Handreiking Samenwerking huisarts en wijkverpleegkundigen

| 6 De opbouw: samenwerkingsvarianten
Het is niet meer vanzelfsprekend dat huisartsen en wijkverpleegkundigen elkaar weten
te vinden. Dat moet worden georganiseerd. In dit hoofdstuk beschrijven we daar een
aantal varianten voor. Er is niet één model. Elke variant heeft voordelen en beperkingen,
afhankelijk van de lokale situatie.
6.1 Een eerste keuze: wijkgebonden of praktijkgerichte thuiszorgteams
Om de contacten tussen thuiszorgteam en huisartsenpraktijken te vergemakkelijken zijn
verschillende varianten ontstaan. Bij de meeste varianten blijft de wijkgebonden structuur van
de thuiszorg in stand en wordt via een contact- of coördinerend wijkverpleegkundige een lijn
naar de huisartsenpraktijken gelegd. Er wordt ook geëxperimenteerd met praktijkgebonden
thuiszorgteams. Maassluis is daar een voorbeeld van.
Wijkgebonden teams blijven in de thuiszorg dus nog vrij gangbaar. Echt wijkgericht werken die
teams al lang niet meer. Het wijkgebouw, zo nog aanwezig, heeft haar ‘buurtfunctie’ verloren.
“Alleen bij hoge uitzondering komt er nog wel eens iemand met vragen binnenlopen.
Dat is dan meestal iemand die vlak bij woont en ziet dat we er zijn. We zijn weinig aanwezig
en hebben geen spreekuren of zo” (wijkverpleegkundige).
Er zijn als regel evenmin contacten met andere instellingen in de wijk, zoals welzijnswerk.
Een uitzondering zijn de gezondheidscentra waar wijkgericht werken een van de ambities is.
Het wijkgebonden blijven werken heeft vooral een logistieke reden. Het vraagt minder reistijd
om van de ene cliënt naar de volgende te gaan. De ervaringen in Maassluis laten zien dat
reistijd niet toeneemt met praktijkgericht werken, mits aan bepaalde condities wordt voldaan.
We beschrijven de organisatievorm in Maassluis als variant 5.
6.2 De beperking van deze varianten
De hier beschreven samenwerkingsvarianten zijn een oplossing voor de samenwerking met de
belangrijkste thuiszorgaanbieder binnen het werkgebied van een huisartsenpraktijk, hagro of
HOED. Het biedt geen oplossing voor de situatie waarbij thuiszorg vanuit meerdere organisaties
wordt geleverd. Als de marktwerking in de thuiszorg een leidend principe is voor contractering,
zullen huisartsenpraktijken daar de gevolgen van ervaren. Een oplossing voor de problemen
door marktwerking is afhankelijk van externe voorwaarden en daar zullen we in hoofdstuk 9
op terugkomen.
6.3 De vijf basisvarianten
Variant 1 Wijkgebonden thuiszorgteams, centraal nummer als aanspreekpunt
Dit is de ‘traditionele vorm’ en waarschijnlijk wordt er nog op veel plaatsen zo gewerkt.
Er is een veelheid aan contacten en weinig kans dat huisarts en wijkverpleegkundigen elkaar
kennen. Indien een thuiszorgmedewerker informatie van de huisarts wil, moet hij of zij zelf
de huisarts daarop aanspreken. Als de huisartsen overleg willen, moeten zij dat aanvragen via
een ‘anonieme centrale’.
“De huisarts moet via de centrale van de thuiszorg contact met ons opnemen. Dat is waarschijnlijk
een rem. Maar het heeft ook niet veel zin 06-nummers te geven. We hebben veel
parttimers en dan is het voor de huisarts ook niet duidelijk welke verpleegkundige wanneer
bereikbaar is” (wijkverpleegkundige, variant 1).
Het centrale nummer garandeert continue bereikbaarheid, maar het wordt door huisartsen toch
vooral als omslachtig ervaren.
“Je wordt altijd teruggebeld, dus dat is op zich prima. Maar je hebt meestal een vraag waar
je snel antwoord op wil en dan ervaar je dat toch als een extra drempel” (huisarts die met
meerdere thuiszorgteams te maken heeft).
Huisartsen blijken slecht sporadisch gebruik te maken van deze centrale nummers.
De wijkverpleegkundigen geven aan dat zij vrijwel altijd het initiatief tot contact nemen.
In schema:
t-team 1 Huisarts 1
t-team 2
t-team 3
Huisarts 2
Huisarts 3
Huisarts 4
Huisarts 5
iedereen heeft met
iedereen contact
Huisarts 6
| 30 Samenhangende zorg in de eerste lijn De as huisartsen - wijkverpleegkundigen 31 |