Nationale Drug Monitor; jaarbericht 2009 - Trimbos-instituut

• Recente cijfers ontbreken in de meeste steden en regio’s. Volgens de laatste peilingenleent tussen 8 en 30 procent van de injecterende drugsgebruikers wel eens naaldenof spuiten (Van de Laar en Op de Coul, 2004).• Het aantal omgeruilde naalden en spuiten in spuitomruilprogramma’s in Amsterdamen Rotterdam is de afgelopen jaren fors gedaald, hoewel beide steden in 2008 eenkentering zagen.- Begin jaren negentig werden in Amsterdam jaarlijks rond de miljoen naalden omgeruild.In 2007 waren dat er nog maar 171 200, hoewel dat aantal in 2008 licht isgestegen tot 184 800 (GGD Amsterdam). In Rotterdam is in het aantal omgeruildespuiten tussen 2000 en 2007 meer dan gehalveerd, van 422 000 naar 168 900. In2008 zijn er echter door de locaties bijna 75 000 spuiten meer dan het jaar daarvoorbij de GGD besteld (GGD Rotterdam).- De jarenlange daling van het aantal omgeruilde spuiten kan worden verklaarddoor een daling van het aantal heroïnegebruikers in het algemeen, een daling vanuit buurlanden afkomstige, vaak injecterende, drugsgebruikers, een afname vande populariteit van het injecteren samenhangend met gezondheidsproblemen,de toename van het basecoke gebruik, en de hogere sterfte onder injecterendedrugsgebruikers. De interpretatie van de stijging in 2008 is nog onduidelijk. Wellichtwordt er door de bestaande groep injecterende drugsgebruikers vaker geïnjecteerd,of worden naalden en spuiten minder hergebruikt. Niet uitgesloten is een (onverwachte)toename van het aantal injecteerders. Een andere mogelijkheid is dat erdoor de hulpverleners grotere voorraden zijn aangelegd.• In een recente kwalitatieve studie naar infectieziekten bij heroïnegebruikers werd doorsleutelinformanten uit heel Nederland opgemerkt dat momenteel naalden uitsluitend nogin noodgevallen worden gedeeld, maar dat het delen van spuitattributen, zoals lepels,stuwband, watjes en filters veel regelmatiger voorkomt (Hoogenboezem et al., 2008a).• Afgezien van het delen van spuitmaterialen, worden er ook regelmatig risicovolletechnieken gebruikt, zoals het injecteren in liezen en hals of in slagaders, het injecterenvan middelen die niet goed oplossen, zoals methadondrank, Ritalin, paracetamol,benzodiazepines, het gebruik van alternatieven voor steriel water zoals regen- ofgrachtenwater, of het injecteren onder zeer onhygiënische omstandigheden.• Uit de interviews met sleutelinformanten komt naar voren dat een nieuwe groeprisicovolle injecteerders in opkomst is. Sinds een aantal jaar is een toenemend aantaljonge Oost-Europese heroïnegebruikers in Nederland, van wie de indruk bestaat datzij extreem en veelvuldig injecteren (zie ook § 4.3) (Hoogenboezem et al., 2008b).Seksueel risicogedrag blijft omvangrijk.• Er zijn weinig recente (landelijke) cijfers beschikbaar. Volgens de laatste peilingenonder injecterende drugsgebruikers in verschillende steden kwam het niet gebruikenvan condooms het meest voor bij vaste partners (76-96%), gevolgd door losse partners(39-73%) en klanten (13-50%) (Van de Laar en Op de Coul, 2004).• Het aandeel bezoeken aan de GGD van drugsgebruikers die deelnamen aan deAmsterdamse Cohort Studies naar hiv/aids, waarin drugsgebruikers aangaven onbe-100 Nationale Drug Monitor – Jaarbericht 2009