Het grote risico van de zorg - Verpleegkundigen & Verzorgenden ...

TNO-RAPPORT | R08-509 | 031.12997 76
Tabel 8.2
Oordeel van werknemers over hun werk uitgedrukt in schaalscores gebaseerd op
verschillende vragen over dit onderwerp; 1 is een minimale belasting en 4 is een
maximale belasting
Fysieke belasting
Verpleegkundigen
en verzorgenden
totaal
(n=1.155)
Andere beroepsgroepen
(n=22.948)
Verzorg. en
verpleegk. in de
thuiszorg
(n=139)
Fysiek zwaar werk 2,36 1,57 2,16
Houdingbelasting 1,87 1,75 1,96
Bron: databestand NEA 2006
De resultaten in Tabel 8.2 laten zien dat verpleegkundigen en verzorgenden in de
thuiszorg een zwaardere houdingsbelasting rapporteren dan gemiddeld bij andere
zorgsectoren. Zij ervaren het werk minder als fysiek zwaar, maar wel meer dan bij
beroepsgroepen buiten de zorg. Dit komt overigens niet overeen met de uitkomsten
van een ander onderzoek onder verpleegkundigen en verzorgenden, waaruit bleek
dat medewerkers in de thuiszorg hun werk vaker als lichamelijk zwaar beoordeelden
(76%) dan hun collega’s in de totale zorgsector (66%) (Bekker e.a., 2004).
De gevolgen van deze fysieke belasting voor klachten aan het bewegingsapparaat,
ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid zijn onbekend. Voor de beroepsgroep verpleegkundigen
en verzorgenden in de thuiszorg zijn hierover geen cijfers beschikbaar.
8.1.2 Maatregelen fysieke belasting
Vanuit het convenant zijn diverse instrumenten ingezet en ontwikkeld om de fysieke
belasting in de thuiszorg te verminderen (van instrumenten met een sterretje (*) is
een beschrijving opgenomen in bijlage A):
− De arbocheck*. De arbocheck is de inventarisatie die tot resultaat moet hebben
welke maatregelen/voorzieningen er getroffen moeten worden om het
werk arbo-verantwoord te kunnen verrichten. De arbocheck is tijdens de convenantperiode
ontwikkeld.
− De groene praktijkregels/Stilstaan bij bewegen*. De in 1999 door TNO ontwikkelde
praktijkregels zijn vastgelegd in de serie “Stilstaan bij bewegen”. De convenantpartijen
hebben zich ten doel gesteld de groene praktijkregels volledig
te implementeren. In de eindrapportage van het Arboconvenant werd geconcludeerd
dat de implementatie van de praktijkregels bij 90 procent van de instellingen
is gerealiseerd en dat de doelstelling daarmee bijna is behaald.
− Tilprotocollen*. Werkpakket met handvaten voor het ontwikkelen en invoeren
van een tilprotocol. Een tilprotocol ondersteunt de invoering van de Praktijkregels.
In de eindevaluatie van het Arboconvenant bleek bijna 40% van de medewerkers
met de tilprotocollen te werken.
− Zorg voor thuiszorg*. Werkpakket fysieke belasting dat is gebaseerd op de
Praktijkregels, biedt concrete handreikingen voor een beleidsmatige aanpak.
Daarnaast bevat het praktische instrumenten om fysieke belasting aan te pakken,
zoals de Beleidsspiegel*, TilThermometer* en HZ-meter en RisicoRadar.
− Ondersteuning bij invoering praktijkregels. Aan de instellingen is op twee momenten
ondersteuning aangeboden om de praktijkregels te implementeren.
Deze ondersteuning bestond uit begeleiding door een adviseur. Door bijna
40% van de instellingen is gebruik gemaakt van deze ondersteuning.
− Optimaliseren en actualiseren hulpmiddelen. Via een werkgroep hulpmiddelen
is geprobeerd om de bestaande hulpmiddelen-lijsten te screenen op de mate