Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid in België

Jaarlijkse vakantie
Nu lijkt het voor iedereen logisch dat je jaarlijks recht hebt op enkele weken vakantie, maar dat is niet
altijd zo geweest. Al in het begin van de vorige eeuw hebben vakbonden gestreden voor betaalde
vakantiedagen voor werknemers. Het is de RJV (Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie) die tussenkomt voor
de jaarlijkse vakantie van arbeiders en de kunstenaars. Het vakantiegeld voor bedienden en ambtenaren
wordt immers rechtstreeks door de werkgever betaald. Hier gaan we dieper in op de drie categorieën
van werknemers. Het is duidelijk dat zelfstandigen, die niet voor de tak jaarlijkse vakantie verzekerd
zijn, geen vakantiegeld krijgen.
A. Arbeiders (en arbeiders op leercontract) en kunstenaars
Vakantiefonds. Het vakantiegeld van de arbeiders en de leerling-arbeiders die onderworpen zijn aan het
wettelijk stelsel van de jaarlijkse vakantie van de werknemers, wordt automatisch uitgekeerd door de
Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie (RJV) of door een bijzonder vakantiefonds. Het vakantiegeld van de
niet-zelfstandige kunstenaar wordt eveneens automatisch uitgekeerd door de RJV. De begunstigde dient
hiervoor geen aanvraag in te dienen.
Hun werkgever dient evenmin specifieke stappen te ondernemen voor de aansluiting bij een
vakantiefonds. Zodra de Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) aan de RJV de eerste aangifte van
loon- en arbeidstijdgegevens van een dergelijke werknemer overmaakt, gebeurt de aansluiting bij het
RJV-vakantiefonds of bij een bijzonder vakantiefonds automatisch op basis van de activiteit van de
werkgever.
De Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie ontvangt de werkgeversbijdragen geïnd door de RSZ en verdeelt
ze onder de bijzondere vakantiefondsen. Omdat de werkgever en de werknemer ook tijdens de vakantie
socialezekerheidsbijdragen moeten betalen en deze betaling niet ten laste van het vakantiefonds mag
vallen, worden de socialezekerheidsbijdragen gedurende het hele jaar berekend op het brutoloon aan
108 %.
De vakantieduur van deze werknemers hangt af van het totaal aantal effectief gepresteerde arbeidsdagen
en de dagen die hiermee worden gelijkgesteld tijdens het vakantiedienstjaar (kalenderjaar voorafgaand
aan het jaar van de betaling van het vakantiegeld). De vakantieduur bij een voltijdse tewerkstelling
(231 dagen en meer), bedraagt 20 dagen in het vijfdagenweekstelsel. Het aantal vakantiedagen
wordt steeds bepaald in verhouding tot het aantal effectief gepresteerde en gelijkgestelde dagen van
het vakantiedienstjaar of een maximale vakantieduur van 4 weken in het arbeidsstelsel waarin de
werknemers werken op het ogenblik dat zij vakantie nemen.
Het vakantiegeld omvat het enkel vakantiegeld (8 % op de brutolonen tegen 108 %) en het dubbel
vakantiegeld (7,38 % van de brutolonen tegen 108 %). Het enkel en het dubbel vakantiegeld worden
uitbetaald voor een periode van maximum 4 weken. Het dubbel vakantiegeld is eigenlijk een soort
van dekking van de extra kosten die een vakantieperiode (bijvoorbeeld op reis gaan) met zich brengt.
Op een gedeelte van het dubbel vakantiegeld wordt nog een inhouding van 13,07 % toegepast. Bij de
berekening van het vakantiegeld wordt niet alleen rekening gehouden met de lonen maar ook met het
fictief loon voor de gelijkgestelde inactiviteitsdagen. Voor de berekening van het vakantiegeld van de
kunstenaars dient men rekening te houden met hun specificiteit.
Het vakantiegeld wordt uitbetaald op het moment van de hoofdvakantie en ten vroegste op 2 mei van
het vakantiejaar.
De rechthebbenden op vakantiegeld bij de RJV of een bijzonder vakantiefonds kunnen via de RJVwebsite
terecht op een e-gov applicatie voor raadpleging en simulatie van hun recht op vakantiegeld
(http://www.rjv.fgov.be).
54