De kunst van het vestigen van een diepe rapport - Christel Brughmans

zeggen: met een laag zelfvertrouwen of geen grenzen hebbend. Het wil zeggen
aanvaardend wat er ís.
“Wiggins en Giles (1984) toonden bijvoorbeeld aan dat adolescenten hun zelfvertrouwen
verliezen bij therapeuten met een laag zelfgevoel. Therapeuten met een subjectief gevoel van
welbevinden stralen meer zelfvertrouwen uit, wat samengaat met meer vorderingen bij de
cliënten (Williams & Chambless 1990).” (Leijssen, 1998)
In het verlengde van Carl Rogers, haalt I.V. inspiratie uit de experiëntiële richting,
waarbij het lichaam de therapeut tot leidraad wordt. Via gevoelde zin en
empathische resonantie staan ons als I.V.-therapeut meer mogelijkheden ter
beschikking dan het woord en het verhaal. Het gaat om dieper begrijpen en
lichamelijk ervaren.
Symbolisch kan ik dit weergeven met het I.V.-beeld van de kom. Het gaat om
aanvaarden en ontvangen, luisteren.
Wat is het legaat van Milton Erickson aan I.V.?
In de eerste plaats heb ik het hier over rapport vestigen. Milton Erickson is er een
meester in, als I.V.-therapeut loop ik in zijn voetspoor. Hij is een sensitief
observator en gebruikt wat hij ziet en opmerkt om binnen te treden in het
wereldbeeld van de cliënt. Mia Leijssen schrijft in haar artikel ook heel duidelijk dat
het deze kwaliteit is die maakt dat een therapeut boven het gemiddelde uitstijgt en
vooruitgang bewerkstelligt.
“Waar men zou verwachten dat goede therapeuten een specifieke cognitieve stijl aanwenden,
suggereert onderzoek dat vooruitgang bij de cliënt voornamelijk plaatsvindt wanneer er
overeenkomsten zijn in stijl en wijze van perceptie bij cliënt en therapeut.” (Leijssen, 1998)
“Cliënten herzien in therapie vaak de houdingen waarmee ze in het leven staan. Ze
onderzoeken hun waardensysteem en ze streven naar een nieuwe levensstijl. De therapeut
faciliteert in dit proces en is niet iemand die vanuit eigen waarden belerend met de cliënt
omgaat (Sternberger 1997). De belangrijkste conclusie uit de diverse onderzoeken (voor een
overzicht zie Beutler e.a. 1994) is dat therapeuten vooral bijdragen aan de groei van de cliënt
als ze het eigen persoonlijke waardensysteem kunnen loslaten en kunnen communiceren binnen
het waardensysteem van de cliënt.” (Leijssen, 1998)
Wat hier nauw mee samenhangt is respect voor de weerstand, méér nog, het
gebruiken van de weerstand. Door de weerstand te respecteren, krijg ik ook
rapport. Door rapport te vestigen, vermindert de weerstand. Het lijkt een
perpetuum mobile, of in elk geval weer een driehoek-model waarbij drie dingen
onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Verandert er één van, dan verschuiven
ook de anderen. Rapport – weerstand – verschuiving naar nieuw gewaarzijn.
De doelgerichtheid van NLP, in rapport en samenspraak met de cliënt, vind ik terug
in het hypothesemodel van de I.V.-praktijk. Het is geen opgedrongen doel waarbij
29