Jaargang 109, nummer 2, april 2008 - Theosofische Vereniging in ...

het concentratiekamp Buchenwaldlangzaam wegebde, met de eeuwigeangst en met de stank van de lichamendie in de crematoria voortdurend verbrandwerden: Maar wat nooit overgingwas de diepe compassie: een doordringendonweerstaanbaar gevoel van deBroederschap der mensheid. Hij zag enonderging het lijden van de mensheidals geheel en ontdekte het grootstesluimerende vermogen in de mens, decompassie die alle persoonlijke sentimentendoorbreekt en wegvaagt eneen doordringende onweerstaanbareervaring geeft van de broederschap dermensheid; hij raakte de essentie vanbroederschap, de eenheid van leven.Compassie wordt in De Stem van deStilte vers 300 ‘de WET der wetten’ genoemd.De Nederlandse schrijfsterHella Haasse ontdekte dat: De waarheiduitzet naarmate wij groeien. Nooitachterhalen wij haar. Ik geloof dat ditonophoudelijk meegroeien de zin en hetdoel van het menszijn is. Een beperkthermetisch gesloten ingekapseld ‘ik’ impliceerteen met repressies geladen onbekenderuimte daaromheen, een ontzaglijkgevaar (p 182 Het dieptelood van deherinnering).Ware kunstenaars, net als zoekersnaar waarheid, zoeken naar dediepste wortels van de materie, opzoek naar de geestelijke essentieom die zo zuiver mogelijk te kunnenuitdrukken.Ware kunstenaars, net als zoekersnaar waarheid zoeken naar de diepstewortels van de materie, op zoek naarde geestelijke essentie om die zo zuivermogelijk te kunnen uitdrukken.Zo komen ze in aanraking met desluimerende vermogens en de onverklaardewetten die liggen in de immanenteen transcendente grond van alhet bestaan. Meer duidelijkheid overhet overstijgen van het verstandelijkgebonden denken door de mens en hetraken van het universele, waardoorintuïtie kan ontstaan, krijgen we van debioloog Edward O. Wilson. Over deevolutie van de mens en de potentievan het menselijk brein schrijft hij:Tussen hun dierlijke ofwel instinctievevermogens en de mogelijkheden die deopkomende intelligentie hun voorspiegeldenwas een kloof ontstaan die gevuldwerd door het creëren van een gesimuleerdewerkelijkheid die zich via ritueelen magie makkelijker liet bedwingen dande echte werkelijkheid. Dank zij ook desymbolische ontwikkeling in de kunstendroeg het ertoe bij dat de mens zich eenbeetje thuis begon te voelen in eenvreemde wereld.Het werd een taak om de kloof te dichtentussen ervaring en kennis als gevolgook van het opkomen van de nieuwe natuurwetenschappen.Als we ons instinctiefgedragen is er in principe niets aande hand. Pas als we erover gaan nadenkenhebben we het idee niet meer metonszelf samen te vallen. Zou het kunnendat ervaring en kennis zich gaan samenvoegenen zich gaan uiten in intuïtie?(Consilience. The Unity of Knowledge1998). Helaas zien we dat de menselijkesoort nu nog steeds niet veel waarheidkan verdragen. We hebben het nuover een ‘inconvenient truth’, over een‘lastige waarheid’, een waarheid dieafschrikt en voor het geconditioneerdedenken ongelegen komt. Als men deBijbel en de Koran en De Geheime Leerzou kunnen beschouwen als kunstwerkendie interpretaties toestaan opmeerdere niveaus van bewustzijn, zou72 Theosofia 109/2 april 2008