INFORMATIEF GEDEELTE - Stad Aarschot

STRUCTUURPLAN AARSCHOT – INFORMATIEF GEDEELTE 23
5. DE BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR OP GEMEENTELIJK NIVEAU
De bestaande ruimtelijke structuur binnen de gemeente behandelt –zoals het begrip het zelf zegt- de wijze waarop de ruimte in de gemeente
gestructureerd is. In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen stelde men dat de bestaande ruimtelijke structuur in belangrijke mate bepaald
wordt door het fysisch systeem op zich. Dit wil zeggen dat de aanwezigheid of afwezigheid van bepaalde aspecten als klimaat, bodem, reliëf en
water een grote invloed heeft gehad op de ontwikkeling van een gebied. Omwille van dit grote belang gaan we in dit hoofdstuk dan ook nader
in op de ontwikkelingen in Aarschot in relatie met het fysisch systeem. Daarna gaan we dieper in op een aantal deelstructuren. Deze
deelstructuren verwijzen naar verschillende functies en facetten van het ruimtegebruik. De realiteit wordt op dit punt als het ware uit elkaar
gehaald en sectoraal bestudeerd. In een laatste onderdeel van dit hoofdstuk leggen we de verschillende functies terug op elkaar en gaan we in
op een aantal deelruimten binnen de gemeente.
5.1. HET FYSISCH SYSTEEM ALS ONDERLEGGER
Het fysisch systeem ligt aan de basis van de bestaande ruimtelijke structuur. Het is het geheel van eigenschappen, processen en onderlinge
relaties van klimaat, geologie, reliëf, bodem, water en lucht. Zij vormen de onderlegger voor de historische ontwikkeling van Aarschot. De
aanwezigheid van water, goede gronden en een aangenaam klimaat waren immers de oorzaak voor het al dan niet ontstaan van vestigingen,
gehuchten, en agrarische nederzettingen; nederzettingsstructuren die aan de basis liggen van de ontwikkeling van onze huidige gemeenten en
steden. Anders gezegd, het fysisch systeem is ruimtelijk structurerend voor de natuurlijke structuur, de agrarische structuur, de
nederzettingsstructuur en het landschap.
5.1.1. GEOMORFOLOGIE EN RELIËF
Geologisch processen in het Tertiair (van 65 tot 2.5 miljoen jaar geleden) hebben het ontstaan gegeven aan de voor de streek typische
heuvelruggen. De gesteenten waaruit de heuvelruggen bestaan behoren tot het Diestiaan. Deze formatie bestaat uit glauconietrijk zand, dat is
afgezet in de Diestiaan-zee, die ongeveer 6 miljoen jaar geleden ter hoogte van het studiegebied zijn kustlijn had. Toen zijn afzettingen
ontstaan zoals de Noordzee er nu zandbanken vormt ter hoogte van de Vlaamse kust. In de laat-tertiaire tijdsperiode trok de zee zich terug naar
het noorden. Het toen nog subtropische klimaat schiep de condities tot “verijzering”: de in het glauconiet aanwezige ijzermineralen gingen zich
binden met andere bestanddelen en gaven aanleiding tot de vorming van de bruine ijzerzandsteen. Dit hard gesteente is later ontgonnen als
bouwsteen en zelfs als ijzererts. Toen nadien het land werd opgeheven en de insnijding van het rivierstelsel een aanvang nam, werden de
structuren van de vroegere zeebodem hoe langer hoe meer in reliëf omgezet, een proces dat zich ook nu nog doorzet. Het reliëf wordt