De grap gestaakt. Alle<strong>en</strong> Colditz staat tuss<strong>en</strong> 1.00 <strong>en</strong> 2.00 <strong>en</strong> 3.00 tot 4.00 buit<strong>en</strong>. Vertikk<strong>en</strong> het. B<strong>en</strong> er niet meee<strong>en</strong>s, maar ik kan het respecter<strong>en</strong>.(Latere toevoeg<strong>in</strong>g)Colditz was de groep officier<strong>en</strong> –overweg<strong>en</strong>d Indië- die <strong>in</strong> 1940 geweigerd hadd<strong>en</strong> hun erewoord te gev<strong>en</strong>. Stond <strong>in</strong>hun voorschrift<strong>en</strong>. Zijn war<strong>en</strong> dus direct al <strong>in</strong> krijgsgevang<strong>en</strong>schap gegaan <strong>en</strong> werd<strong>en</strong> later (11-6-1943) naarStanislau overgebracht, uit Colditz.Teg<strong>en</strong> de middag zon. Middag: niets, eet boterham. Avond: aardappel<strong>en</strong> <strong>en</strong> soep. We<strong>in</strong>ig doch smakelijk.Amerikaans pakket. Uitreik<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ijltempo. M<strong>en</strong> zegt: 5.000 Hongar<strong>en</strong> <strong>in</strong> Stanislau. Rijksduitsers afgevoerd. In elkgeval staan huiz<strong>en</strong> <strong>in</strong> de buurt thans leeg. Zeer druk verkeer de laatste dag<strong>en</strong>. Gerucht: b<strong>in</strong>n<strong>en</strong> e<strong>en</strong> maand zijn weweg. ’s Avonds vlieg<strong>en</strong>de storm met hevig <strong>en</strong> langdurig onweer. Brand <strong>in</strong> het Zuidoost<strong>en</strong>. Licht uit van 20.15 tot22.00. Bridge-avondje valt <strong>in</strong> duig<strong>en</strong>.Donderdag 30-9-1943.Mooi weer. ’s Nachts ontvlucht<strong>in</strong>g van Luit<strong>en</strong>ant H.J. Scheepstra (Kgf. 30912) <strong>en</strong> Luit<strong>en</strong>ant C. Westland (Kgf.30425 / 32408). Buit<strong>en</strong>gewone prestatie. Tijd<strong>en</strong>s duisternis door het prikkeldraad <strong>en</strong> over het wachtgebouwgeklomm<strong>en</strong> !! Natuurlijk nu plaatjesappèl. Was. Middag: gortpap. Wandel <strong>en</strong> zit buit<strong>en</strong>. Avond: kool. Gerucht<strong>en</strong>:val Kiev b<strong>in</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele dag<strong>en</strong>. Russ<strong>en</strong> bezitt<strong>en</strong> 3 brugg<strong>en</strong>hoofd<strong>en</strong> over de Dnjeper. In Italië verdere terugtocht. Wezoud<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> week vertrekk<strong>en</strong> naar Tsjecho-Slowakije.Vrijdag 1-10-1943.Somber weer. Veel post, doch niets voor mij. Gevalletje van 29-8-1943 zal nog wel e<strong>en</strong> staartje hebb<strong>en</strong>. Uitlat<strong>in</strong>g<strong>en</strong><strong>in</strong> sommige uitgaande briev<strong>en</strong> zeer bezwar<strong>en</strong>d. De stommel<strong>in</strong>g<strong>en</strong>. Middag: niets. Zon komt door. Pakje nummer 47:koekjes, roggebrood, suiker, kunsthon<strong>in</strong>g, gro<strong>en</strong>e erwt<strong>en</strong>, sardi<strong>en</strong>tjes, sigar<strong>en</strong>. Wat zorgt ze goed voor