Handreiking Samenwerking huisarts en wijkverpleegkundigen

| 3 De bouwstenen
Deze handreiking is primair bedoeld voor de ‘gangbare praktijk’. Hoe regelen huisartsen
en wijkverpleegkundigen de samenhang en afstemming in de dagelijkse zorg voor
patiënten? De aandacht lijkt steeds meer uit te gaan naar zorgprogramma’s en zorgketens.
We stippen die ontwikkeling met de voor- en nadelen aan. De organisatie van ketens
overstijgt de as huisartsen - wijkverpleegkundigen. Het vraagt een meer grootschalige
organisatie en dat valt buiten de opzet van deze handreiking.
3.1 De voorbeelden
Voor het samenstellen van deze handreiking hebben we gebruik gemaakt van bestaande
onderzoeksrapporten en literatuur (zie literatuurlijst bijlage 1) en de bij auteur en projectgroep
aanwezige kennis over samenwerking in de eerste lijn. Als aanvulling daarop zijn zes wijkverpleegkundigen
en vier huisartsen telefonisch geïnterviewd. Deze zijn geselecteerd, omdat zij
nieuwe vormen van samenwerking hebben ontwikkeld, zoals praktijkgericht werken voor het
thuiszorgteam of het gaan werken met Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraken (LESA).
Daarnaast zijn drie thuiszorgorganisaties benaderd van wie bekend is dat zij al lange tijd
systematisch aandacht besteden aan de samenwerking met huisartsen 6 . We hebben hen de
namen van twee wijkverpleegkundigen gevraagd voor een interview. Twee organisaties hebben
aan dat verzoek voldaan, de derde organisatie zag daar vanaf omdat er te veel overlap was
met andere projecten. De betreffende wijkverpleegkundigen hebben we telefonisch geïnterviewd.
Vervolgens zijn de door hen genoemde huisartsen bevraagd over hun ervaringen.
We geven een kort overzicht van de praktijkvoorbeelden.
Praktijkgericht werken in Maassluis
Alle huisartsen in Maassluis nemen deel in een HOED (drie in totaal). Sinds 2005 werken alle
thuiszorgteams in Maassluis praktijkgebonden. Ze zijn verbonden aan één HOED (of een deel
daarvan). In de grootste HOED werken twee thuiszorgteams.
De thuiszorgteams hebben hun eigen locatie en organisatie. De wijkverpleegkundigen bezoeken
dagelijks op een vast tijdstip ‘hun HOED’. Zij coördineren alle thuiszorg voor de patiënten uit de
HOED en doen zelf de wijkverpleegkundige taken voor die patiënten.
Deze vorm van samenwerken is onlangs geëvalueerd. We hebben dankbaar gebruik gemaakt
van het vele materiaal uit deze evaluatie 7 . Daarvoor zijn huisartsen en wijkverpleegkundigen
via een schriftelijke enquête en via interviews bevraagd naar hun ervaringen. Er heeft tevens
onderzoek plaatsgevonden onder wijkverpleegkundigen uit een vergelijkbare gemeente die niet
praktijkgericht werken. Omdat het evaluatierapport voldoende informatie opleverde hebben we
hier zelf geen interviews meer gehouden.
Maassluis is een kleine gemeente (ca. 32 000 inwoners).
Implementatie LESA Dementie in een gezondheidscentrum
LESA staat voor Landelijke Eerstelijns Samenwerkings Afspraken 8 . Het is een hulpmiddel voor
het organiseren van samenwerking rond een bepaald onderwerp binnen de eigen regio.
We wilden graag weten welke samenwerkingsvormen het gebruik van de LESA oplevert.
We hebben daarvoor de pilot van de LESA Dementie in Lelystad gekozen.
Het gaat in Lelystad om een gezondheidscentrum met vrijgevestigde huisartsen. Het is een
relatief groot centrum met zeven huisartsen en verschillende voorzieningen. Het thuiszorgteam
is gehuisvest in het gezondheidscentrum. Lelystad kent een combinatie van praktijkgericht en
wijkgericht werken. De thuiszorgteams zijn wijksgewijs georganiseerd. Per drie huisartsen is er
één coördinerend verpleegkundige.
We hebben uit dat gezondheidscentrum een coördinerend verpleegkundige en een huisarts
geïnterviewd. Beiden waren nauw betrokken bij de implementatie van de LESA.
Lelystad is een middelgrote gemeente (ca. 72 000 inwoners)
6
We hebben gebruik gemaakt van de gegevens uit Actieprogramma versterking samenwerking thuiszorg 1e lijn.
Bureau Obelon, Stoom Zorg. aug. 2006 en in overleg met Bureau Obelon een selectie gemaakt.
7
De Graaff F, H. Rosendal. Praktijkgebonden thuiszorg: In Maassluis een succes! Hogeschool Leiden, 2007.
8
LESA’s worden opgesteld door het NHG en de betrokken beroepsgroep, zie ook hfd 8
| 12 Samenhangende zorg in de eerste lijn De as huisartsen - wijkverpleegkundigen 13 |