LEVENDE TALEN - Koninklijke Bibliotheek

39
als aan de als dichter weinig betekenende Southey: begrip van proportie
is in boeken van dit soort gewoonlik totaal absent. Van Shelley
dan wordt het volgende gezegd.
This poet resembled Byron in belonging to the aristocratie class. He
was also an enthusiast for liberty, but, instead of shouting defiance at the
established rules of society, he tried to improve the world by gentle reasoning.
That he was utterly unfit for the part of social reformer was proved
however by his unpractical attempts to promote the cause of liberty in
Ireland. He was a dreamer, not a man of action.
With Mary Godwin, his second wife, he left England and after a stay
in Switzerland took up his residence in Italy. He spent much time in the
open air reading and meditating in his boat. It was in a boating-expedition
when overtaken by a storm, thai he lost his life.
In 'Alastor' is depicted the life of a poet who pursues spiritual beauty;
Adonais' is an elegy on the death of Keats; 'Prometheus Unbound' contains
great lyrical beauties; the 'Ode to the Skylark', 'The Sensitive Plant'
and 'The Cloud' are among the finest of his shorter lyrical poems.
Dit als inleiding tot twee moeilijke gedichten als The Skylark en
The Cloud. Het is niet nodig dit alles krities te bekijken, het is
erbarmelik van stunteligheid en onnauwkeurigheid. Gemakkelik te
begrijpen is het misschien wel, zelfs lijkt het beter je verstand er niet
al te erg bij te gebruiken.
Enkele dingen zijn, dunkt me, uit het voorafgaande wel duidelik.
De „kennis" die onze leerlingen bij literatuur-onderwijs van deze
aard opdoen, is vrijwel geheel waardeloos. Ik zou zonder enige aarzeling
verder durven gaan en zeggen dat, als het niet anders kan,
het beter is geen letterkunde te onderwijzen. Op deze wijze toch
worden de leerlingen er aan gewend tevreden te zijn met holle
frases, en holle frases over de mooiste en grootste dingen die de
menselike geest heeft voortgebracht; ze worden niet opgewekt tot
nadenken en zoeken, tot het ernstig streven door te dringen in de
betekenis en de schoonheid van literair werk; ze krijgen een levenslange
afkeer tegen die ellendige letterkunde, waarbij je gedwongen
wordt allerlei feiten en namen te lezen die je niets kunnen schelen,
en waarbij je, om een uiting van gezonde schooljongenshumor aan
te halen, alleen maar nu en dan een zucht van verlichting slaakt als
er weer een vent dood is. Onderwijs in letterkunde is dergelijk gedoe
niet. Dit onderwijs is evenmin gemakkelik te maken als dat in de
exacte vakken. Wie het niet aan alle zelf-kritiek ontbreekt, zal voor
zichzelf wel dikwijls bekend hebben, dat zijn literatuur-onderwijs de
zw3kke plek in zijn werk is; dat hij bij dat onderwijs het minst van
al gesteld zou zijn op deskundige toehoorders. Laat ons erkennen,
dat onderwijs in letterkunde zeer hoge eisen stelt aan de docent; dat
het aantal van hen die het zeer goed geven, noodzakelikerwijze ge-