IN 3, oktober 2009 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Heel zorgvuldig worden alle werken,
vertalers, uitgevers, recensenten en critici in kaart gebracht die tot aan het eind
van de twintigste eeuw deel hebben uitgemaakt van een al dan niet compromitterend
Flandernenthusiasmus en Flandernengagement. Uit de laatste bladzijden
blijkt echter dat er ondanks blijvend engagement van vertalers en uitgevers nu
nauwelijks meer sprake is van enthousiasme bij het publiek: Boon, Claus, Van
Paemel, Hemmerechts en Hertmans krijgen bij lange na niet de aandacht die
hun landgenoten in de eerste helft van de twintigste eeuw ten dele viel. Komend
onderzoek zou moeten aantonen, waaraan dat huidige desinteresse – ‘der
Kummer von Flandern’ – ligt.
– Jelica Novaković-Lopu&ina
Renata de Bies met medewerking van prof. dr. Willy Martin en prof. dr. Willy Smedts,
Prisma Woordenboek Surinaams Nederlands. Houten, Het Spectrum, 2009. 205 pp.
isbn 978 90 4910 054 4. e 24,95.
In maart 2009 vond in Nederland de presentatie plaats van het Surinaams
Nederlands woordenboek; de Surinaamse editie hiervan werd in 2008 als
uitgave van de Universiteit van Suriname uitgebracht onder de titel
wsbn Woordenboek van de Surinaamse Bijdrage aan het Nederlands.
De publicatie van Uitgeverij Het Spectrum met ruim 5.000 trefwoorden van
het wsbn is niet het eerste woordenboek van het Surinaams Nederlands (sn). in
1977 verscheen de eerste druk van het Woordenboek van het Surinaams Nederlands
van J.van Donselaar. Van Donselaar is geen moedertaalspreker van het sn,
De Bies wel. Een belangrijk verschil tussen beide is dat De Bies sociale labels als
formeel, grof, beledigend, geeft, Van Donselaar niet. Bij De Bies zie je verder een
duidelijke oriëntatie op de gesproken taal, omdat ‘het overgrote deel van de
woordenschat van het Surinaamse deel van het sn tot de spreektaal behoort’
(18).
Onder het sn wordt verstaan de variëteit van het Nederlands die in Suriname en
door Surinamers gesproken wordt. In deze variëteit komen veel surinamismen
voor, Surinaamse woorden – ontleend aan verschillende Surinaamse talen – in de
Nederlandse standaardtaal. In Suriname worden meer dan twintig talen actief
gebruikt. Het (Surinaams)Nederlands is de officiële taal, en het Sranan de
algemene omgangstaal. Het Sranan is de belangrijkste donortaal van het sn.
De Bies maakt een onderscheid tussen apporten, ontleningen aan Surinaamse
talen (bijvoorbeeld prâpi uit het Kaliña, een Indianentaal: aarden kom; bhauji,
uit het Sarnami: schoonzus – de echtgenote van een broer), en ontleningen uit
andere talen (uit het Engels bijvoorbeeld flashlight: zaklantaarn). Apporten zijn
woorden, in enkele gevallen frasen, die aan de ontvangende taal, in casu het
Nederlands, zijn toegevoegd, omdat die taal ‘niet toereikend was voor communi-
64