Jaarboek natuurstudie 2000 (1.41 mb, .pdf) - Natuurpunt Velpe-Mene

Natuurreservaten Oost-Brabant • Jaarboek natuurstudie 2000
De populatie in de Molenbeekvallei te Kessel-Lo.
Een tweede populatie werd ontdekt op 1 augustus 2000 ten noorden van de grote vijver in het
provinciaal domein te Kessel-Lo (het Broek) op een groot, vrij droog braakliggend terrein
(FS 21 40 en FS 21 39). In totaal werden vijf Greppelsprinkhanen zoemend aangetroffen in een ruige
vegetatie op de overgang van de grote grazige vlakte naar het oostelijk gelegen ruigere grasland en
wilgenstruweel. Tijdens een tweede bezoek op 21 augustus waren er minimum tien zoemende
mannetjes aanwezig. De vegetatie op dit uitgestrekte terrein is reeds jaren niet meer gemaaid wat zeker
gunstig is voor de populatie Greppelsprinkhaan. Het oostelijk deel is vrij verruigd (veel Bereklauw,
Kropaar, Boerenwormkruid, opslag van Wilg, Berk en Braam). Het centrale deel is minder ruig en
soortenrijker (o.a. veel Wilde peen, Schermhavikskruid, Rapunzelklokje, Reukgras) en plaatselijk vrij
schraal. Dit komt door de ophoging met zandige grond die hier vroeger gebeurd is. Dit terrein is
evenals de rest van het provinciaal domein aangelegd op het ooit uitgestrekte Lovenarenbroek, een
groot laagveengebied aan de samenvloeiing van de Molenbeek met de Dijle, waarvan nu slechts een
restantje over is en dat beheerd wordt door Natuurreservaten vzw. Het grote grasland nabij het
Ecocentrum, waar de Greppelsprinkhanen werden waargenomen, ligt aan de rand van het voormalige
broekgebied en staat op oudere stafkaarten van het gebied (Ferraris 1770-1777, Vandermaelen 1865 en
militaire kaarten van begin deze eeuw) als akker, wat er op wijst dat deze gronden oorspronkelijk
reeds droger waren. Het huidige braakliggend terrein is zeer rijk aan ongewervelden en is ongetwijfeld
één van de beste vlinderweiden uit het Leuvense met naast de talrijk aanwezige Bruine zandoogjes,
Kleine vuurvlinders en Icarusblauwtjes een grote populatie Hooibeestje (Coenonympha pamphilus),
één van de weinige vindplaatsen en vermoedelijk de grootste van Oost-Brabant. Dit is een soort die
reeds jaren achteruitgaat op vele plaatsen in Vlaanderen (Maes & Van Dyck, 1999).
Op 1 augustus 2000 werd tevens 1 zoemend mannetje Greppelsprinkhaan gehoord in de
Molenbeekvallei, 1 km stroomopwaarts van de populatie in het provinciaal domein, ten noorden van
de abdij van Vlierbeek (FS 22 39). Hier bevindt zich een kapvlakte (voormalige populieraanplant) met
o.a. veel Fluitekruid, Bereklauw en op de natste delen Moerasspirea, Bosbies en in het voorjaar veel
Bosanemoon. De Greppelsprinkhaan zat hier op het droogste gedeelte, tegen de weg langs de
rechtgetrokken Molenbeek, zoemend in het Fluitekruid. Een verdere speuractie op de kapvlakte
leverde enkel een heleboel Bramensprinkhanen (Pholidoptera griseoaptera) op.
Verder stroomopwaarts langs de Molenbeek zijn er nog enkele geschikte locaties waar de soort
momenteel nog afwezig is maar de komende jaren wel te verwachten is. Dit zijn ondermeer een reeks
verlaten, vrij droge graslanden in de vallei en enkele wegbermen in de buurt.
De toekomst van de populatie Greppelsprinkhanen in het provinciaal domein ziet er minder
rooskleurig uit: het grasland en wilgenstruweel van het Broek zouden op termijn omgezet worden tot
voetbalterreinen en bijhorende cafétaria...
De populatie in de Wingevallei
Een derde populatie leeft in de Wingevallei te Rotselaar. Op 22 augustus 2000 werden minimum zeven
Greppelsprinkhanen gehoord in een groot verlaten grasland op de linkeroever van de Winge, net ten
westen van de plas van Rotselaar. Net zoals bij de meeste vorige waarnemingen zaten de dieren luid
zoemend in een ruige vegetatie, op de drogere gronden in de vallei. Dit grasland ligt vermoedelijk
reeds vele jaren braak gezien de boomopslag en de geschiktheid voor soorten als sprinkhaanzanger,
een soort die hier tot broeden komt.
Op 5 à 6 kilometer in vogelvlucht van deze plaats, doch ervan gescheiden door de steenweg Aarschot-
Leuven en de snelweg A2, ligt de in 1997 door JNM’ers ontdekte ‘populatie’. Op vijf verschillende
plekken zijn toen Greppelsprinkhanen genoteerd:
1. minstens 20 ex. langsheen 100 m berm tussen een akker en een weiland (FS 28 45)
2. 25 ex. langsheen 75 m berm (langs onverhard deel van Hertsstraat) op 800 m van de vorige plaats
(FS 27 45)
• 84 •