900 Amerikaanse Rode Kruis pakkett<strong>en</strong> aangekom<strong>en</strong>.Donderdag 12-11-1942.Alles onder sneeuwkleed van 5 cm. Zacht weer. Gerucht Péta<strong>in</strong> <strong>en</strong> Weygand naar Marokko ontkom<strong>en</strong>. B<strong>en</strong>ghazidoor Engels<strong>en</strong> bezet, Nederlandse onderzeeërs hav<strong>en</strong> van D<strong>en</strong> Helder b<strong>in</strong>n<strong>en</strong>gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong> torpedo-atellier beschot<strong>en</strong>.Middag: aardappel<strong>en</strong>, snijbon<strong>en</strong>, konijn<strong>en</strong>ragout. Avond: aardappel<strong>en</strong>, biet<strong>en</strong>. Lees De Dood “Nachtschade”.Gerucht Corsica door de Duitsers bezet. Franse vloot uitgevar<strong>en</strong>. Vandaag ge<strong>en</strong> Lemberger courant. Enige krant diewij krijg<strong>en</strong>. B<strong>en</strong> weer achter met de pakjes. ’s Avonds Sergeant Frits de Jong op bezoek.Vrijdag 13-11-1942.9.30-11.00 extra appèl. Ontaardt <strong>in</strong> sneeuwball<strong>en</strong>gevecht. ‘d Arlan <strong>in</strong> Amerikaans krijgsgevang<strong>en</strong>schap. Alle<strong>en</strong>Weygand gevlucht. Péta<strong>in</strong> <strong>in</strong> Parijs. Duitse troep<strong>en</strong> Franse Middellandse Zeekust bereikt. Weer Lemberger courant.Toestand voor geallieerd<strong>en</strong> <strong>in</strong> Afrika op beide front<strong>en</strong> blijkbaar gunstig. Middag: zelf klaargestoofd et<strong>en</strong>tje. Avond:aardappel<strong>en</strong>, snijbon<strong>en</strong> <strong>en</strong> witte bon<strong>en</strong>. Bridge. Luit<strong>en</strong>ant ter Zee S.A. Honoré Naber (Kgf. 31792) ontvlucht !Zaterdag 14-11-1942.Blijft dunnetjes sneeuw<strong>en</strong>. Pakket 19 van 21-10-1942. Alles eetwar<strong>en</strong> <strong>en</strong> prima. Waar blijv<strong>en</strong> 17 <strong>en</strong> 18 van e<strong>en</strong>week vroeger ? Middag: aardappel<strong>en</strong> <strong>en</strong> bon<strong>en</strong>. 120 Russische sigarett<strong>en</strong>. Beter dan helemaal niets. ’s Middagsonderzoek op de kamers naar vermiste knaap. Gekek<strong>en</strong> onder de bedd<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>in</strong> de kast<strong>en</strong>. Spoorloos. Avond:aardappel<strong>en</strong>, biet<strong>en</strong>. Teg<strong>en</strong>woordig ’s avonds (eig<strong>en</strong>) kopje koffie. Lees Van Goch Kaulbach; “Moed”.Toestand voor geallieerd<strong>en</strong> gunstig. De top van de golf krult om !!!Zondag 15-11-1942.E<strong>en</strong> half jaar <strong>in</strong> krijgsgevang<strong>en</strong>schap. Kerkdi<strong>en</strong>st, Goede 12.00 bord erwt<strong>en</strong>soep uit grote keuk<strong>en</strong>. Ontvang<strong>en</strong> 8goudr<strong>en</strong>ett<strong>en</strong> (Rode Kruis). Schaakwedstrijd, Mijn partij afgebrok<strong>en</strong> met w<strong>in</strong>ststand. Et<strong>en</strong> ’s avonds op de kamer.Compleet d<strong>in</strong>er georganiseerd. Aardappelpuree, konijn<strong>en</strong>ragout, appeltjes, pudd<strong>in</strong>g.Maandag 16-11-1942.W<strong>in</strong>termorg<strong>en</strong> met zonneschijn. Speel afgebrok<strong>en</strong> partij uit op 141 <strong>in</strong> ijzige koude <strong>en</strong> w<strong>in</strong>. Enkele De<strong>en</strong>se RodeKruis