De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

More documents

Recommendations

Info

48 niets beteekenende, van nagenoeg alle gezag en invloed verstoken, bovendien bijna tot armoede vervallen Sultan, dien wij bij den aanvang van den Atjeh-oorlog op den troon vonden. Uit mijne geslachtslijst ziet men verder, dat met den dood van Sultan Ibrahim de laatste uit een goed huwelijk geboren mannelijke afstammeling van Sultan Alaïdin Djauhar Alam (Toeankoe Woed) stierf, want dat niet slechts de laatste Sultan Machmoed Sjah, die in 1874 overleed, gesproten is uit een z. g. goendiq, maar dit ook het geval is met Toeankoe Mohamad Daoed, zoon van Toeankoe Zainoel Abidin en evenzoo Toeankoe Abas, vader van de tegenwoordige Toeankoe's Abdul Madjid en Hoesin, uit een goendiq is voortgesproten. / Welke reden zou er nu toch kunnen bestaan om dit feitelijk ver- / basterde geslacht, dat bovendien door kuiperij op den troon kwam, / nooit macht en invloed had en bij onze komst te Atjeh zelfs nagenoeg tot armoede vervallen was, weder op den troon te helpen. En nu moet men niet denken, dat de geboorte bij de Atjehers weinig gewicht in de schaal legt, want het tegendeel is waar en dit wordt zelfs zóó ver gedreven, dat vaak niet eens de oudste zoon uit het eerste goede huwelijk gekozen wordt tot opvolger van den vader, maar bij die keuze de voornaamheid van het huwelijk het grootste gewicht in de schaal legt. In van Langen's «Inrichting van het Atjehsche staatsbestuur onder het sultanaat", staat te lezen, dat bij de instelling der sagi's over de sagi der XXII Moekims werd aangesteld een bij eene Abyssinische slavin verwekte zoon van Sultan Iskander Moeda onder den titel van Panglima Polini Moeda Sertia Perkasa. Is dit juist, dan bewijst dit dat te dien tijde, onder het toenmalige sultansgeslacht, zonen uit slavinnen geboren niet voor de opvolging in aanmerking kwamen, want toen in 1636 Iskander Moeda stierf zonder uit een goed huwelijk gesproten mannelijke nakomelingen natelaten, bestemde hij zijn schoonzoon en niet zijn uit de slavin geboren zoon tot opvolger en na den dood van dezen schoonzoon, Soetan Mogal, die mede geen mannelijke nakomelingen had, kwamen achtereenvolgens diens ecbtgenoote en hare zusters aan de Regeering. Van den uit de Abyssiniscbe slavin geboren zoon Panglima Polim was destijds blijkbaar nimmer sprake. Volgens mijne aanteekeningen was de eerste hoeloebalang Sagi
49 der XXII Moekims echter geen zoon van Iskander Moeda, maar stamt het geslacht Polim Sri Moeda Perkasa af van Padoeka Sri Sultan Said IL Moekamil Inajat Sjah, bij het volk bekend onder den naam van Marhoem Kahar (Kahar beteekent geweldige), die omstreeks 1530 regeerde. Volgens Atjehsche overleveringen zond hij n. 1. zijne Abyssinisehe slavin tijdens hare zwangerschap naar de bovenstreken en stelde hij later den daar uit haar geboren zoon onder den titel Panglima Polim Sri Moeda Perkasa aan tot hoofd over de 4 Imams: Gleieng, Selimoen, Tanah Hahé en Lamlaot. Een der afstammelingen van Polim werd meer dan eene eeuw later, bij de verdeeling van het land in Sagi's, Panglima Sagi XXII Moekims. Hoe dit echter ook zij (beide verhalen omtrent den oorsprong van het geslacht Polim zijn slechts mondelinge overleveringen), is het toch zeker dat dit geslacht aanvankelijk, als van onedele geboorte, niet voor den troon van Atjeh in aanmerking komende, bij het einde der vrouwenregeering al zoo groot en machtig was geworden, dat het weldra en daarna meermalen sultans in den kraton belegerde, verjoeg en afzette, anderen tot sultan deed verheffen en nu rijst de vraag waarom de rijksgrooten er nimmer toe overgingen om de keus van sultan te vestigen op het geslacht Polim zelf dat, al was het dan ook maar uit eene slavin gesproten, in de mannelijke linie toch, naar ieder gelooft, rechtstreeks afstamt van het vroegere sultansgeslacht, dat Atjeh groot maakte. Nu zal het wellicht menigeen verwonderen