Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid in België

inzake “actief zoeken” weigert of niet nakomt een sanctie. Dit laatste systeem vervangt het
systeem van uitsluiting op grond van langdurige werkloosheid.
5) Arbeidsgeschikt zijn
Je moet arbeidsgeschikt zijn. Indien de betrokken persoon arbeidsongeschikt wordt verklaard,
kan hij ziekte- of invaliditeitsuitkeringen ontvangen.
6) In België wonen en er effectief verblijven
Vanaf 60 jaar volstaat het, voor oudere werklozen met maxi-vrijstelling en bruggepensioneerden,
de hoofdverblijfplaats in België te behouden en dus het grootste deel van het jaar effectief in
België te verblijven.
7) Met betrekking tot de leeftijd
Als jongere mag je niet meer onderworpen zijn aan de voltijdse of deeltijdse leerplicht. Tijdens
die periode kan evenwel toch een recht op overbruggingsuitkeringen bij tijdelijke werkloosheid
bestaan.
Een werkloze die de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, heeft geen recht meer op
werkloosheidsuitkeringen vanaf de eerste dag van de maand volgend op die waarin hij deze
leeftijd heeft bereikt. Voor mannen is dit 65 jaar. Voor vrouwen is dit nu 64 jaar (vanaf 2006) en
het wordt 65 jaar in 2009 (zie het hoofdstuk “Pensioenen”).
Op deze voorwaarden zijn er wel tal van uitzonderingen. Sommige werden reeds aangehaald. De
bruggepensioneerden hoeven geen controlekaart te bezitten, ze kunnen de uitkeringen behouden
bij arbeidsongeschiktheid en ze mogen onder voorwaarden een activiteit voor eigen rekening en
zonder winstoogmerk uitoefenen (bijvoorbeeld: de eigen woning verbouwen) of een bijberoep
opstarten dat geen 3 maand tegelijk met arbeid in loondienst werd uitgeoefend. Ook oudere
werklozen kunnen onder bepaalde voorwaarden worden vrijgesteld van deze voorwaarden.
B. Uitkeringen
1) Werkloos zijn in een voltijdse betrekking
De voltijdse werknemer kan in geval van volledige werkloosheid uitkeringen genieten voor alle
dagen van de week, behalve de zondagen. Men spreekt van een voltijdse betrekking als er
aan twee voorwaarden is voldaan: de normale contractuele arbeidsduur stemt overeen met de
maximale arbeidsduur in de onderneming en het loon kwam overeen met het loon voor een
volledige werkweek. Ook wie een loon ontvangt dat ten minste gelijk is aan het gemiddeld
minimum maandinkomen en toelaatbaar is (zie hoger) wordt als voltijdse werknemer beschouwd.
Wie aanspraak kan maken op het recht op uitkeringen voor alle dagen van de week (behalve
de zondag), kan dit recht ook na deeltijdse werkhervatting behouden. Hiertoe doe je een
aanvraag als “deeltijdse werknemer met behoud van rechten” bij de aanvang van die deeltijdse
tewerkstelling. Tijdens die deeltijdse job kan je bovendien onder bepaalde voorwaarden bovenop
het loon een inkomensgarantie-uitkering ontvangen.
Wie deeltijds werkt en niet voldoet aan de voorwaarden om met een voltijdse werknemer
gelijkgesteld te worden of te blijven, kan eventueel toelaatbaar zijn en uitkeringen genieten als
vrijwillig deeltijdse werknemer. Bij volledige werkloosheid kan je dan verminderde uitkeringen
26