pakkett<strong>en</strong> verdeeld. Ik loot partijtje De<strong>en</strong>s brood (dun, knapp<strong>en</strong>d). Ontvang pakje nr. 18: lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong>,versnaper<strong>in</strong>g<strong>en</strong>, tabak. Alles m<strong>in</strong> of meer vochtig, doch nog goed. ‘s Middags: aardappel<strong>en</strong>, bon<strong>en</strong>. Gister<strong>en</strong> liep hetgerucht dat Spanje bezet was. Vandaag: In Libië 15 (Italiaanse) g<strong>en</strong>eraals gevang<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Lijkt meerwaarschijnlijk, want het gaat ze daar blijkbaar slecht. Wehrmachtsbericht zegt althans niets daarover. DrieNederlandse Krijgsgevang<strong>en</strong> Officier<strong>en</strong> 15 ) opgehaald, waarom ?Avond: aardappel<strong>en</strong>, biet<strong>en</strong>. Lees van Bier<strong>en</strong>s de Haan: “Het Rijk van de Geest”. Uitgifte pakkett<strong>en</strong> gaat erglangzaam. Voorts zou er ook oponthoud zijn <strong>in</strong> Krakau.(Latere toevoeg<strong>in</strong>g)Hoewel de verstrekk<strong>in</strong>g van lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong> van de zijde der Duitsers <strong>in</strong> Stanislau –wat de hoeveelheid betreft- veelbeter was dan <strong>in</strong> Langwasser, was deze voed<strong>in</strong>g zeer e<strong>en</strong>zijdig. Aardappel<strong>en</strong> met kool <strong>en</strong> biet<strong>en</strong>. Boter werdverstrekt <strong>in</strong> de vorm van wat wij noem<strong>en</strong> “Hitlervet” <strong>en</strong> was vrijwel oneetbaar. Onze <strong>in</strong>t<strong>en</strong>dance keurde hetmeermal<strong>en</strong> af als ongeschikt voor consumptie of m<strong>en</strong> braadde het <strong>in</strong> de grote keuk<strong>en</strong> nog e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> keer uit.Verse gro<strong>en</strong>te was er, ook <strong>in</strong> het gunstige jaargetijde, bijna nooit, ev<strong>en</strong>m<strong>in</strong> als vrucht<strong>en</strong>. Wij leefd<strong>en</strong> letterlijk oponze pakkett<strong>en</strong>, hetzij van het Rode Kruis, hetzij van huis.D<strong>in</strong>sdag 17-11-1942.Tikje dooi. Middag: aardappel<strong>en</strong>, witte bon<strong>en</strong>. Gerucht: Engels<strong>en</strong> <strong>in</strong> Tripoli.Om 14.45 bij G<strong>en</strong>eraal Sicoo G. Nauta Pieter (Kgf. 30442) voor ondertek<strong>en</strong><strong>in</strong>g huwelijksvolmacht van SergeantFrits de Jong (Kgf. 31006) 16 ), als getuige. Wie had dat ooit gedacht ! Ontvang pakje nr. 17, het langverwachte van16-10-1942 ! Sanovite, speculaas, smeerkaas, kapucijners, gecond<strong>en</strong>seerde melk. Mooi ! Avond: aardappel<strong>en</strong>,wortel<strong>en</strong>. Tobroek is <strong>in</strong>derdaad ontruimd !Wo<strong>en</strong>sdag 18-11-1942.Heeft 9 grad<strong>en</strong> gevror<strong>en</strong>. Weer ge<strong>en</strong> post. Gerucht: Rommel gecapituleerd.15 H.L. van der Tuuk (Kgf. .30571), J.J.D. t<strong>en</strong> Bosch (Kgf. 31264) <strong>en</strong> B.M.C. Braat (Kgf. 31148) am 15-11-1942 zur Wehrmachtsbefehlhaber <strong>in</strong>d<strong>en</strong> Niederland<strong>en</strong> <strong>in</strong> D<strong>en</strong> Haag zur verfügung gestellt.16 Frits de Jong (Kgf. 31006) is volg<strong>en</strong>s archief toegang 2.13.98 <strong>in</strong>v. 90 op 15-2-1943 getrouwd.
