De kunst van het vestigen van een diepe rapport - Christel Brughmans

gebruik gemaakt wordt van controle en manipulatie, maar een intrinsiek doel van
de cliënt.
In die zin is de doelgerichtheid van NLP of Erickson, of ook het I.V.-hypothesemodel
geen directiviteit waarbij de therapeut zich enige macht wenst toe te eigenen.
Maar de therapeut hééft wel een zekere macht, en het is goed om ons daarvan
bewust te zijn om ze vervolgens ook juist en conscientieus te gebruiken.
Taalvaardigheid en taalbewustzijn is een Ericksoniaanse kwaliteit die ik nastreef als
I.V.-therapeut. Zowel wanneer ik mijn eigen lichaam invoel in empathische
resonantie of in tegenoverdrachtelijke gevoelens of wat ook, als wanneer ik tracht
op de cliënt af te stemmen en hem/haar mee te leiden: taal is een machtig
instrument. Wat niet kan benoemd worden krijgt ook geen bestaansrecht, dus ik
heb mijn lichaam nodig, maar ik moet ook kunnen voelen en vervolgens duidelijk
verwoorden wat ik waarneem.
Symbolisch kan ik deze aanpak van meeleiden en richten weergeven via het I.V.beeld
van het zwaard: het is geven, inspireren, kracht en richting hebben.
De ontmoeting
Wat hebben Milton Erickson en Carl Rogers elkaar en mij als I.V.-therapeut te
bieden? Zeggen ze niet soms alletwee hetzelfde, dat is één punt. Waar dat
onmiddellijk opvalt is in het standpunt dat het individu absoluut uniek is. Zowel
Rogers als Erickson luisteren en kijken naar wie een cliënt als persoon ís. Ze
keuren het niet goed of af, ze vertrekken ervan. Dit is een standpunt dat ik ook bij
I.V. steeds weer terugvind, ook in de andere voedingsbronnen van I.V. die ik hier
verder niet bespreek, hoewel ze even interessant zijn. Ik denk aan Gestalt of
Familieopstellingen.
Het tweede punt is: vullen ze elkaar ook niet aan? Dan zijn we bij de interactie
aanbeland.
Wat brengt ons de interactie van deze twee?
Carl Rogers is een ruimtegever, hij gebruikt bewust ruimte en open aanvaarding
om nieuwe dingen te laten naar boven komen en integreren. Hij is vooral een
luisteraar, zet zichzelf tussen haakjes om zich te openen voor de ervaring van de
cliënt, hoe die ook zij.
Toen Carl Rogers zich bewust werd van de invloedrijke macht die inherent is aan
het proces van het werken met cliënten, veranderde hij de naam niet-directief in
cliëntgerichte benadering. Hierin lees ik dat hij nooit de bedoeling heeft gehad van
enige macht uit te oefenen, maar dat hij er zich wel van bewust was dat het een
gegeven is. Ook een Rogeriaans therapeut heeft invloed. Het blijk zelfs dat, zowel
als dat voor poëzie het geval is, ook empathische antwoorden zeer krachtige
hypnotische elementen in zich hebben. Dit werd onderzocht en beschreven door de
onderzoekers Gunnison en Renick.
Lankton en Lankton die onderzoek deden naar het voorkomen en het gebruik van
hypnotische trance in niet-hypnotische therapiesoorten leggen dit uit:
“We speculate that all effective therapies, hypnotic or otherwise, involve the same elements of
indirect suggestion and hypnotic trance phenomena. This psychological level of communication
directs the framework of trance phenomena and ultimately the understanding and experiences
conveyed. We expect that this situation is true with all or nearly all ‘normal’ communications.”
(Gunisson, 2003, p. 84)
30