mij. Avond:aardappel<strong>en</strong> met gro<strong>en</strong>e erwt<strong>en</strong>. Lees van James Hag: “The w<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g club”. Repetitie kerkkoor. We zull<strong>en</strong> met 31oktober 4 stemmig z<strong>in</strong>g<strong>en</strong>. Ik z<strong>in</strong>g bariton (nooit gewet<strong>en</strong>). Gerucht: Kiev gevall<strong>en</strong>. Beide ontvluchte Luit<strong>en</strong>ants <strong>in</strong>Lemberg gepikt.Zaterdag 2-10-1943.Vochtig. E<strong>in</strong>delijk bericht, E<strong>en</strong> brief <strong>en</strong> 2 briefkaart<strong>en</strong>. Kist met alle spull<strong>en</strong> is ontvang<strong>en</strong> !! Ook dek<strong>en</strong>. Fijn !Wandluiz<strong>en</strong> schoonmaak. Ger<strong>in</strong>ge vangst. Ander<strong>en</strong> daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong>…… In Nederland heerst k<strong>in</strong>derverlamm<strong>in</strong>g <strong>en</strong>diphterie. Duitse evacués naar Holland. Voorgebouw ontruimd voor ongeveer 300 Nederlandse onderofficier<strong>en</strong> uitStryj ? Kiev niet gevall<strong>en</strong>. Ingeslot<strong>en</strong> ? Middag: biet<strong>en</strong>. Avond: aardappel<strong>en</strong> met witte bon<strong>en</strong>. Lees van PhilipMacDonald: “The Rasp”. Bridge. Om 21.15 licht uit. Om 22.15 ontploff<strong>in</strong>g of kanonschot <strong>in</strong> de stad,Geweerschot<strong>en</strong>.Zondag 3-10-1943.Zon, later betrokk<strong>en</strong>. Corveé. Kerk. Kapite<strong>in</strong> (of Luit<strong>en</strong>ant ?) Janss<strong>en</strong> terug uit Lemberg. Verkoud<strong>en</strong>. Middag: eig<strong>en</strong>kapucijners met pruim<strong>en</strong>. O.K.W.-bericht: Napels ontruimd, al of niet Planmässig. Gerucht: doorbraak bij Gomel.Terugtocht bij Saparoche. Avond: kool <strong>en</strong> goulasch.Maandag 4-10-1943.Betrokk<strong>en</strong>. Bad<strong>en</strong>. Middag: aardappel<strong>en</strong> met gedroogde knoll<strong>en</strong> (Hollandse Rode Kruis). Pakje nummer 50: koek,boter, kunsthon<strong>in</strong>g, Vichy-zout, wat tabak <strong>en</strong> 3 sigar<strong>en</strong>. Prachtig <strong>in</strong> orde. Lees van Rob Hamerl<strong>in</strong>g: "Aspasia".Gerucht: Witebak gevall<strong>en</strong>. Avond: biet<strong>en</strong>. Tijd versteld, Causerie door Van Gies<strong>en</strong> over IJsland.D<strong>in</strong>sdag 5-10-1943.27 jaar officier. Fraai weer, na mist. Middag: gedroogde kool. Eig<strong>en</strong> pap na. Studeer Engels. Les. Avond:aardappel<strong>en</strong> <strong>en</strong> bon<strong>en</strong>. Goed. Nieuwe gerucht<strong>en</strong>.Wo<strong>en</strong>sdag 6-10-1943.Zelfde weer. Brief van 8-9-1943. Alles wel. Middag: eig<strong>en</strong> pap. Avond: aardappel<strong>en</strong> met gedroogde gro<strong>en</strong>te.Sportwedstrijd<strong>en</strong>. Engelse studie Bridge.Donderdag 7-10-1943.Mooi weer. Kaart van zus. Sportwedstrijd<strong>en</strong>. Middag: pap. Lees van R.W. Chambers: “The Man they hanged”.Ge<strong>en</strong> gerucht<strong>en</strong> !Vrijdag 8-10-1943.
