Daniël (Het bijbelboek Daniël besproken, Open Catechese Haarlem

vuil. Dit rijk heeft weinig over van de schoonheid van het oogverblindende
gouden hoofd. Samenvattend kunnen we over dit rijk zeggen:
Voeten (ijzer met leem) =
S uitloper van het ijzeren rijk, loopt door tot aan de wederkomst (onze
tijd!)
S innerlijk verdeeld, niet meer één wereldmacht
S hard als ijzer (meedogenloos, wreed), maar tegelijk broos als leem
(brokkelt makkelijk af, is vuil)
Als je dit geheel overziet, waar droomt Nebukadnesar dan van? Het zijn de
koninkrijken van deze wereld, samengevat in één groot beeld. Het is het
totale rijk van de mens die leeft in opstand tegen God. En de droom laat zien
dat het er in de wereld niet steeds mooier en beter op wordt. Integendeel, het
wordt hoe langer hoe harder en hoe langer hoe vuiler. Vanaf het gouden
hoofd gaat het naar ijzer-met-lemen voeten. Opvallend is dat de neergang ‘m
niet zit in macht, want het Romeinse ijzeren rijk was verreweg het sterkste
rijk. Kennelijk gaat het om neergang in kwaliteit. Misschien heeft de mate
waarin God Zich nog met die rijken bemoeit er iets mee te maken
(Nebukadnesar werd steeds in de handen van God gedreven, Kores al
minder, maar werd toch ook nog ingeschakeld in Gods plan, in het Romeinse
rijk is invloed van God nog maar heel moeilijk te herkennen - trekt God Zich
steeds meer terug?). In de Openbaring aan Johannes lezen we dat de
goddeloosheid steeds meer zal toenemen naarmate de geschiedenis vordert,
ik denk dat we de neergaande lijn in die richting moeten zoeken. Tenslotte
valt op dat het beeld een geheel blijft. Het hoofd maakt niet plaats voor de
rest, maar blijft erop staan. Bij wisseling van rijken en omstandigheden blijft
de geest van Babel leven: de macht van de mens die zich verheft tegen God.
Het is niet toevallig dat die stad aan het einde der tijden nog steeds ‘Babel’
heet! Samenvattend kun je over het beeld in z’n geheel zeggen:
het symboliseert het totale rijk van de wereld
het laat zien dat de wereld hoe langer hoe harder en vuiler wordt: het
gaat er niet op vooruit
16