De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

More documents

Recommendations

Info

J 60 voortdurend bij ons in discrediet, op een gespannen voet met het Gouvernement weten te brengen, door onware berichten, gestaafd door zooveel getuigen als hij zelf verkoos; alle moorden, rooverijen, diefstallen, alle onveiligheden zouden heeten gepleegd te zijn of veroorzaakt door lieden uit staatjes, wier hoofden niet naar zijn pijpen dansten en hem niet gaven, wat volgens de oude Atjehsche instellingen den sultan toekomt en zoodoende zouden zij, daar ook wij die inkomsten aan ons getrokken hadden, steeds dubbel betalen. Men ziet, de Atjehers zijn nog zoo dom niet en ook om deze redeneering van Pedir's hoofd, moet ik zeggen, dat herstel van het sultanaat het middel tot bevrediging van Atjeh niet is. Met herstel van het sultanaat op den voorgrond had Generaal van Teijn zeker gelijk, dat sluiting moest worden toegepast, totdat de onderwerping zou gevolgd zijn, maar had de Regeering dit denkbeeld laten varen, zooals ik hoor dat nu het geval is, dan zou de Generaal, naar mijne meening, tot dadelijke invoering van eene krachtige scheepvaartregeling geadviseerd en die met zijn doorzicht en voortvarendheid voorbereid en toegepast hebben. Immers dwang op Kemala uitoefenen ware dan niet meer van belang voor ons, Kemala ware dan niet meer het middelpunt gebleven, waarom voor ons het verzet draaide, wij hadden in 't geheel geen aanrakingen meer te onderhouden; de onderwerping van de hoofden van verzet, ook van Toeankoe Mohamad Daoed enToeankoe Haschim, ware ons dan onverschillig geworden, omdat wij hen — zooals nader blijken zal — in de onmogelijkheid kunnen brengen om vijandelijkheden tegen ons te plegen, wat hen tot vrij wel onbeduidende personen zou teruggebracht hebben. In de Onderhoorigheden geeft de scheepvaartregeling alleen — zonder meer — de macht in handen, om aan het schieten op onze posten een einde te maken door het opleggen van boeten aan de hoofden, uit wier gebied zulks plaats heeft en aan hoofden wier bevolking daaraan deelneemt; zelfs kan men door dat krachtige middel dwingen tot inlevering van vuurwapens en is het belang der hoofden, om met ons op goeden voet te blijven, zóó groot, dat niet slechts de ambtenaren in gezelschap der hoofden spoedig veilig overal in de kuststaten komen kunnen, maar ook terreinopname enz. enz. mogelijk is, zoomede het aanleggen van goede wegen door of op
61 rekening van de Atjehers op de wijze als Generaal van Teijn dat op de Oostkust heeft ingesteld. En hoe krachtiger men de scheepvaartregeling invoert, d. w. z. hoe meer de Atjehers voelen, dat zij daarmede in onze macht zijn en bij het geringste verzet, zelfs bij niet ijverig medewerken in de door ons gewenschte richting, hun lieve geld in onze schatkist zien vloeien, hoe gedweeër en volgzamer zij zullen wezen, hoe meer eerbied en ontzag zij ons zullen toonen. Bovendien zeg ik nogmaals: Afgescheiden van den godsdienst, zal het Atjehsche volk zich slechts onderwerpen en ontzag toonen aan hem, die voelen laat de macht te bezitten, om zijn wil te doen eerbiedigen, onverschillig welke middelen hij toepast. Een paar voorbeelden: Scherer zegt dat in 1883 en 1884 in Edi de militaire commandant, dokter, controleur en postcommies op 500 M. van de benting woonden en de dames er even gerust als te Batavia met hare kinderen gingen wandelen, en haalt hij dit aan als een bewijs van veiligheid door de scheepvaartregeling verkregen. Nu, vóór dat aan scheepvaartregeling gedacht werd, had men te Edi eene onderneming palen ver in het binnenland; tijdens de scheepvaartregeling is die opgeheven. Tot in 1889 kwamen sedert onze troepen niet verder dan van de versterking tot op den Chineeschen passar en aan het strand, niettegenstaande de controleur en geëmploieerde van