De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

More documents

Recommendations

Info

34 vooral de laatste jaren, in onze zwakheid, weifelmoedigheid, optimisme, veranderlijkheid, gebrek aan doorzicht en zelfvertrouwen ; wij hadden getoond, dat wij niet wisten wat wij wilden, dat wij onze groote mannen niet eerden, dat ook bij ons vaak geen eenheid en kracht heerschten, waardoor alleen groote daden worden tot stand gebracht en — dat wij uitgeput raakten in personeele en financieele krachten, dat toonde maar al te duidelijk ons prijsgeven van de veroverde positie in de vallei van Groot-Atjeh en ons verhuizen op groote schaal — zooals een kamerlid het sarcastisch noemde — naar de geconcentreerde stelling. Ook in de treurige Nisero-quaestie was onze zwakheid maar al te zichtbaar geweest. Konden wij nu hetzelfde van de sluiting verwachten als bij den aanvang van den oorlog? Konden wij met eenigen grond verwachten, dat de Atjehers gelooven zouden, dat wij ditmaal met volharding zouden te werk gaan en volhouden totdat het doel — onderwerping en pacificatie van het geheele land — zou verkregen zijn? Immers neen ! Wij zouden daarom thans de blokkade veel langer hebben moeten volhouden dan vroeger; de Atjehers, die ons hadden leeren kennen, die het nut hadden leeren inzien te trekken uit Nisero-quaesties, uit geslepen veinzerij omtrent medewerking in ons belang enz. en£ zouden volgehouden hebben zoo lang zij konden ; zij zouden er op gerekend hebben, dat wij weder spoedig te zwak zouden zijn bevonden, om consequent een beginsel door te voeren en daarop door te gaan, zij zouden gerekend hebben op de velerlei klachten van den Engelschen handel uit de Straits, als door de blokkade vooral de peper onuitgevoerd moest blijven liggen, maar ten slotte zouden zij toch hebben moeten zwichten, als wij in weerwil van dat alles hadden weten te volharden in ons voornemen, en ik durf dit zeggen, in weerwil van al de argumenten aangevoerd om aan te toonen, dat de blokkade niet aan de verwachtingen zou beantwoorden, want, nog eens : Een land als het Atjehsche, welks bronnen van bestaan men door eene krachtige blokkade nagenoeg volkomen kan stoppen, kan zich op den duur niet staande houden, wordt gedwongen tot onderwerping, als eene mogendheid dat geweldige oorlogsmiddel toepast en met volharding doorzet. Het spreekt vanzelf, dat op Groot-Atjeh hetzelfde stelsel had moeten gelden als in de Onderhoorigheden en dus alle uitvoer uit ~^L \ry, A- tk-~* , AA ~V-*-
35 onze stelling naar buiten de linie ook had belet moeten worden. Alle bronnen van toevoer moesten tegelijk gestopt worden. Was dus in 1884 die blokkade toch het aangewezen middel? Neen! Het aangewezen middel was toen scheepvaartregeling, wat Scherer wilde. Waarom ? Om vele redenen. Was de regeling der controle op handel en scheepvaart van den Generaal v. d. Heijden niet goed, door de vele en groote belemmeringen, den handel daardoor in den weg gelegd ; waren dan ook de bij de Regeering inkomende klachten veelal billijk en gaf deze controle ons bovendien niet wat zij geven moest, het heft in handen om de hoofden en daardoor ook de bevolking van de verschillende staatjes te dwingen zich naar onzen wil te schikken en bovendien naar ons believen onze inkomsten te regelen, de scheepvaartregeling door Scherer voorgesteld en door Laging Tobias ingevoerd gaf alles wat men kon verlangen of juister gezegd : kon dit alles geven. Zij plaatste ons in den volsten zin des woords op de geldkist van Atjeh en gaf ons zoodoende de macht om de Atjehers te doen betalen zooveel en waar wij zelf maar wilden. Hierdoor was de scheepvaartregeling, evenzeer als de blokkade, een geweldig dwangmiddel, althans zij kon dit zijn, als ze door een man met een krachtig karakter, een man van groote individualiteit maar tevens begaafd met een helder oordeel en goed inzicht in de zaken op rationeele wijze werd toegepast. De scheepvaartregeling