62 A&W rapport 1576 <strong>Revitalisatie</strong> <strong>van</strong> <strong>rietoevers</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>Zuidlaardermeer</strong> Figuur 5.4. – Maatregelen- en potentiekaart voor de Roerdomp, gericht op <strong>het</strong> realiseren <strong>van</strong> leefgebied voor vijf paar. Indicatief is weergegeven waar naast <strong>het</strong> huidige aanbod aan foerageerzones nesthabitat en foerageerhabitat zich kan ontwikkelen na herstelmaatregelen.
Vervolgbeheer A&W rapport 1576 <strong>Revitalisatie</strong> <strong>van</strong> <strong>rietoevers</strong> <strong>in</strong> <strong>het</strong> <strong>Zuidlaardermeer</strong> 63 In <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> duurzaam behoud <strong>van</strong> geschikt roerdomphabitat moeten er ook keuzes worden gemaakt voor <strong>het</strong> vervolgbeheer. Het huidige beheer is historisch gegroeid en is niet specifiek gericht op Natura 2000-<strong>in</strong>standhoud<strong>in</strong>gsdoelen. Momenteel bestaat <strong>het</strong> beheer <strong>van</strong> de oeverlanden <strong>van</strong> de Zuidlaardemeer uit riet maaien, hooilandbeheer, beweid<strong>in</strong>g met rundvee en spontane ontwikkel<strong>in</strong>g (“niets doen”). Deze beheersvormen dragen bij aan variatie <strong>in</strong> de vegetatie b<strong>in</strong>nen <strong>het</strong> <strong>Zuidlaardermeer</strong>gebied, maar dat is niet voldoende om de <strong>Zuidlaardermeer</strong> weer aantrekkelijk te maken voor de Roerdomp. Hiervoor zijn de reeds genoemde <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>gsmaatregelen nodig én daarop aansluitend vervolgbeheer. Bij <strong>het</strong> maken <strong>van</strong> keuzes <strong>in</strong> <strong>het</strong> beschreven maatregelenpakket is <strong>van</strong>zelfsprekend een afweg<strong>in</strong>g met overige gewenste natuurwaarden belangrijk. Wat <strong>het</strong> rietland beheer betreft moet onderscheid gemaakt worden tussen botanisch rietlandbeheer, overjarig rietlandbeheer en <strong>het</strong> waterrietbeheer. Het botanisch rietlandbeheer kan worden uitgevoerd zoals dit nu ook plaatsv<strong>in</strong>dt. Op basis <strong>van</strong> vegetatiekarter<strong>in</strong>gen zijn/worden de meest waardevolle delen hiervoor geselecteerd. De overige delen die als overjarig riet worden beheerd, en <strong>in</strong> <strong>het</strong> werk worden ontdaan <strong>van</strong> struweel, kunnen beter <strong>in</strong> een maai/kapcyclus <strong>van</strong> eens <strong>in</strong> de 5 tot 10 jaar worden genomen om <strong>het</strong> open landschap en <strong>het</strong> overjarig riet te behouden. Het rietland dat wordt geplagd en de aan te leggen vooroevers kunnen zich voorlopig spontaan ontwikkelen en zullen een belangrijke rol moeten spelen <strong>in</strong> de hervestig<strong>in</strong>g <strong>van</strong> de Roerdomp. Een gefaseerde, cyclische aanpak is nodig om er voor te zorgen dat steeds voldoende geschikt habitat aanwezig is. De lengte <strong>van</strong> de cyclus is sterk afhankelijk <strong>van</strong> de snelheid <strong>van</strong> de vegetatiesuccessie. Deze hangt weer samen met de waterkwaliteit en de waterstand <strong>in</strong> de rietvegetatie. Zijn beide randvoorwaarden goed geregeld, dat kan de lengte afplagcyclus enkele tientallen jaren zijn. De nieuw te graven of de opnieuw uit te graven sloten moeten behouden blijven. Met name als foerageerhabitat voor de Roerdomp, maar ook als voed<strong>in</strong>g voor <strong>het</strong> rietland. Jaarlijks schonen is niet wenselijk, maar <strong>in</strong> een cyclus <strong>van</strong> eens <strong>in</strong> de vijf tot tien jaar is meer dan voldoende. En <strong>in</strong> verband met de gradiënt b<strong>in</strong>nen <strong>het</strong> gebied geldt voor <strong>het</strong> cyclisch beheer: jaarlijks een deel is veel beter dan eens <strong>in</strong> de tien jaar <strong>het</strong> gehele areaal. Het huidige hooiland en <strong>het</strong> beweid<strong>in</strong>gbeheer kan blijven bestaan, met dien verstande dat <strong>in</strong> <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> de Roerdomp <strong>het</strong> ontoegankelijk maken <strong>van</strong> waterrietzones <strong>in</strong> de oevers wenselijk is. Het rendement <strong>van</strong> deze maatregel wordt echter mede bepaald door <strong>het</strong> beheer <strong>van</strong> de verbasterde ganzen <strong>in</strong> Le<strong>in</strong>wijk en de Zuidoevers, die rietontwikkel<strong>in</strong>g kunnen verh<strong>in</strong>deren. 5.4 Sp<strong>in</strong>-off voor andere soorten De voorgestelde moerasherstelmaatregelen bieden niet alleen perspectief voor de Roerdomp, maar voor de gehele groep <strong>van</strong> moerasbroedvogels, die afhankelijk zijn <strong>van</strong> relatief jong moeras, met overjarig riet – en andere moerasvegetaties – <strong>in</strong> ondiep water, die gekenmerkt kan worden als de overgangszone tussen relatief diep <strong>in</strong> water staand riet langs de oever en droger, kruidenrijk of verruigd riet aan de landzijde. Dit betreft Bru<strong>in</strong>e kiekendief, Waterral, Porsele<strong>in</strong>hoen, Snor en Baardman. Gelet op de <strong>in</strong>standhoud<strong>in</strong>gsdoelen voor Natura 2000 verdient <strong>het</strong> Porsele<strong>in</strong>hoen nader aandacht. Deze soort kan gekarakteriseerd worden als een pioniervogel met een voorkeur voor jonge moerasvegetaties. Vaak gaat <strong>het</strong> om ofwel nieuw moeras, dat ontstaat na afgraven of afplaggen, of de overgangszone <strong>van</strong> hooiland naar moeras, met een extensief maaibeheer en dynamisch waterpeil (hoog <strong>in</strong> de w<strong>in</strong>ter, laag <strong>in</strong> de zomer). Een lage, vrij open vegetatie met ondiep water zijn cruciale factoren voor <strong>het</strong> Porsele<strong>in</strong>hoen. Na
Change language