De kunst van het vestigen van een diepe rapport - Christel Brughmans

verschuiving optreden en kunnen de emotiestromen in het lichaam van de cliënt stilaan
weer op gang komen.
De cliënt krijgt feedback over wat zich in het lichaam van de therapeut afspeelt. De
therapeut richt zich tot de cliënt in vragende woorden, zodat de cliënt vrijheid voelt om
open te reageren.
Hieruit blijkt duidelijk dat rapport tussen twee congruente personen die in contact zijn
met wat er in henzelf leeft, nog veel meer stroming teweeg brengt. Wanneer de cliënt
ook in zichzelf kan voelen wat het hem doet, en dit op zijn beurt weer in communicatie
brengt, zijn de twee personen pas echt ‘in sync’ en voelen ze zich fijn bij elkaar.
Rogers en weerstand
Openen, veiligheid geven en ruimte maken voor de cliënt is de meest essentiële techniek
die Carl Rogers gebruikt om de weerstand van de cliënt te hanteren. Hij ging ervan uit
dat een aanvaardende open houding faciliterend is voor een cliënt om te komen met zijn
verhaal en om zichzelf ook geleidelijkaan te aanvaarden. Carl Rogers schreef niet veel
over weerstand op zich, omdat hij ervan uitging dat het bij werkelijke aanvaarding ook
weinig of niet zou voorkomen. De cliëntgerichte therapeut volgt de cliënt zo open
mogelijk, dus de weerstand is in feite niet nodig. De weerstand die ontstaat is in elk
geval interactieve weerstand, dus te wijten aan de interactie tussen therapeut en cliënt.
Het eerste werk van de Rogeriaanse therapeut bij weerstand is dan ook zich afvragen
hoe hij een aandeel heeft gehad in het ontstaan van het weerstandsgedrag, en waar de
cliënt zich bedreigd of angstig heeft gevoeld.
In de latere cliëntgerichte stromingen is er veel dialoog over weerstand en of het wel te
vermijden is. Een cliënt die in rigide controle is over zichzelf en zijn omgeving is
bijvoorbeeld totaal niet blij met een aanvaardende houding ten opzichte van alles.
Over groei bij cliënt en therapeut
Het spreekt vanzelf dat een grote openheid van de therapeut een voorwaarde is om dit
soort therapeutisch werk te doen. Een therapeut die dingen in zichzelf niet onder ogen
kan zien, kan de cliënt niet open en onbevangen tegemoet treden.
‘The degree to which I can create relationships which facilitate the growth of others as separate
persons is a measure of the growth I have achieved in myself. In some respects this is a disturbing
thought, but it is also a promising or a challenging one. It would indicate that if I am interested in
creating helping relationships I have a fascinating lifetime job ahead of me, stretching and developing
my potentialities in the direction of growth.’ (Rogers, 1961, p. 56.)
Ik kan Carl Rogers er alleen maar in bijtreden wanneer hij hier zegt dat we als
therapeuten een fascinerende levenslage job voor ons hebben om te blijven groeien.
Hoe meer we onze mogelijkheden uitbouwen, hoe beter we dit werk kunnen uitvoeren.
Een juist begrip van Carl Rogers
Carl Rogers was een volleerd communicator. Hij maakte er een punt van om wekelijks
12 tot 20 cliënten te blijven zien en vanuit eigen eerlijke ervaring te schrijven. Hij
demystifiëerde therapie en bracht de focus naar de persoon van de therapeut en de
cliënt, weg van de techniek en de methode. Hij legde sterke nadruk op openheid,
eerlijkheid en echtheid.
Hij noemde zijn werkwijze “non-directief”, maar veranderde dit later in “clientgericht”. Ik
vind het belangrijk om op te merken dat Carl Rogers zelf is geëvolueerd vanuit het
oorspronkelijke idee dat hij niet directief wenste te werken, naar het idee dat dat niet
mogelijk was om dat volledig te bereiken. De naamverandering naar client-centred sluit
hierbij aan. Ook Carl Rogers was zich bewust van het feit dat hij invloed uitoefende.
13