de Atjehleverantie altijd op 500 M. buiten de versterking gewoond hebben, ook tijdens de onlusten in 1889 en 1890 en er nog wonen. Na de toegebrachte slagen en de zware opgelegde oorlogsschatting marcheeren onze troepen tot Djolok, als zij willen. Edi Tjoet was een der heftigste deelnemers aan het verzet in 1890 en kreeg een zware boete ; enkele maanden later reed de Generaal van Teijn, alleen vergezeld door de officieren van zijn gevolg, langs het zeestrand naar die plaats op een oogenblik, dat de geheele Noordkust door de strenge sluiting zijn bestraffende hand voelde. De sluiting verbitterde natuurlijk de hoofden en bevolking die daardoor leden; Pedir leed wel het meeste, toch ging in 1890, op
Page 1 and 2:
n De onderwerping van Atjeh DOOR j.
Page 3:
I 1 I
Page 6 and 7:
i J
Page 8 and 9:
TÏP. ZUIDHOI.L. BOKK- EN HANDELSDR
Page 10 and 11:
fi «consequent doorgezette richtin
Page 12 and 13:
Dat art. 5 luidde : 8 „Ten aanzie
Page 14 and 15: 10 «.onze vestiging op enkele goed
Page 16 and 17: 12 Van Swieten toch liet — zooals
Page 18 and 19: 14 achten en alzoo werd dus nu het
Page 20 and 21: 16 Nu dit echter niet geschiedde, w
Page 22 and 23: 18 «het doel — het einde van den
Page 24 and 25: 20 «Moekims tot Kroeng Raba en dat
Page 26 and 27: 22 geweest en met krachtige medewer
Page 28 and 29: 21 ofschoon deze overtuigd was van
Page 30 and 31: 26 diens vervanging door een Civiel
Page 32 and 33: 28 Intusschen was de Gouverneur Tob
Page 34 and 35: 30 Het concentratiestelsel was intu
Page 36 and 37: 32 De ambtenaren toch, wier taak he
Page 38 and 39: 34 vooral de laatste jaren, in onze
Page 40 and 41: 36 klagen en slechts eene kleine ui
Page 42 and 43: 38 De door den Generaal voor sommig
Page 44 and 45: 10 Dit nu was zelfs den grootsten o
Page 46 and 47: 12 door den heer L. W. A. Kessler g
Page 48 and 49: te Atjeh met de dochter van Sultan
Page 50 and 51: 46 onder den titel Sjerif Saifoel A
Page 52 and 53: 48 niets beteekenende, van nagenoeg
Page 54 and 55: 50 eersten ook zijn zoon Toeankoe R
Page 56 and 57: 52 le. het kleine kind Toeankoe Moh
Page 58 and 59: 54 het middel te zoeken om tot alge
Page 60 and 61: '. 56 doende geen gevaar liepen een
Page 62 and 63: 58 stapeld lag aan ons te Oleh-leh
Page 66 and 67: 62 een tijdstip dat de rijke passar
Page 68 and 69: 64 Toen de vergunning werd ingetrok
Page 70 and 71: 66 meerdering van onze macht en ons
Page 72 and 73: «s «loop de vijandelijkheden met
Page 74 and 75: 70 zag, betoogde de Generaal, naar
Page 76 and 77: 72 3 e . Het isoleeren van Groot-At
Page 78 and 79: 74 de tweede plaats als een der mee
Page 80 and 81: le. de hatsil, die vroeger den sult
Page 82 and 83: 78 de geheele Atjehkust, rechtstree
Page 84 and 85: 80 Wij komen nu aan punt 2 van Sche
Page 86 and 87: 82 En ook op het met overtuiging ui
Page 88 and 89: 84 Het spijt mij, dat ik Scherer de
Page 90 and 91: 86 Wij hebben gezien dat Pedir, eve
Page 92 and 93: 88 «De invloed, dien de Radja's va
Page 94 and 95: Scherer zegt: 90 «Ieder onzer, die
Page 96 and 97: 92 Hierop echter geeft Scherer geen
Page 98 and 99: invoerhandel worden toegelaten, met
Page 100 and 101: I 96 Dien weg van wapengeweld, waar
Page 102 and 103: 98 Na den dood van Tengkoe di Tirou
Page 104 and 105: 100 nederig zijne onderwerping aan
Page 106 and 107: 102 in de geslachtslijst van de sul
Page 108 and 109: 104 In de Makota alam b. v. staat d
Page 110 and 111: 106 bezit T. Moeda Rajoet bovendien
Page 112 and 113: 108 loebalang van het district Balo
Page 114 and 115:
110 kennen van traktementen aan voo
Page 116 and 117:
112 Inleveren, zeide hij, was voor
Page 118 and 119:
114 station op dien internationalen
Page 120 and 121:
116 kapiteins en 1 luitenant noodig
Page 125:
CpJ'ot/öet' Ponfbata, kreeg 2 kùu
show all

De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?