Eén maaltijd. Om 12.00 eig<strong>en</strong> bru<strong>in</strong>e bon<strong>en</strong>. Avond: aardappel<strong>en</strong> met snijbon<strong>en</strong> <strong>en</strong> witte bon<strong>en</strong>. De aardappel<strong>en</strong>blijv<strong>en</strong> me teg<strong>en</strong>staan, hoewel ik er slechts 3 of 4 eet. Oorzaak: de bereid<strong>in</strong>g zonder zout ? ’s Avonds causerie op dekamer van Mathon over de “Horthy-rit” 17 ).Donderdag 19-11-1942.Wat nevelig. Weer ge<strong>en</strong> post. Pakje appel<strong>en</strong> uit Geldermals<strong>en</strong>. Jammer: veel rotte plekk<strong>en</strong>.Middag: aardappel<strong>en</strong> met snijbon<strong>en</strong>. Avond: aardappel<strong>en</strong> met rode kool.Enige fless<strong>en</strong> Vermouth via kant<strong>in</strong>e. E<strong>en</strong> voor onze tafel. Vele gerucht<strong>en</strong>: Dodekanese bezet, Italië vraagtwap<strong>en</strong>stilstand <strong>en</strong> doet vredesvoorstell<strong>en</strong> capituleert. Bridge.Vrijdag 20-11-1942.Betrokk<strong>en</strong>. Zacht weer. Pakje nr. 20. Lev<strong>en</strong>smiddel<strong>en</strong>, sigar<strong>en</strong> , sigarett<strong>en</strong>. Alles prima. Eén maaltijd: bon<strong>en</strong> <strong>en</strong>aardappel<strong>en</strong>. Bericht<strong>en</strong> uit Afrika niet gunstig voor de As. Middagappèl op de kamers, opgevrolijkt door glaasjeVermouth. ’s Avonds pati<strong>en</strong>ce. Morg<strong>en</strong> 2 pakjes. Nu komt alles tegelijk.Zaterdag 21-11-1942.Beetje dooi. Pakje van Kolff uit Geldermals<strong>en</strong>: gedroogde appel<strong>en</strong> <strong>en</strong>z. 2 blikjes melk. Verder pakje uitLeeuward<strong>en</strong>: Friese koek, smeerkaas, chocola, <strong>en</strong>z. Alles prachtig. B<strong>en</strong> “bevorderd” tot kamer-krant<strong>en</strong>officier(behalve de Lemberger Courant war<strong>en</strong> er ook <strong>en</strong>kele Hollandse krant<strong>en</strong>, die circuleerd<strong>en</strong> <strong>en</strong> nauwkeurig werd<strong>en</strong>bestudeerd). Gerucht: opstand op Sicilië. Duitse hoofdkwartier verplaatst naar Frankrijk. Indruk: <strong>in</strong> Afrika gaat hetslecht.Zondag 22-11-1942.Nieuwe sneeuw. Goede preek. Wees e<strong>en</strong> zeg<strong>en</strong>. Merkwaardig artikel over de Paus <strong>in</strong> Haagse Post.Vredesbemiddelaar ? Ge<strong>en</strong> post. Zijn de Prüfers ziek ? Of zijn ze naar Frankrijk ?Middag: eig<strong>en</strong> maaltijd. Lees van J.L. Campbell: “The Miracle of Peille”. Het is hier ‘s middags om kwart over 4 aldonker. Avond: aardappel<strong>en</strong> met witte bon<strong>en</strong>. Lat<strong>en</strong> bloedworst opbakk<strong>en</strong> met schijfjes appèl als nagerecht. Bridgeop de kamer. B<strong>en</strong>ghazi ontruimd. En Tunis ? Russ<strong>en</strong> <strong>in</strong> de aanval bij de Don.