Alles wat je altijd al wilde weten over de sociale zekerheid in België

Beroepsziekten
Arbeidsongevallen en beroepsziekten worden vaak in één adem genoemd. Zij vallen immers allebei
onder de “beroepsrisico’s”. Het is dan ook logisch dat de regeling voor beroepsziekten vaak gelijkloopt
met die voor arbeidsongevallen. Daarom verwijzen we hier geregeld naar het vorige deel.
Ieder slachtoffer of één van zijn gezinsleden kan een aanvraag indienen tot erkenning van een
beroepsziekte met een officieel formulier. Dat moet naar het Fonds voor de beroepsziekten (FBZ) worden
gezonden. De arbeidsgeneesheer moet elk geval van beroepsziekte doorgeven aan het FBZ. Vervolgens
wordt het slachtoffer gevraagd om een aanvraag tot schadeloosstelling in te dienen.
Het FBZ is een openbare instelling van sociale zekerheid die instaat voor de verzekering tegen
beroepsziekten en zorgt voor de schadeloosstelling van slachtoffers. Er zijn geen privéverzekeraars zoals
bij de arbeidsongevallen.
A. Wat is een beroepsziekte
Een beroepsziekte is niet zo eenvoudig te definiëren. Vaak is immers het verband tussen de blootstelling
aan een risico en de uiteindelijke ziekte niet zo duidelijk. De ziekte kan immers lang na de blootstelling
optreden.
Daarom heeft men een lijst met erkende beroepsziekten opgesteld. Hierdoor wordt het voor een
slachtoffer eenvoudig om zijn beroepsziekte te bewijzen. Als de beroepsziekte op de lijst voorkomt en
het slachtoffer in een sector werkt waar men aan het risico van deze ziekte is blootgesteld, dan wordt zijn
ziekte als beroepsziekte erkend. De bewijslast ligt dus niet bij het slachtoffer. Er is een onweerlegbaar
vermoeden ten gunste van het slachtoffer.
Maar het lijstsysteem heeft ook nadelen. Stress en oververmoeidheid zijn bijvoorbeeld niet opgenomen.
Daarom heeft een slachtoffer ook de mogelijkheid om voor een beroepsziekte die niet op de lijst staat
zelf het bewijs te leveren van enerzijds de blootstelling aan een zeker risico en anderzijds het oorzakelijk
verband tussen de ziekte en de blootstelling. Een commissie van het FBZ beslist uiteindelijk, in dit
specifieke dossier, over de erkenning van deze ziekte als beroepsziekte. De bewijslast ligt nu wel bij het
slachtoffer of zijn rechthebbende.
Het FBZ houdt zich niet alleen bezig met de curatieve kant van de beroepsziekten, maar doet ook
aan preventie. Zo worden er uiteenlopende maatregelen getroffen om het aantal beroepsziekten
drastisch te verminderen (bijvoorbeeld vaccinatie tegen hepatitis of het aanduiden van lage rugpijn als
arbeidsgerelateerde ziekte bij de personen die zware taken voor de rug uitvoeren).
B. Vergoede risico’s
Op dit vlak bestaat er een zeker parallellisme tussen beroepsziekten en arbeidsongevallen. De
regelingen voor de basisvergoedingen, de evaluatie van de arbeidsongeschiktheid, de vergoedingen bij
overlijden, de arbeidsongeschiktheidsvergoedingen en de vergoeding voor geneeskundige verzorging
en verplaatsingskosten zijn gelijkaardig.
Er zijn enkele verschilpuntjes die te wijten zijn aan de specifieke aard van beroepsziekten:
- een beroepsziekte kan vanaf het begin blijvend van aard zijn;
- een ziekte die niet op de lijst voorkomt, kan als beroepsziekte worden vergoed wanneer er een
oorzakelijk verband tussen het beroep en de ziekte kan worden bewezen. Naast het lijstsysteem bestaat
er immers ook een open systeem;
52