dat, in weerwil van het voorgaande oordeel over het tegenwoordige sultansgeslacht, de Atjehers er toch toe gekomen zijn om Toeankoe Mohamad üaoed eerst tot sultan te kiezen en hem bij onze concentratie in 1884 meerderjarig te verklaren en te huldigen. Toch is dat zeer verklaarbaar. De voornaamste bewerker hiervan is Toeankoe Haschim. Wie is Toeankoe Haschim? In de geslachtslijst Bijl. I zagen wij, dat Sultan Mohamad Sjah (Marhoem Gedong) een tweeden zoon had — Toeankoe Tjoet geheeten. Deze Toeankoe Tjoet is de stamvader van eene zijlinie van het sultansgeslacht, die nimmer aan het bestuur was en zich met de bestuursaangelegenheden van Groot-Atjeh ook niet bemoeid heeft. Hij had vier zonen: Toeankoe Tahir, Toeankoe Djie, Toeankoe Kadir en Toeankoe Boegis. Deze vier Toeankoes zijn reeds allen dood, van den 4
Page 1 and 2: n De onderwerping van Atjeh DOOR j.
Page 3: I 1 I
Page 6 and 7: i J
Page 8 and 9: TÏP. ZUIDHOI.L. BOKK- EN HANDELSDR
Page 10 and 11: fi «consequent doorgezette richtin
Page 12 and 13: Dat art. 5 luidde : 8 „Ten aanzie
Page 14 and 15: 10 «.onze vestiging op enkele goed
Page 16 and 17: 12 Van Swieten toch liet — zooals
Page 18 and 19: 14 achten en alzoo werd dus nu het
Page 20 and 21: 16 Nu dit echter niet geschiedde, w
Page 22 and 23: 18 «het doel — het einde van den
Page 24 and 25: 20 «Moekims tot Kroeng Raba en dat
Page 26 and 27: 22 geweest en met krachtige medewer
Page 28 and 29: 21 ofschoon deze overtuigd was van
Page 30 and 31: 26 diens vervanging door een Civiel
Page 32 and 33: 28 Intusschen was de Gouverneur Tob
Page 34 and 35: 30 Het concentratiestelsel was intu
Page 36 and 37: 32 De ambtenaren toch, wier taak he
Page 38 and 39: 34 vooral de laatste jaren, in onze
Page 40 and 41: 36 klagen en slechts eene kleine ui
Page 42 and 43: 38 De door den Generaal voor sommig
Page 44 and 45: 10 Dit nu was zelfs den grootsten o
Page 46 and 47: 12 door den heer L. W. A. Kessler g
Page 48 and 49: te Atjeh met de dochter van Sultan
Page 50 and 51: 46 onder den titel Sjerif Saifoel A
Page 54 and 55: 50 eersten ook zijn zoon Toeankoe R
Page 56 and 57: 52 le. het kleine kind Toeankoe Moh
Page 58 and 59: 54 het middel te zoeken om tot alge
Page 60 and 61: '. 56 doende geen gevaar liepen een
Page 62 and 63: 58 stapeld lag aan ons te Oleh-leh
Page 64 and 65: J 60 voortdurend bij ons in discred
Page 66 and 67: 62 een tijdstip dat de rijke passar
Page 68 and 69: 64 Toen de vergunning werd ingetrok
Page 70 and 71: 66 meerdering van onze macht en ons
Page 72 and 73: «s «loop de vijandelijkheden met
Page 74 and 75: 70 zag, betoogde de Generaal, naar
Page 76 and 77: 72 3 e . Het isoleeren van Groot-At
Page 78 and 79: 74 de tweede plaats als een der mee
Page 80 and 81: le. de hatsil, die vroeger den sult
Page 82 and 83: 78 de geheele Atjehkust, rechtstree
Page 84 and 85: 80 Wij komen nu aan punt 2 van Sche
Page 86 and 87: 82 En ook op het met overtuiging ui
Page 88 and 89: 84 Het spijt mij, dat ik Scherer de
Page 90 and 91: 86 Wij hebben gezien dat Pedir, eve
Page 92 and 93: 88 «De invloed, dien de Radja's va
Page 94 and 95: Scherer zegt: 90 «Ieder onzer, die
Page 96 and 97: 92 Hierop echter geeft Scherer geen
Page 98 and 99: invoerhandel worden toegelaten, met
Page 100 and 101: I 96 Dien weg van wapengeweld, waar
Page 102 and 103:
98 Na den dood van Tengkoe di Tirou
Page 104 and 105:
100 nederig zijne onderwerping aan
Page 106 and 107:
102 in de geslachtslijst van de sul
Page 108 and 109:
104 In de Makota alam b. v. staat d
Page 110 and 111:
106 bezit T. Moeda Rajoet bovendien
Page 112 and 113:
108 loebalang van het district Balo
Page 114 and 115:
110 kennen van traktementen aan voo
Page 116 and 117:
112 Inleveren, zeide hij, was voor
Page 118 and 119:
114 station op dien internationalen
Page 120 and 121:
116 kapiteins en 1 luitenant noodig
Page 125:
CpJ'ot/öet' Ponfbata, kreeg 2 kùu
show all

De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?