Dagboek Kokje (bewerking en aanvulling in PDF) - Eindhoven: foto's

illenparade. Drink wat water en vul mijn flesje. Trein passeert in volle vaart. Vlucht van lui met half opgehaaldebroek. Einteigen ! Kruipen onder stilstaande trein door. Zie trein met Tigers. Vertrek om 16.00. Om 20.00 Przemysl.Rijden gehele nacht flink door. Staan af en toe stil. Jarislaw gepasseerd. An 22.00 tot 04.00 ligploeg. Slaap goed.Vrijdag 14-1-1944 en zaterdag 15-1-1944.Bij aanbreken dag langdurig stil bij Reichshof (oosten van Krakau). 13.00 bij Tarnow. Groot kerkhof. Sneeuw.Vertrek 13.00. Opschrift fabriek”Hols hilfft siegen !” Te 15.00 gestopt op enorm emplacement. Materieeltreinen.Krakau ? Compagnie soldaten. Dorst, dorst ! Trein met sleden. Regen. Slakkengang. Stop. Vanaf 16.00 stil. Dirken.Ontvluchtingspogingen. In een wagon alle schoenen ingenomen. We zijn te Schabbina (bij Krakau). Krijgen niets.Dorst. Van 16.00 tot 22.00 ligploeg. Ga niet slapen. Verwacht dat we iets zullen krijgen te drinken en wil dat nietmislopen. Verschillende patiënten. Dokter geroepen. Weet te bewerken, dat er water gehaald mag worden, mits deheren niet ontvluchten s.v.p.. Wim de Boer en een makker halen bussen en flessen met water. Om 13.30 eindelijkwat water. Hang en zit. Voel me geradbraakt. Al maar wachten. Geen rangeerlocomotief om ons naar“Verpflegungsstelle” te bregen. Komen daar ’s middags aan. Glibberpartij. Primitief ingericht. Bord pap. Aborte.Om 20.00 vertrekken we tenslotte. Passeren Kattowitz. Opschrift station: “Die Heimat ist stolz auf die Heldentatenihrer Söhne“. Kruipen vooruit. Kachel aangemaakt. Stikken van de rook. Steeds nieuwe emplacementen.Zondag 16-1-1944.Lig van 4.00 tot 10.00. Schiten nu hard op. Maak ’s nachts de volgende limerick:Gevangenentrein, aan ’t eind van een blokStopt met geweldige schokDe hele uitdragerswinkelLawaait met luid gerinkinkelEn de nachtpit slaat uit met een plof.(in de wagon hing aan iedere spijker een bende uitrusting en blikken. Als de trein –opzettelijk- met een hevige schokstopte, maakte de hele boel een hevig lawaai en viel het vetpotje meestal om).Om 8.30 te Neisse. 10.45 Kamenz (Schlesien). 11.45 Frankenstein. 11.25 Weilau. 12.00 Reichenbach. 12.50Kroiswitz. 13.00 Schweidnitz. 13.20 Königszelt. Naar Verplegungsstelle (ongeveer 14.00). Thee. Brood. Dirken.Vertrek ca. 18.30. In onze wagon hebben enkele lieden die een poging willen doen te ontvluchten, een gat in deachterwand gezaagd. Wordt ontdekt en door de korporaal van de Abwehr dicht gespijkerd. Lollige vent. Zegt:”IhrePflicht ist es zu entflüchten, die meine ist es zu verhüten“.Maandag 17-1-1944.Om 2.00 passeren we Sagan. Om 6.00 Kottbus. Naderen Berlijn. Finsterwald. Bij aanbreken dag langdurig stil bijFalkenberg. Dorst. Krijgen 1/3 brood, leverpastei, 1 kroes water. Bos en meertjes. Vertrekken 13.10. Om 13.20 weerstil. 13.25 verder. 14.10 Zellendorf. 14.30 Jütebag. Zuid van Berlijn. Artilleriekamp, Russen aan het werk.Doodse omgeving. Mist. 15.20 Trebbitz. 16.00 Berlijn-Ost (Ligtenfeld). Grote verwoestingen. Ik rust van 16.00 tot23.00.Dinsdag 18-1-1944.Neu-Strelitz. Tegen middernacht te Neu-Brandenburg. Even voor het stilstaan van de trein ontvluchten A.Th.C.Opsomer (Kgf. 30806), F. Wijnman (Kgf. 30509) en luitenant H.J.M. Derks (Kgf. 31548) via het gat. We geven hunalle water wat we nog hebben mee. De vluchtelingen worden ontdekt, doch twee weten er tijdig weg te komen. Delaatste man, die de kapitein had laten voorgaan, kruipt achter een van de wielen van de wagon en wordt daar a boutportant doodgeschoten. Men legt hem in de wagon naast ons en zegt: “Hier ist einer eurer Kamaraden. Er ist tot !”Wijnman volgende dag achterhaald. Opsomer nog weg (word ook gepakt, even later). Gehele nacht hangen we rond,wachtend op de dageraad. Dorst ! Van 9.00 tot 9.30 uitladen. Tot 10.45 rondhangen perron. Derks ligt op perrononder een deken. Doodjammer. Aardige, rustige jongen.We worden geteld. Kijken wat ze hebben overgehouden. 10.45 colonne op mars. Aardig, Middeleeuws stadje.Zingen: Voor Koningin en Vaderland ! “Ruhe !” Na 2 uur gesleep eindelijk bij kamp. Ovatie van de Poolseofficieren, die een kamp langs de weg bewonen. Fransman roept: C’est bientot fini !” Wachten voor ingangbarakkenkamp tot ca. 14.30. Door en door koud. Dorst. Rus komt emmer water brengen, doch krijgt vanschildwacht trap onder z’n achterwerk. Weg water. In het kamp niets voorbereid. Men had ons pas verwacht tegen26-1-1944. Barak zonder licht, vuur, water, ligging. Geen tafel, geen bank. Alleen naakte houten kribstellen. Webemachtigen een 5-tal stroozakken. We veroveren een hok in de buitenste barak, met uitzicht naar buiten. Dehoutwol uit de bedzakken verspreiden we over het hok.