nu, die dit alles kon geven, bestond voor Noord- en Westkust sedert Juni 1883, op de Oostkust zelfs al langer ; op laatstgenoemde kust was daardoor als vanzelf, te Edi, een handelscentrum ontstaan, waren hoofden en bevolking tot welvaart geraakt; op de Noordkust was eveneens in het laatste jaar de toestand verbeterd en had de ondervinding aangetoond, dat in die scheepvaartregeling het middel lag om ons bestuur de macht en invloed te bezorgen, noodig om geleidelijk tot een ordelijken stand van zaken te geraken, zoomede tot bestraffing van de Atjehers, als zij zich niet naar 's bestuurs inzichten wilden voegen. Hoofden en bevolking gaven dan ook, uit vrees voor de macht die de scheepvaartregeling aan het bestuur in handen gaf, geen of nagenoeg geen reden tot
Page 1 and 2: n De onderwerping van Atjeh DOOR j.
Page 3: I 1 I
Page 6 and 7: i J
Page 8 and 9: TÏP. ZUIDHOI.L. BOKK- EN HANDELSDR
Page 10 and 11: fi «consequent doorgezette richtin
Page 12 and 13: Dat art. 5 luidde : 8 „Ten aanzie
Page 14 and 15: 10 «.onze vestiging op enkele goed
Page 16 and 17: 12 Van Swieten toch liet — zooals
Page 18 and 19: 14 achten en alzoo werd dus nu het
Page 20 and 21: 16 Nu dit echter niet geschiedde, w
Page 22 and 23: 18 «het doel — het einde van den
Page 24 and 25: 20 «Moekims tot Kroeng Raba en dat
Page 26 and 27: 22 geweest en met krachtige medewer
Page 28 and 29: 21 ofschoon deze overtuigd was van
Page 30 and 31: 26 diens vervanging door een Civiel
Page 32 and 33: 28 Intusschen was de Gouverneur Tob
Page 34 and 35: 30 Het concentratiestelsel was intu
Page 36 and 37: 32 De ambtenaren toch, wier taak he
Page 40 and 41: 36 klagen en slechts eene kleine ui
Page 42 and 43: 38 De door den Generaal voor sommig
Page 44 and 45: 10 Dit nu was zelfs den grootsten o
Page 46 and 47: 12 door den heer L. W. A. Kessler g
Page 48 and 49: te Atjeh met de dochter van Sultan
Page 50 and 51: 46 onder den titel Sjerif Saifoel A
Page 52 and 53: 48 niets beteekenende, van nagenoeg
Page 54 and 55: 50 eersten ook zijn zoon Toeankoe R
Page 56 and 57: 52 le. het kleine kind Toeankoe Moh
Page 58 and 59: 54 het middel te zoeken om tot alge
Page 60 and 61: '. 56 doende geen gevaar liepen een
Page 62 and 63: 58 stapeld lag aan ons te Oleh-leh
Page 64 and 65: J 60 voortdurend bij ons in discred
Page 66 and 67: 62 een tijdstip dat de rijke passar
Page 68 and 69: 64 Toen de vergunning werd ingetrok
Page 70 and 71: 66 meerdering van onze macht en ons
Page 72 and 73: «s «loop de vijandelijkheden met
Page 74 and 75: 70 zag, betoogde de Generaal, naar
Page 76 and 77: 72 3 e . Het isoleeren van Groot-At
Page 78 and 79: 74 de tweede plaats als een der mee
Page 80 and 81: le. de hatsil, die vroeger den sult
Page 82 and 83: 78 de geheele Atjehkust, rechtstree
Page 84 and 85: 80 Wij komen nu aan punt 2 van Sche
Page 86 and 87: 82 En ook op het met overtuiging ui
Page 88 and 89:
84 Het spijt mij, dat ik Scherer de
Page 90 and 91:
86 Wij hebben gezien dat Pedir, eve
Page 92 and 93:
88 «De invloed, dien de Radja's va
Page 94 and 95:
Scherer zegt: 90 «Ieder onzer, die
Page 96 and 97:
92 Hierop echter geeft Scherer geen
Page 98 and 99:
invoerhandel worden toegelaten, met
Page 100 and 101:
I 96 Dien weg van wapengeweld, waar
Page 102 and 103:
98 Na den dood van Tengkoe di Tirou
Page 104 and 105:
100 nederig zijne onderwerping aan
Page 106 and 107:
102 in de geslachtslijst van de sul
Page 108 and 109:
104 In de Makota alam b. v. staat d
Page 110 and 111:
106 bezit T. Moeda Rajoet bovendien
Page 112 and 113:
108 loebalang van het district Balo
Page 114 and 115:
110 kennen van traktementen aan voo
Page 116 and 117:
112 Inleveren, zeide hij, was voor
Page 118 and 119:
114 station op dien internationalen
Page 120 and 121:
116 kapiteins en 1 luitenant noodig
Page 125:
CpJ'ot/öet' Ponfbata, kreeg 2 kùu
show all

De onderwerping van Atjeh - Acehbooks.org

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?