I Turkse migranten en sociale zekerheid - Vijfeeuwenmigratie.nl

Onzekerheid omtrent een eventueLe terugkeer --------------
als gevolg van de hoge inflatie in Turkije zijn ze ook minder waardevast. Een van
de remigranten die ik in Turkije sprak, had bij zijn terugkeer uit West-Duitsland een
extra hoog bedrag aan de SSK betaald, om aanspraak te kunnen maken op een
zogenaamd superpensioen. Dit pensioen zou steeds worden aangepast aan de inflatie
en omgerekend ongeveer f500 per maand (blijven) bedragen. 9 Toen ik hem
sprak, had de Turkse regering juist besloten om ook de superpensioenen te bevriezen.
De man was kwaad en teleurgesteld. Een andere remigrant, die een Belgisch
(mijnwerkers)pensioen ter hoogte van fl.700 ontving, stelde daarentegen tevreden
vast: 'Ik ontvang nu ruim 1.700.000 TL per maand. Maar het wordt elke keer meer,
omdat het Turkse geld minder waard wordt.'
Bij de SSK zelf bestond overigens de indruk dat slechts een minderheid van de
remigranten uit het buitenland de mogelijkheid van inkoop benut. 10 Het zouden
vooral migranten zijn die vóór hun vertrek uit Turkije al verzekeringsjaren hadden
opgebouwd en die zich dus voor een navenant kleiner aantal jaren hoefden in te
kopen. Een directielid vertelde mij dat de SSK het voor andere remigranten ook niet
erg raadzaam vindt dat ze zich inkopen. Sommige remigranten zouden achteraf hun
inkoopsom bij de SSK terug zijn komen vragen, omdat ze ontevreden waren over
het lage pensioen. Als ze het bedrag bij een bank zouden hebben vastgezet, zou het
rendement hoger zijn geweest. Remigranten uit West-Europa zouden zich ook vaak
ontevreden tonen over de door de SSK gefinancierde medische voorzieningen.
TwijfeLaars, spijtoptanten en pendelaars
De meeste remigranten met wie ik sprak, twijfelden of ze er wel goed aan hadden
gedaan om naar Turkije terug te keren. Sommigen voelden zich in hun land van
herkomst, waar ze als almanczlar (Duitslandgangers) werden gezien, even weinig
thuis als in West-Europa, waar ze altijd buitenlanders waren gebleven. ll Een aantal
van hen zou het liefst opnieuw willen emigreren. Eén gezin had veel geld betaald
aan een landgenoot met een 'juridisch adviesbureau' om opnieuw toelating te
verkrijgen tot Nederland, echter zonder succes. Enkele andere remigranten (verwanten
van migranten in mijn onderzoeksgroep) bleek het wel te zijn gelukt om de
terugweg naar Nederland open te houden. Zij brachten elk jaar een paar maanden in
Nederland door om hun verblijfsrecht te behouden. Twee van de drie hadden een
uitkering die ze konden 'meenemen' naar Turkije (WAO en AWW). De derde had in
Turkije voldoende inkomsten uit onroerend goed om van te kunnen bestaan. De
betrokken remigranten hadden alle drie nog minderjarige kinderen. Vooral omwille
van deze kinderen durfden zij (nog) niet defInitief voor Turkije te kiezen. Een van
hen, een man die zijn gezin nooit naar Nederland had laten overkomen, legde uit:
'Mijn vrouw wilde vroeger graag naar Nederland komen, mijn oudste zonen
ook. Ik heb hen nooit laten komen. Misschien willen mijn jongste kinderen later
ook naar Nederland. Ik wil er niet de oorzaak van zijn dat zij niet meer naar
Nederland kunnen, want dan zullen ze mij verwijten maken.'
Waarschijnlijk speelde in dit geval mee dat een oudere zoon van de man na het
doorlopen van de middelbare school in Turkije geen werk had gevonden en ook niet
was toegelaten tot een hogere opleiding. Deze zoon verweet zijn vader nu al dat die
hem niet op tijd naar Nederland had gehaald. De onzekerheid van migranten wordt
natuurlijk vergroot doordat niet alleen hun eigen toekomst, maar ook die van hun
76