Revitalisatie van rietoevers in het Zuidlaardermeer Perspectieven ...

A&W rapport 1576 Revitalisatie van rietoevers in het Zuidlaardermeer 29
De natuurontwikkelingsprojecten bieden potenties voor moerasontwikkeling, waarvan de Roerdomp kan
profiteren. In de huidige situatie van de heringerichte gebieden hebben moerasoevers en
moerasvegetaties met betekenis voor de Roerdomp zich echter nog nauwelijks of niet ontwikkeld. Dit
hangt samen met het nog te prille stadium, de wijze van inrichting van oevers en/of begrazingsdruk. In
hoodstuk 4 wordt hier nader aandacht aan besteed.
Pandscheiding
In Groningen treedt bodemdaling op als gevolg van gaswinning. De aanleg van een pandscheiding in het
Drents Diep maakt het mogelijk om in het Zuidlaarddermeergebied het waterpeil te handhaven. Deze
pandscheiding biedt ook kansen voor een natuurlijker peilverloop. Na de aanleg kan het waterpeil in de
winter worden opgezet om het in de zomer te laten uitzakken. Momenteel is de aanleg van de
pandscheiding door het waterschap in voorbereiding. Voor de ontwikkeling en het behoud van
moerasoevervegetaties kan dit gunstig uitpakken.
3.5 Roerdompen in het Zuidlaardermeergebied
Historische gegevens van het voorkomen van de Roerdomp in het Zuidlaardermeergebied van voor 1990
zijn anekdotisch van aard. De gegevens wijzen erop dat de Roerdomp al bijna een eeuw of langer
broedvogel is van het Zuidlaardermeer. De oudste melding die gevonden is betreft een nestvondst in
1921. In de jaren vijftig ging om maximaal 6 paren. Over het aantalsverloop en de verspreiding in de jaren
vijftig tot en met tachtig is nauwelijks of geen informatie gevonden. De stand zal aan variatie onderheving
zijn geweest in samenhang met de winterstrengheid. In de periode 1992-1995 zijn in de oeverlanden van
het Zuidlaardermeer 3-5 territoria geteld. Na de strenge winter van 1996 viel het broedbestand in
Nederland aanzienlijk terug en ontbrak de soort in het Zuidlaardermeergebied. Herstel trad op; in de
periode 1998-2004 werden 3-4 territoria vastgesteld. Vanaf 2005 lijkt sprake van een zeer lage
broedvogelstand (0-1 paar) in de oeverlanden van het Zuidlaardermeer. Dit beeld is gebaseerd op
jaarlijkse tellingen in het BMP-plot in de oostelijke oeverlanden. Aan de westzijde zijn geen tellingen
uitgevoerd. De afgelopen jaren heeft de soort zich gevestigd in de deels onder water gezette
Kropswolderbuitenpolder (1 in 2007 (Feenstra 2007), maximaal drie roepende vogels in 2008,
waarneming.nl) en de Westerbroekstermadepolder (1 roepende vogel in 2008, waarneming.nl).
Over de verspreiding rond het Zuidlaardermeer is weinig informatie voorhanden. Waarnemingen van
roepende vogels na 2000 hebben betrekking op de oeverlanden aan de oostzijde van het meer, ten
zuiden van Meerwijck en ter hoogte van Wolfsbarge. Dit zijn echter ook de gebieden waar veel
waargenomen wordt, via het wandelpad vanuit Meerwijck en via de BMP-route Wolfsbarge.
Winterwaarnemingen zijn bekend uit de oeverlanden bij Leinwijk, bij De Groeve en in de noordwesthoek
(langs de Oostenpolder).
Gegevens, die achterhaald konden worden zijn vermeld in onderstaand overzicht.
Overzicht historische broedvogelgegevens Zuidlaardermeer
1920-1965: in 16 jaren als broedvogel genoemd met 1-5 paar (van Dijk & van Os 1982).
1921: 1 nestvondst (Braaksma 1958)
1942: broedvogel (Braaksma 1958)
1948: waargenomen, broeden niet zeker (Braaksma & Bruijns 1954)
1951: 2-6 broedparen, 1 nestvondst (Braaksma & Bruijns 1954)
1973-1977: broedvogel (Teixeira 1979)