IN 3, oktober 2009 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Hans Goedkoop noemt de pleitrede bijvoorbeeld ‘meeslepend in zijn retoriek’ en
Thomas van den Bergh spreekt van een ‘virtuoos taalspel’. Tot dit taalspel
behoren ook de verwijzingen naar andere teksten. Arjen Peters schrijft hierover:
het boek zit ‘barstensvol intertekstuele Witzen en allusies’. Om welke verwijzingen
het precies gaat, maken de recensenten overigens niet duidelijk, behalve
dan dat zij enkele allusies naar de klassieke oudheid noemen. Het is Pfeijffer zelf
geweest die daarover een tipje van de sluier oplichtte. In de periode dat de eerste
recensies verschenen, gaf hij in een interview een voorbeeld van zo’n intertekstuele
verwijzing:
Op zijn wandeling door de stad, vlamt Ruperts verlangen naar Mira
opnieuw in alle hevigheid op. Niet voor niets loopt hij langs een
kapperszaak met de naam ‘Mixing memory and desire’. Dat zou een
motto van de roman kunnen zijn. Het is een citaat van T.S. Eliot, een
van de vele die in de roman verstopt zitten (Steenhuis in Trouw, 15 maart
2002).
Plagiaat
Rond 19 maart 2002, nadat de recensies in de landelijke dagbladen waren
gepubliceerd, verschijnt in diverse kranten, waaronder de Volkskrant, een bericht,
waarin erop wordt gewezen dat Pfeijffers roman ‘vol regels’ van T.S. Eliot zit.
Voor deze informatie beroepen de journalisten zich op de Groningse dichter Bart
F.M. Droog, die hierover had bericht in zijn poëziedagblad op internet, ‘Rottend
Staal Online’. In een briefje aan de nrc liet deze echter weten dat niet hij de
ontdekker was van Pfeijffers’ ‘plagiaat, spel of intertekstuele exercities’, maar
Reinier Spreen, kunstredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden. Deze had
vastgesteld dat pagina 92 en 93 van Rupert een ‘vertaling’ bevatten van de vijfde
cyclus, ‘What Thunder Said’, uit The Waste Land (1922) van T.S. Eliot.
Op www.epibreren.com/Pfeijffer/plagiaat.html zijn de fragmenten uit beide
werken naast elkaar geplaatst en is te zien in welke mate Pfeijffer gebruik heeft
gemaakt van Eliots tekst. Een klein voorbeeld daaruit:
V. what the thunder said
After the torchlight red on sweaty faces
After the frosty silence in the gardens
After the agony in stony places
The shouting and the crying
Prison and palace and reverberation
Of thunder of spring over distant mountains
He who was living is now dead
We who were living are now dying
With a little patience
22