Zelfde weer. Pakje nummer 53: koek, boter, kaas, gehakt, gedroogde wortel<strong>en</strong>, 2 stuks zeep. Middag: eig<strong>en</strong>erwt<strong>en</strong>soep. Bioscoop. Ga niet. Film nog slechter dan de vorige. Bespaart ons echter 2 appèls. Avond: puree metvlees. Heel goed. Koorrepetitie. In 2 dag<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> O.K.W.-bericht<strong>en</strong>.Zaterdag 9-10-1943.Gisteravond na 22.00 zes schot<strong>en</strong>. Wat zou dat toch zijn ? Betrokk<strong>en</strong>. Twee briev<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> kaart. Alles wel.Pakje nummer 51: koek, melk, suiker, paste vita, gedroogde boontjes, sigar<strong>en</strong>. Kraanvogels <strong>en</strong> ooievaars (32) optrek. Wandluiz<strong>en</strong>jacht. Bezoek vanwege Zweedse Gezantschap 35 ). 150 Russische sigarett<strong>en</strong>. Middag: kool. Prachtvoetbalwedstrijd teg<strong>en</strong> Cadett<strong>en</strong> (3-3). Avond: aardappel<strong>en</strong> met bon<strong>en</strong>. Bridge.Zondag 10-10-1943.Koude morg<strong>en</strong>, mooi weer. Corveé. Kerk. Trek van ganz<strong>en</strong>. Middag: eig<strong>en</strong> gort met rozijn<strong>en</strong>. Wilde gerucht<strong>en</strong>:Witebsk <strong>en</strong> M<strong>in</strong>sk bezet, <strong>en</strong>z. Voetbalwedstrijd. Lees van Beverley Nicholls: “A thatched roof”. Na wedstrijdmuziek <strong>en</strong> rondgang w<strong>in</strong>n<strong>en</strong>d team. Avond: kool. Koeban ontruimd <strong>en</strong> doorbraak Russ<strong>en</strong> bij Wilicky Lucki.Maandag 11-10-1943.Zon, doch fl<strong>in</strong>k koud. Gerucht: Russ<strong>en</strong> 250 Km westelijk van Smol<strong>en</strong>sk. B<strong>en</strong>de post. Niets voor mij. Lees van MaxBrand: “Clung”. Middag: pap. Avond: kool. Voordracht Luit<strong>en</strong>ant ter Zee D.W. van Lynd<strong>en</strong> (Kgf. 32367) overland<strong>in</strong>g<strong>en</strong>.D<strong>in</strong>sdag 12-10-1943.Nachtvorst, gehele dag zon, doch koud. Wasdag. Droogt snel. Middag: biet<strong>en</strong>. Kuban ontruimd. Naar tandarts:tandste<strong>en</strong>, Morg<strong>en</strong> terug voor kroon. Avond: aardappel<strong>en</strong> met bon<strong>en</strong>, goulash. Les.Wo<strong>en</strong>sdag 13-10-1943.Zelfde weer. Ik kruip op eetzaal A, daar is het warm. Middag: eig<strong>en</strong> soep. Tandarts legt fundam<strong>en</strong>t voor nieuwekies, tijd<strong>en</strong>s 3 e appèl. Avond: aardappel<strong>en</strong> met eig<strong>en</strong> boontjes. Bridge <strong>in</strong> eetzaal A.Donderdag 14-10-1943.Koud, somber. ’s Morg<strong>en</strong>s <strong>in</strong> eetzaal A. Middag: 7 lepels pap. Lees van D.J.J. Buskes: “De beide….”. <strong>en</strong> vanYs Vissel: “Mieke lacht”. Morg<strong>en</strong>ocht<strong>en</strong>d appèl met alle bagage. E<strong>en</strong> proef ? 17.00 verduister<strong>en</strong>. Avond:aardappel<strong>en</strong> met bon<strong>en</strong>. Alles pakt.Vrijdag 15-10-1943.09.30 appèl buit<strong>en</strong>. All<strong>en</strong> met koffers. Opmars van allerlei politiële, militaire <strong>en</strong> zelfs burgerautoriteit<strong>en</strong>(Sicherheitsdi<strong>en</strong>st, Oeral Tartar<strong>en</strong>-Legio<strong>en</strong>, doodskoplui <strong>en</strong> verder gespuis). Aanslep<strong>en</strong> van tafels <strong>en</strong> stoel<strong>en</strong>.G<strong>en</strong>erale Prüfung, gelast door het O.K.W. (SD.