De kunst van het vestigen van een diepe rapport - Christel Brughmans

NLP leren we verder hoe we dit kunnen ankeren en het oproepbaar maken wanneer we
het als hulpbron wensen.
Transformatie door entrainment
Een ander boeiend fenomeen - sterk verwant met rapport - dat ons kan helpen van
toestand te veranderen is ‘entrainment’. Het behelst in feite een fysisch verschijnsel, in
de 17 de eeuw voor het eerst waargenomen, dat ons allen beïnvloedt. Entrainment is als
volgt gedefiniëerd: De tendens van twee slingerende lichamen om in één ritme te komen
zodat ze in harmonie bewegen. Het is ook gedefinieerd als de syncronisatie van twee of
meer ritmische cycli. Het principe is universeel en verschijnt in scheikunde, biologie
zowel als in psychologie en nog tal van andere wetenschappen.
Een paar treffende voorbeelden zijn de volgende: wanneer individueel pulserende
hartspiercellen dicht bij elkaar worden gebracht, beginnen ze synchroon te kloppen. Een
ander voorbeeld van entrainment is dat vrouwen binnen eenzelfde leefgemeenschap
(gezin, kloostergemeenschap) vaak na een tijd ervaren dat hun menstruatiecyclus gelijk
begint te lopen. De oorzaak van entrainment is wederzijdse beïnvloeding. Het is mijns
inziens goed mogelijk dat de oorzaak van een spontaan verschijnsel als rapport ligt in dit
soort fysisch fenomeen.
Muzikale entrainment
Het entrainment proces is duidelijk aanwezig in muziek. Er bestaat ritmische
entrainment, melodische en dynamische entrainment. Entrainment-muziek is muziek
spedifiek gecomponeerd om een effect te hebben op de luisteraar. Deze muziek spiegelt
eerst de stressgevoelens van de luisteraar en weerspiegelt dit. Later brengt de muziek
de gewenste stemming en gevoelens en met de graduele transformatie in de muziek, kan
er ook in de luisteraar een verandering waargenomen worden, fysiek of emotioneel. In
feite is dit een mooi praktisch voorbeeld van wat rapport vermag, en wat het principe
van ‘afstemmen en leiden’ kan betekenen op non-verbaal gebied via klank.
Opnieuw over dominantie
Elke therapeutische stroming heeft technieken die lijken op “afstemmen” met de realiteit
van de cliënt en hem naar een nieuwe manier van zijn “leiden”. Therapeuten in alle
tradities maken gebruik van deze grammatica van rapport telkens wanneer ze met
cliënten werken. Wanneer de therapeut er niet in slaagt rapport te vestigen, kan hij
enorm weinig bereiken.
Rapport zorgt ervoor dat communicatie makkelijker verloopt, het is de sleutel tot
beïnvloeding en succes. Door rapport kom je op de golflengte van iemand en laat je
merken dat je zijn gedachten en gevoelens waardeert. Om te kunnen leiden geven de
NLP boeken de aanbeveling dat je moet: afstemmen, afstemmen en nog eens
afstemmen, vóórdat je gaat leiden. Pik met flexibiliteit en respect het gedrag en de
woordenschat van mensen op, en luister aktief. Bij het leiden neem je dan subtiel het
voortouw om de cliënt in een nieuwe richting te sturen. Wat is precies het sturen dat
Milton Erickson in gedachten had?
“Bij trance-inductie tracht de ondervaren hypnotiseur dikwijls het gedrag van de persoon te richten of
om te buigen ten einde het te doen passen in zijn opvatting van de wijze waarop een gehypnotiseerde
persoon zich ‘zou moeten’ gedragen. Er dient voortdurend een minimalisering te zijn van de rol van de
hypnotiseur en een vergroting van de rol van de te hypnotiseren persoon.” (Erickson, Deep Hypnosis
and its Induction, p. 18.)
In het uitermate boeiende boek van Gunnison ‘Hypnocounseling, An Ecclectic Bridge
between Milton Erickson & Carl Rogers’ vind ik een lijstje met 10 veronderstellingen van
Milton Erickson. Ik neem ze hier even op:
1. people operate out of their internal maps and not out of sensory experience
2. people make the best choice for themselves at any given moment
20