<strong>De</strong> mens staat immers niet all<strong>een</strong> in interactie met zijn omgeving, hij geeft er ook mee vorm aan. In interactie worden nieuwe vormen gecreëerd. (Bruno Van den Bosch, 2005, p. 10) 27
4. Interactionele Vormgeving: eigenheden in interactie Interactionele Vormgeving is zowel <strong>een</strong> eklektische als <strong>een</strong> integratieve school. <strong>De</strong> I.V.-therapeut is breed geörienteerd en schooloverstijgend in zijn denken en therapeutisch handelen. (Van den Bosch, 2005-20066, p. 32) Volgens <strong>het</strong> I.V.model zijn verschillende dingen waar, maar ze zijn niet volledig. Ze vullen elkaar dus aan. Wat mij daaraan boeit, is dat in <strong>het</strong> I.V.-wereldbeeld niet alles gemengd hoeft te worden tot <strong>een</strong> nieuwe pap, maar dat we er<strong>van</strong> uitgaan dat we in gesprek kunnen gaan, in interactie. Dat is niet <strong>het</strong>zelfde als mengen, <strong>het</strong> is mijns inziens dialogeren. Alle kleuren door elkaar gemengd geven bruin, maar wanneer je ze op <strong>het</strong> palet laat bestaan, dan krijg je <strong>een</strong> regenboog waarin de kleuren ook juist beter uitkomen. Ik zie <strong>het</strong> beeld <strong>van</strong> de I.V.-therapie persoonlijk dan ook op deze wijze: de driehoek wordt voor mij <strong>een</strong> prisma, waar <strong>het</strong> zonlicht doorh<strong>een</strong> schijnt, en vervolgens uit<strong>een</strong>breekt in <strong>het</strong> kleurenspectrum. Er is dialoog, gesprek, ontmoeting, maar g<strong>een</strong> verlies <strong>van</strong> kwaliteiten en eigenheden doordat we teveel gaan vermengen. Iedere vorm mag ook op zichzelf blijven bestaan en haar kleur hebben. Het is <strong>het</strong> tegenovergestelde <strong>van</strong> <strong>een</strong>heidskoek, en er mag af en toe <strong>een</strong> originele combinatie <strong>van</strong> smaken bijzijn. Welk legaat kreeg I.V. <strong>van</strong> Carl Rogers? In de I.V. basisgeschriften vinden we als grondhouding de klassieke Rogeriaanse triade terug: empathie, respect en authenticiteit, vormgegeven door congruentie en transparantie. I.V. vertrekt <strong>van</strong> de rogeriaanse luistervaardigheid als basis voor de therapeutische dialoog. Ook Mia Leijssen benadrukt <strong>het</strong> in haar artikel over de therapeut: “Er zijn weinig factoren in de psychologie die zo sterk bewezen zijn als de noodzakelijkheid <strong>van</strong> de therapeutische condities, zijnde: empathie, respect, warmte en echtheid.” (Leijssen, 1998) Carl Rogers gelooft verder ook in <strong>het</strong> groei-principe in elke mens. Hij gaat er<strong>van</strong> uit dat er in elk menselijk leven <strong>een</strong> richtinggevende tendentie aanwezig is om zich te ontplooien, te ontwikkelen en dát zelf te zijn dat men waarlijk is. Hiermee bekent Carl Rogers zich als vertegenwoordiger <strong>van</strong> de teleologische visie, waarbij de therapeut er<strong>van</strong> uitgaat dat de cliënt zijn ontwikkelingsdoel in zich heeft en expert is <strong>van</strong> zijn eigen leven. <strong>De</strong> therapeut kan dan <strong>van</strong>uit <strong>een</strong> houding <strong>van</strong> oprechte en respectvolle nieuwsgierigheid en dialoog optreden als facilitator. Wat er nodig is om deze persoonlijke groei en zelf-wording te bewerkstelligen is veiligheid. <strong>De</strong> veiligheid geboden door empathie, <strong>het</strong> niet oordelen, <strong>het</strong> aanvaarden, <strong>het</strong> niet opdringen <strong>van</strong> <strong>een</strong>der welk kader. Het laten bestaan, <strong>het</strong> keuze laten, <strong>het</strong> laten gedijen. In <strong>het</strong> I.V.-wereldbeeld vind ik dit alles ten overvloede terug. Het wil zeggen dat de therapeut inderdaad in staat is om ook veel moeilijke emoties te ‘ont<strong>van</strong>gen’ <strong>van</strong> de cliënt en te ‘aanvaarden’, en hier<strong>van</strong> hangt ook zijn effectiviteit af. “Meerdere studies brengen aan <strong>het</strong> licht dat succesvolle therapeuten beter omgaan met emotionele uitingen <strong>van</strong> cliënten: zij tolereren extremere gevoelens <strong>van</strong> cliënten en durven hen te confronteren met de affectieve impact <strong>van</strong> situaties. Wanneer therapeuten <strong>een</strong> afstandelijke houding aannemen bij gevoelsuitingen <strong>van</strong> cliënten blijkt dat ten nadele te gaan <strong>van</strong> <strong>het</strong> proces en ook raakt de groei <strong>van</strong> cliënten geblokkeerd bij therapeuten die vijandige reacties <strong>van</strong> cliënten niet kunnen accepteren (Berenson e.a. 1968; Bandura e.a. 1968; Gr<strong>een</strong>berg & Dompierre 1981). (Leijssen, 1998) Maar hij is tegelijk authentiek mens, met alle mogelijke emoties die <strong>een</strong> mens kan hebben. Empathisch wil dus niet zeggen: all<strong>een</strong> maar braaf of lief, <strong>het</strong> wil ook niet 28
Change language