-Prüfung). M<strong>in</strong>utieuze <strong>in</strong>spectie van alle kist<strong>en</strong> <strong>en</strong> koffers. Duurtur<strong>en</strong>lang (De man met dooskop <strong>en</strong>z. op zijn pet, die mij niet helemaal normaal of liever debiel voorkwam, wasalle<strong>en</strong> met mijn spull<strong>en</strong> e<strong>en</strong> 1 ½ uur bezig. Hij schoot zelfs niet op to<strong>en</strong> e<strong>en</strong> officier hem daartoe aanzette. Brak allerep<strong>en</strong> chocola <strong>in</strong> tweeën, zat met zijn vieze v<strong>in</strong>gers <strong>in</strong> mijn peulvrucht<strong>en</strong>, doch vond niets, ook niet mijn dagboek<strong>en</strong>,die tuss<strong>en</strong> de dubbele bodem van e<strong>en</strong> met erwt<strong>en</strong> gevulde Rode Kruis doos war<strong>en</strong> verstopt). Aldus blev<strong>en</strong> zij tot18.00 buit<strong>en</strong> <strong>in</strong> de kou staan, zonder iets te et<strong>en</strong> of te dr<strong>in</strong>k<strong>en</strong>, Gelukkig was het weer vrij goed <strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> we zelfsiets eetbaars bij ons. Daarna b<strong>in</strong>n<strong>en</strong> ontkled<strong>en</strong>. Na deze vermoei<strong>en</strong>de dag vond<strong>en</strong> wij e<strong>en</strong> overhoop gehaalde kamer.Alles was nagekek<strong>en</strong> <strong>en</strong> rond geworp<strong>en</strong>. Verscheid<strong>en</strong>e dagboek<strong>en</strong> <strong>en</strong> oorlogskaartjes <strong>in</strong> beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De eig<strong>en</strong>bru<strong>in</strong>e bon<strong>en</strong> na afloop smak<strong>en</strong>.Zaterdag 16-10-1943.Mooi weer. Zwabber<strong>en</strong>. Op appèl van 11.00 is V<strong>en</strong>us te zi<strong>en</strong>. Middag: kool. Lees van A.G. Hales: “The Que<strong>en</strong> ofHearts”. Avond: aardappel<strong>en</strong> met erwt<strong>en</strong>. Margar<strong>in</strong>e <strong>in</strong> plaats van oneetbaar botervet. Blik vis per 4 man. Goed.Mak<strong>en</strong> we etappevoorraad op ? Avond: bridge.Zondag 17-10-1943.Mist. Corveé. Kerk. Middag: eig<strong>en</strong> erwt<strong>en</strong> <strong>en</strong> gort met rozijn<strong>en</strong>. Zon. Uitreik<strong>in</strong>g ½ Amerikaans pakket (van ons) aande Russ<strong>en</strong>. Toespraak Hauptmann. Passiva (wij dank<strong>en</strong> U) van de Russ<strong>en</strong>. Avond: biet<strong>en</strong>. Gerucht: toestandoostfront slecht. Evacués overkropp<strong>en</strong> stations. Vanmorg<strong>en</strong> voor het eerst weer e<strong>en</strong> wants gevond<strong>en</strong> na 1 week !Maandag 18-10-1943.Betrokk<strong>en</strong>. Amerikaans pakket. Bad<strong>en</strong>. Protest G<strong>en</strong>eraal bij Zweedse Gezant over geval 15-10-1943.35 Bezoek van Zweedse delegatie (heer Von Ros<strong>en</strong>) aan het kamp zou hebb<strong>en</strong> plaatsgevond<strong>en</strong> op 8-10-1943, bron: onder de vlagg<strong>en</strong> van Zwed<strong>en</strong><strong>en</strong> het Rode Kruis.
