IN 3, oktober 2009 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Hoewel er punten van kritiek zijn, is dit woordenboek wel degelijk belangrijk.
Algemeen aanvaarde vormen van het sn zullen met meer overtuiging gebruikt
worden: sprekers zullen zich, ook door de grote mate van herkenning, geruggensteund
voelen door het wsn. Met name leerkrachten bij wie er vaak sprake
is van taalonzekerheid over de eigen varianten, zullen bewuster en flexibeler
kunnen omgaan met deze verschillen. Dat is de kracht van dit woordenboek,
dat in de toekomst zeker ook als basis zal dienen voor nieuwe woordenboeken
van het Surinaams Nederlands.
– Lila Gobardhan-Rambocus
Stefan Kiedroń, Christian Hofman von Hofmanswaldau und seine ‘niederländische Welt’.
Wroc$aw/Dresden, Neisse Verlag, 2007. 340 pp. isbn 978 39 4031 000 2, e 48,-.
Christian Hoffmann von Hoffmannswaldau (1616–1679) geldt in het
onderzoek als de bekendste en meest gerenommeerde vertegenwoordiger van
de zogenaamde ‘Zweite Schlesische Schule’, Duitse dichters uit de tweede helft
van de zeventiende eeuw die werken aan de esthetisering van de poëtische
normen die de oudere generatie had opgesteld. Opgang maakten vooral zijn
gedichten in het genre van de ‘galante poëzie’, waarin hij Franse en Italiaanse
voorbeelden volgt (Llewllyn 2000; Niefanger 2006, 134). In de afgelopen jaren
is er een vernieuwde belangstelling waar te nemen voor dit ooit – onder invloed
van uit de verlichtingsperiode overgewaaide poëticale normen – heel kritisch
bekeken genre.
Stefan Kiedroń bewandelt met zijn studie een duidelijk andere weg, want
hem is het juist om de Nederlandse invloed op Hoffmannswaldau te doen (over
de afwijkende spelling van de naam zie Kiedroń, 11), een onderwerp dat tot nu
toe vooral met betrekking tot de oudere Duitse dichtersgeneratie, zoals Martin
Opitz en Andreas Gryphius, uitvoerig werd bestudeerd (Van Gemert/Geuenich
2003; Kühlmann 2001).
Het werk van Kiedroń valt uiteen in vier hoofdstukken. In het eerste, inleidende
gedeelte (15–35) beschrijft de auteur de stand van onderzoek aangaande
de begrippen ‘renaissance’, ‘maniërisme’ en ‘barok’, de ‘Schlesiche Dichterschulen’
en de Nederlandse invloeden op Hoffmannswaldau. Zijn conclusie
over de eerste thematiek,
zusammenfassend lässt sich sagen, dass alle diese Überlegungen und
Interpretationen verschiedener Forscher eindeutig zeigen, dass in der
Literaturgeschichte sehr gerne (…) mit ‘vereinfachten Rezepten’
gearbeitet wird, mit ‘Etiketten’, mit durchjonglierten Begriffen von
Barock, Manierismus, Renaissance oder Anti-Renaissance (26),
67