Het grote risico van de zorg - Verpleegkundigen & Verzorgenden ...

TNO-RAPPORT | R08-509 | 031.12997 89
Daarnaast wordt door dezelfde organisaties nagedacht over invoering van een landelijk
registratiesysteem. Naast deze lopende projecten zou de prioriteit op dit gebied
vooral moeten liggen op de verdere invoering van instrumenten en protocollen
buiten de ziekenhuizen (prioritaire sectoren zijn afhankelijk van het nog vast te stellen
risico op prikaccidenten).
9.2.5 Cytostatica
Goede informatie over het besmettingsrisico van werken met cytostatica ontbreekt.
Wel is duidelijk dat blootstelling aan cytostatica vooral voorkomt in (specifieke afdelingen
van) ziekenhuizen en nauwelijks in de ambulancezorg, gehandicaptenzorg
en de GGZ. Van de verpleeg- en verzorgingshuizen en de thuiszorg is niet bekend
hoe groot het risico van blootstelling aan cytostatica is en welke gevolgen dit heeft.
In die sectoren is het daarom van belang dit risico beter in kaart te brengen. In ziekenhuizen
is men zich redelijk bewust van de risico’s.
Er zijn al protocollen, instrumenten en (beschermings)middelen voorhanden om het
risico op blootstelling aan cytostatica te minimaliseren. Deels zijn deze opgenomen
in wetgeving. De beschikbare instrumenten en protocollen worden echter niet altijd
consequent toegepast. Ook andere zorgsectoren dan de ziekenhuizen kunnen mogelijk
gebruik maken van de bestaande instrumenten en protocollen, hoewel deze
wellicht beter toepasbaar zijn als ze sectorspecifiek worden gemaakt. Het is niet
bekend waarom instrumenten en protocollen niet altijd bekend zijn en toegepast
worden in de diverse zorgsectoren. Het is van belang hierin inzicht te krijgen.
9.3 Algemene aanbevelingen
Op basis van het gemaakte overzicht in deze rapportage en de daaruit geformuleerde
conclusies in voorgaande paragrafen geven we in deze paragraaf enkele
algemene aanbevelingen.
9.3.1 Diepte analyse knelpunten en maatregelen
De analyse in dit rapport is zeer breed en zoemt daardoor niet in op specifieke
knelpunten van de verschillende beroepsgroepen die nog onvoldoende worden
aangepakt. Om daarin meer inzicht te krijgen is meer diepte-onderzoek nodig naar
risicogroepen binnen de zorgsectoren en de achterliggende oorzaken van risico’s
enerzijds en welke behoeften er zijn aan maatregelen en instrumenten anderzijds.
Zo kan bijvoorbeeld bedrijfscultuur of de werk-privé balans van invloed zijn op de
werkdruk. Of de ontwikkelde instrumenten dergelijke oorzaken voldoende boven
tafel kunnen krijgen is op basis van dit onderzoek niet te zeggen.
Deze aanbeveling geldt in het bijzonder voor psychosociale belasting, waaronder
werkdruk en emotionele belasting. Maar ook het onregelmatig werken in de zorg en
de sociale en gezondheidkundige risico’s daarvan verdienen daarbij aandacht.
9.3.2 (Verdere) implementatie bestaande oplossingen
Er zijn al veel maatregelen en instrumenten beschikbaar om arbeidsrisico’s in de
verpleging en verzorging terug te dringen. Niet altijd is bekend in hoeverre deze ook
gebruikt worden en eventuele redenen van te weinig gebruik. In het algemeen is
het wel duidelijk dat verdere implementatie nodig is. Verschillende activiteiten kunnen
bijdragen aan een verdere implementatie van deze maatregelen en instrumenten,
namelijk:
− Nagaan in welke mate oplossingen werkelijk worden toegepast, welke belemmeringen
er zijn en hoe deze belemmeringen weggenomen zouden kunnen