Revitalisatie van rietoevers in het Zuidlaardermeer Perspectieven ...

2 A&W rapport 1576 Revitalisatie van rietoevers in het Zuidlaardermeer
Potentiële projectpartners worden genoemd, evenals subsidiemogelijkheden.
Van de voorgestelde maatregelen wordt een (globale) kostenraming opgenomen in het rapport.
De kern van het onderzoek richt zich op het vaststellen van de huidige kwaliteit van het gebied voor de
Roerdomp en vervolgens op het beschrijven van herstelmaatregelen, die de kwaliteit zodanig verbeteren,
dat de doelstellingen voor Natura 2000 voor deze soort worden behaald. De reikwijdte van dit onderzoek
is echter veel groter dan een herstelplan voor de Roerdomp, omdat ecologische sleutelprocessen in het
Zuidlaardermeer als moerasbiotoop worden beschreven, evenals herstelmaatregelen voor het systeem,
met inbegrip van de flora en fauna, waarvan de Roerdomp een exponent is.
Aanpak en leeswijzer
De aanpak volgt de verschillende vragen en doelstellingen, die hierboven zijn geformuleerd.
Ecologie van de Roerdomp
Recentelijk is veel ecologisch onderzoek uitgevoerd naar het terreingebruik van de Roerdomp. Op basis
van documenten, projectinformatie en veldervaring zijn de terreineisen van de Roerdomp beschreven
(hoofdstuk 2). Onderwerpen daarin zijn nestplaatskeuze, foerageerstrategie van mannetjes en vrouwtjes
in zomer en winter, voedselkeus, sleutelfactoren in de vestigingsfase, broedfase en winterperiode,
kennisregels die de terreineisen kwantificeren (habitatmodel) en verstoringsgevoeligheid.
Het Zuidlaardermeer en de Roerdomp
Op basis van beschikbare Roerdompgegevens en gebiedsinformatie is de historische ontwikkeling van
het gebied en de aantalsontwikkeling van de Roerdomp geschetst, evenals aspecten die sturend waren
zijn voor de Roerdomp, zoals waterkwaliteit, peilbeheer (historische peilaanpassingen), ontwikkeling van
de moerasoevers, rietoogst en recreatie (hoofdstuk 3). De betekenis van het Zuidlaardermeer voor de
regio en nationaal gezien is beschreven aan de hand van historische en recente verspreidingsoverzichten
en een studie naar aanwezigheid van en randvoorwaarden voor duurzame moerasvogelpopulaties in
Nederland.
Terreinkwaliteit van het Zuidlaardermeer
Een evaluatie van de huidige terreinkwaliteit voor de Roerdomp maakt duidelijk waar de kritische
factor(en) ligt voor het huidige aantal broedparen (hoofdstuk 4). Daarmee komt ook in beeld waar het
aangrijpingspunt ligt voor herstelmaatregelen. Dit kan betrekking hebben op het aanbod aan geschikte
nestplaatsen, maar ook op het aanbod aan geschikt foerageergebied en/of recreatiedruk in het gebied.
Daarom zijn op basis van luchtfoto’s relevante terreinkenmerken, in het bijzonder de vegetatiestructuur,
in beeld gebracht.
De resultaten van de inventarisatie van terreinkenmerken zijn vastgelegd in GIS. Op basis van deze
dataset is het aanbod aan geschikt nesthabitat en foerageerhabitat bepaald. Op grond van kennis van de
terreineisen van Roerdompen is de draagkracht in termen van nesthabitat en foerageerhabitat berekend.
Daaruit wordt duidelijk waar de beperkende factor(en) liggen in het Zuidlaardermeer.
Herstelmaatregelen
Op basis van de terreininventarisatie, beschikbare informatie over natuurontwikkelingsplannen in het
gebied, ervaring met Roerdompen en beheer- en inrichtingsmaatregelen, én rekening houdend met
andere natuurdoelen, zijn de mogelijkheden voor herstelmaatregelen in kaart gebracht (hoofdstuk 5). De
uitwerking van het maatregelenpakket is gericht op het realiseren van geschikt nest- en foerageerhabitat,
dat nodig is om aan het instandhoudingsdoel (habitat voor 5 broedparen) te voldoen.