I Turkse migranten en sociale zekerheid - Vijfeeuwenmigratie.nl

Arbeid-------------------------------------------------------
Deze vrouw was geen uitzondering. Veel Turkse vrouwen vonden bijvoorbeeld ook
werk in de vleeswarenindustrie. Uit een onderzoek dat in 1975 onder buitenlandse
arbeiders in Nijmegen werd verricht, bleek dat de helft van de vrouwen van Turkse
respondenten buitenshuis werkte (Bekhuis e.a. 1977: 408).6 De stijging van het
aantal Turkse arbeiders na 1971 - het laatste jaar dat nog een aanzienlijk aantal
Turken in het kader van de officiële werving naar Nijmegen kwam - was ook
hoofdzakelijk toe te schrijven aan de toetreding van vrouwen en kinderen van
arbeidsmigranten tot de arbeidsmarkt. Later kwamen hier de huwelijkspartners van
kinderen van deze migranten bij.
Typerend voor de positie van buitenlandse arbeiders op de Nederlandse arbeidsmarkt
toentertijd was verder, dat zij zich verspreidden over steeds meer verschillende
economische sectoren en bedrijfstakken, om overal de ongeschoolde
functies te vervullen (Penninx en Van Velzen 1977: 19 e.v.). Deze ontwikkeling
heeft zich ook in Nijmegen tot op zekere hoogte voorgedaan. Uit het eerder
genoemde Nijmeegse onderzoek kwam naar voren dat buitenlandse arbeiders in
1975 in iedere tak van industrie en ook in de dienstensector werkzaam waren.
Verder bleken ze zowel bij kleinere als bij grotere werkgevers te werken. Desalniettemin
bleef er een zeer sterke oververtegenwoordiging in de metaal- en de
elektrotechnische industrie: ruim 80% van de Turkse arbeiders (en 60% van alle
gastarbeiders) in de steekproef. Ongeveer de helft van alle Turkse arbeiders in
Nijmegen was werkzaam bij vijf grote bedrijven (Controls, Philips, ASW, Smit­
Nijmegen en Smit-WeId) in deze twee takken van industrie. Meer dan 90% van de
Turkse arbeiders in de steekproef verrichtte ongeschoold of geoefend werk (Bekhuis
e.a. 1977: 456-463).
De jaren tachtig: toenemende langdurige werkloosheid
Tot 1975 bleef de werkloosheid onder buitenlanders uit wervingslanden procentueel
onder het werkloosheidscijfer van de totale Nederlandse beroepsbevolking.
Daarna nam de werkloosheid onder deze bevolkingsgroep disproportioneel sterk
toe. In 1987 was ongeveer 40% van de Turkse beroepsbevolking werkloos, tegenover
14% van de totale beroepsbevolking. Ook de duur van de werkloosheid
nam disproportioneel toe. In 1987 was 42% van de Turkse werklozen langer dan
twee jaar werkloos. Onder Nederlandse werklozen bedroeg dit percentage 34%
(Penninx 1988: 68-69).
Dezelfde ontwikkeling deed zich in Nijmegen voor - zij het dat de werkloosheid
onder gastarbeiders hier al eerder begon te stijgen. In 1975 waren volgens het
jaarverslag van de Nijmeegse vreemdelingendienst 66 van de 479 Turkse arbeiders
in deze stad werkloos. Dat betekende een werkloosheidspercentage van 14% -
beduidend hoger dan het cijfer van 10% voor de totale Nijmeegse beroepsbevolking.
In 1981 stonden 265 Turken als werkzoekenden ingeschreven bij het arbeidsbureau,
een vijfde van het totaal aantal Turkse inwoners in de leeftijd van 15
tot 65 jaar. Weer zes jaar later, in 1987, bleek het aantal ingeschreven werkzoekende
Turken te zijn verdubbeld tot 539. Dat aantal kwam overeen met een derde van het
totaal aantal Turkse inwoners in de leeftijd van 15 tot 65 jaar?
De laatste jaren is de werkloosheid onder Turken in Nederland niet verder
toegenomen. Procentueel gezien is er sprake van een afname. De werkloosheid
onder Turken daalt echter minder sterk dan het werkloosheidscijfer van de totale
50