De kunst van het vestigen van een diepe rapport - Christel Brughmans

Zo groei ik tot een nieuwe houding: ik begrijp, maar aanvaard dat niet alles te
begrijpen is. Nu kan ik terugkeren naar het beluisteren van de symbolen en de
metaforen. Maar dit beluisteren is niet meer naïef. Het is een dieper begrijpen.
Dit begrijpen op een dieper niveau is in zekere zin ook altijd een ontmaskering, een
krisis der zekerheden. Maar toch vat de mens door het ontraadselen van symbolen
iets van de boodschap over zijn eigen menszijn, en over het menszijn van iedereen.
De gehele werkelijkheid is echter niet te vinden in zuiver wetenschappelijk denken,
en ik moet als mens vrede nemen met een wetende onwetendheid, een docta
ignorantia (Nicolaas van Cusa, 15 de eeuw).
Dit derde stadium is echter heel anders dan het eerste. De wijze naïviteit is
begrijpen en aanvaarden dat niet alles te begrijpen is. Het is een filosofische
houding. (Van der Veken, 1981, p. 8-9)
Dit houdt voor mij als I.V.-therapeut in, dat ik het niet allemaal kan weten – wat
geenszins wil zeggen dat ik niet de plicht heb van de theorie goed te beheersen - ,
maar dat ik het leven van een cliënt beschouw als een mysterie waarbij ik het
voorrecht heb even achter de sluier te mogen kijken. Ik kan het niet allemaal
logisch “begrijpen” en oplossen, maar wel als mens “verstaan”. Ik verbind me met
de mens die ik mag ontmoeten, via diep rapport treed ik toe tot zijn wereldbeeld,
en samen bekijken we of er iets kan veranderen. We voelen onze kracht. Er zijn
geen voorgevormde oplossingen, geen technieken die áltijd werken. Er is de
authentieke ontmoeting, de dialoog van de mensen die wij zijn. In deze creatieve
interactie, wordt onze (van ik als therapeut en de cliënt die voor me zit) eigen
therapie-vorm geschapen. In deze interactie komt mijn intuïtieve diepere weten
aan bod. In dit niet-weten kom ik tot ware verbondenheid met de cliënt. Dit is de
therapie waar ik persoonlijk in geloof.
“Empathisch zijn impliceert ook: aanwezig blijven bij heftige gevoelens, verwarring tolereren,
ambiguïteit aanvaarden, lijden en onzekerheid verdragen, 'niet-weten' toelaten.” (Leijssen,
1889)
I.V. heeft een veelheid in zich, en ook leegte. Het is transparant, met licht en
donker, kleur en diepte, beweging en stilte. Het oude vervat in het nieuwe. De
interactie van dit alles brengt onverwachte vormen en intuïtieve handvatten voor
mij als hedendaags I.V.-therapeut.
Het is geen conclusie, maar een heel open einde…
37