- Page 7 and 8:
Jonkers, JanKgf. 30530, Stanislau k
- Page 9 and 10:
Sutherland, J.G. Kgf. 31752, Stanis
- Page 11 and 12:
nog geen brood. Onze eigen mensen h
- Page 13 and 14:
Regenachtig. Aardappeljassen, thans
- Page 15 and 16:
Vrijdag 03-7-1942.Kaart van Jaapje
- Page 17: Huwelijksfoto van 28-7-1925 van M.P
- Page 20 and 21: Van Paczkow naar Auschitz03-8-1942:
- Page 22 and 23: Blok II is dus afzonderlijk van Blo
- Page 24: Brief van Zus 25-7-1942 en van Tine
- Page 27 and 28: ’s Nachts om 02.00 luchtalarm ! K
- Page 29 and 30: (latere toevoeging) Overdenking.Sch
- Page 31 and 32: (weinig). De aardappelen van gister
- Page 33 and 34: Maandag 2-11-1942.Goed weer. Aanvan
- Page 35 and 36: Eén maaltijd. Om 12.00 eigen bruin
- Page 37 and 38: met muziek ziet men hier en daar ee
- Page 39 and 40: Kapitein B.F.G. de Hosson (Kgf. 300
- Page 41 and 42: Twee van de vier lampen weggehaald.
- Page 43 and 44: Donderdag 11-2-1943.Betrokken. Geen
- Page 45 and 46: Woensdag 24-2-1943.Betrokken. Straf
- Page 47 and 48: ondgezworven, contact hadden gehad
- Page 49 and 50: Zelfde weer. Boekhoudles. Lemberger
- Page 51 and 52: Betrokken, later regen. Druk corvé
- Page 53 and 54: Schillerslied.Ik schil aan een pil
- Page 55 and 56: Donderdag 3-6-1943.Hemelvaartsdag.
- Page 57 and 58: Dinsdag 22-6-1943.Langste dag. Mooi
- Page 59 and 60: Maandag 12-7-1943.Opklarend. Vannac
- Page 61 and 62: tegengesproken, bevestigd, enz. In
- Page 63 and 64: ontluisd, ondanks stemmenverhouding
- Page 65 and 66: overvloedig nuttigen van tomaten. M
- Page 67: Waarheen gaar de mensheid als gehee
- Page 71 and 72: Zelfde mistige weer. Muis nummer 13
- Page 73 and 74: Zelfde weer. Brief van Zus van 1-11
- Page 75 and 76: Zaterdag 11-12-1943.Twee briefkaart
- Page 77 and 78: Natte boel. Pakje nummer 70 van 20-
- Page 79 and 80: Spreek Klaas (Tielrooy) en Langenha
- Page 81 and 82: Goed weer. Later regen. Middag: rap
- Page 83 and 84: Kapitein A.P. Berlijn (Kgf. 2954) o
- Page 85 and 86: Traktaties bij de koffie van de jar
- Page 87 and 88: Maandag 20-3-1944.Somber, fijne jac
- Page 89 and 90: Zaterdag 8-4-1944.Zelfde weer, zach
- Page 91 and 92: Koude, harde wind. Briefkaart van Z
- Page 93 and 94: Prachtig weer, Appelen in bloei. Ke
- Page 95 and 96: Wisselende bewolking. Regen. Tijden
- Page 97 and 98: Schitterende morgen. Slecht geslape
- Page 99 and 100: Zondag 30-7-1944.Goed weer. Kerk. M
- Page 101 and 102: Pracht weer. Kaart van Maarten van
- Page 103 and 104: Dinsdag 19-9-1944.Zelfde weer. Plaa
- Page 105 and 106: Maandag 16-10-1944.Opklarend. Wande
- Page 107 and 108: Dinsdag 14-11-1944.Nachtvorst. Onze
- Page 109 and 110: Woensdag 13-12-1944.Slik. Plaatjesa
- Page 111 and 112: Sneeuw en ijzel. Wandel. Middag: st
- Page 113 and 114: Donderdag 8-2-1945.Zon. Wandel. Mid
- Page 115 and 116: Zaterdag 3-3-1945.Zon. Sneeuwjacht.
- Page 117 and 118: Slechte nacht. Vang negen wandluize
- Page 119 and 120:
In vroege morgen hevig trommelvuur
- Page 121 and 122:
De “torpedo Versuchsanstalt” op
- Page 123 and 124:
Uitslag 7-2. Kamp commandant krijgt
- Page 125:
De Hinterste MühleMaandag 21-5-194
- Page 128:
Onze truck is een braaf oud beestje
Change language