(Latere toevoeg<strong>in</strong>g)E<strong>en</strong> golf van optimisme was het gevolg van de gunstige gang van zak<strong>en</strong> op de oorlogsterre<strong>in</strong><strong>en</strong>. Wie twijfelde nog,dat we b<strong>in</strong>n<strong>en</strong> e<strong>en</strong> jaar thuis zoud<strong>en</strong> zijn ?Maandag 23-11-1942.Schitter<strong>en</strong>d w<strong>in</strong>terweer. Weer boekhoudles, doch nog steeds zonder verwarm<strong>in</strong>g. Weer ge<strong>en</strong> post. Middag:aardappel<strong>en</strong> met witte bon<strong>en</strong>. Avond: aardappel<strong>en</strong> met rode kool. Smaakt wel.D<strong>in</strong>sdag 24-11-1942.Zelfde weer. Brief van Zus van 1-11-1942. Goed nieuws. Gerucht<strong>en</strong>: Amerikan<strong>en</strong> op Sicilië geland. Russ<strong>en</strong> staan <strong>in</strong>Roem<strong>en</strong>ie. Onlangs 10.000 ste pakket uitgereikt. Z<strong>en</strong>d<strong>in</strong>g witte kool aangekom<strong>en</strong>. De hele week witte kool !Krijg<strong>en</strong> twee maal pap, op Wo<strong>en</strong>sdag <strong>en</strong> Vrijdag. Dat is welkom. Avond: aardappelcake voor de kamer, bereid <strong>in</strong>grote keuk<strong>en</strong>. Lees boek van T<strong>in</strong>e: Sir James Jeans : “Door Tijd <strong>en</strong> Ruimte”.(Latere toevoeg<strong>in</strong>g)Sommige lied<strong>en</strong>, die over veel relaties beschikt<strong>en</strong>, ontv<strong>in</strong>g<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>sporig veel pakkett<strong>en</strong>. Sommig<strong>en</strong> war<strong>en</strong> de riséevan het kamp, zoals Nahuyz<strong>en</strong> (wrs. C.Th. Nahuis<strong>en</strong>, Kgf. 31919). Ander<strong>en</strong> daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> war<strong>en</strong> schaars bedeeld. Ikheb de toez<strong>en</strong>d<strong>in</strong>g altijd afgeremd. To<strong>en</strong> de Amerikaanse pakkett<strong>en</strong> geregeld doorkwam<strong>en</strong>, heb ik bij mijn vrouwaangedrong<strong>en</strong> slechts e<strong>en</strong> pakket per week te z<strong>en</strong>d<strong>en</strong>. Het heeft <strong>en</strong>ige moeite gekost haar daartoe te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, maaréén pakje per week was, voor mij althans, bepaald wel voldo<strong>en</strong>de.Wo<strong>en</strong>sdag 25-11-1942.Heeft geijzeld. Pracht gezicht. Zelfs het prikkeldraad is één <strong>en</strong> al poëzie. Vannacht 14 grad<strong>en</strong> gevror<strong>en</strong> !Pakje van Lever’s: bon<strong>en</strong>, koffie, appels, sigarett<strong>en</strong>. Pap van 12.00 was goed. Middagmaaltijd <strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie met 5ander<strong>en</strong>: aardappelpuree. Lees Francis Gérard: “De terugkeer van Sanders naar de rivier”. Avond: bridge.Donderdag 26-11-1942.M<strong>in</strong>der koud. Zon. Na boekhoudles pakje van 6-11-1942. Smeerkaas, appelstroop, kapucijners, vrucht<strong>en</strong> op sap.17 Zie tev<strong>en</strong>s De Kampio<strong>en</strong> 54 e jaargang nummer 15 van 24 juli 1937, p. 283, waar tev<strong>en</strong>s Majoor Keppel Hessel<strong>in</strong>k <strong>en</strong> Reserve Majoor Van derWall Bake <strong>in</strong> dit kader word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd.
