doorzag toch spoedig het geslepen spel van