- Page 7 and 8: Jonkers, JanKgf. 30530, Stanislau k
- Page 9 and 10: Sutherland, J.G. Kgf. 31752, Stanis
- Page 11 and 12: nog geen brood. Onze eigen mensen h
- Page 13 and 14: Regenachtig. Aardappeljassen, thans
- Page 15 and 16: Vrijdag 03-7-1942.Kaart van Jaapje
- Page 17: Huwelijksfoto van 28-7-1925 van M.P
- Page 20 and 21: Van Paczkow naar Auschitz03-8-1942:
- Page 22 and 23: Blok II is dus afzonderlijk van Blo
- Page 24: Brief van Zus 25-7-1942 en van Tine
- Page 27 and 28: ’s Nachts om 02.00 luchtalarm ! K
- Page 29 and 30: (latere toevoeging) Overdenking.Sch
- Page 31 and 32: (weinig). De aardappelen van gister
- Page 33: Maandag 2-11-1942.Goed weer. Aanvan
- Page 37 and 38: met muziek ziet men hier en daar ee
- Page 39 and 40: Kapitein B.F.G. de Hosson (Kgf. 300
- Page 41 and 42: Twee van de vier lampen weggehaald.
- Page 43 and 44: Donderdag 11-2-1943.Betrokken. Geen
- Page 45 and 46: Woensdag 24-2-1943.Betrokken. Straf
- Page 47 and 48: ondgezworven, contact hadden gehad
- Page 49 and 50: Zelfde weer. Boekhoudles. Lemberger
- Page 51 and 52: Betrokken, later regen. Druk corvé
- Page 53 and 54: Schillerslied.Ik schil aan een pil
- Page 55 and 56: Donderdag 3-6-1943.Hemelvaartsdag.
- Page 57 and 58: Dinsdag 22-6-1943.Langste dag. Mooi
- Page 59 and 60: Maandag 12-7-1943.Opklarend. Vannac
- Page 61 and 62: tegengesproken, bevestigd, enz. In
- Page 63 and 64: ontluisd, ondanks stemmenverhouding
- Page 65 and 66: overvloedig nuttigen van tomaten. M
- Page 67 and 68: Waarheen gaar de mensheid als gehee
- Page 69 and 70: Zelfde weer. Pakje nummer 53: koek,
- Page 71 and 72: Zelfde mistige weer. Muis nummer 13
- Page 73 and 74: Zelfde weer. Brief van Zus van 1-11
- Page 75 and 76: Zaterdag 11-12-1943.Twee briefkaart
- Page 77 and 78: Natte boel. Pakje nummer 70 van 20-
- Page 79 and 80: Spreek Klaas (Tielrooy) en Langenha
- Page 81 and 82: Goed weer. Later regen. Middag: rap
- Page 83 and 84: Kapitein A.P. Berlijn (Kgf. 2954) o
- Page 85 and 86:
Traktaties bij de koffie van de jar
- Page 87 and 88:
Maandag 20-3-1944.Somber, fijne jac
- Page 89 and 90:
Zaterdag 8-4-1944.Zelfde weer, zach
- Page 91 and 92:
Koude, harde wind. Briefkaart van Z
- Page 93 and 94:
Prachtig weer, Appelen in bloei. Ke
- Page 95 and 96:
Wisselende bewolking. Regen. Tijden
- Page 97 and 98:
Schitterende morgen. Slecht geslape
- Page 99 and 100:
Zondag 30-7-1944.Goed weer. Kerk. M
- Page 101 and 102:
Pracht weer. Kaart van Maarten van
- Page 103 and 104:
Dinsdag 19-9-1944.Zelfde weer. Plaa
- Page 105 and 106:
Maandag 16-10-1944.Opklarend. Wande
- Page 107 and 108:
Dinsdag 14-11-1944.Nachtvorst. Onze
- Page 109 and 110:
Woensdag 13-12-1944.Slik. Plaatjesa
- Page 111 and 112:
Sneeuw en ijzel. Wandel. Middag: st
- Page 113 and 114:
Donderdag 8-2-1945.Zon. Wandel. Mid
- Page 115 and 116:
Zaterdag 3-3-1945.Zon. Sneeuwjacht.
- Page 117 and 118:
Slechte nacht. Vang negen wandluize
- Page 119 and 120:
In vroege morgen hevig trommelvuur
- Page 121 and 122:
De “torpedo Versuchsanstalt” op
- Page 123 and 124:
Uitslag 7-2. Kamp commandant krijgt
- Page 125:
De Hinterste MühleMaandag 21-5-194
- Page 128:
Onze truck is een braaf oud beestje