Nationale Drug Monitor; jaarbericht 2009 - Trimbos-instituut

3.4 Problematisch gebruikBetrouwbare schattingen van het totale aantal probleemgebruikers van cocaïne ontbreken.Volgens veldstudies en registratiegegevens gaat het globaal om drie groepen gebruikers.• De eerste groep bestaat uit de probleemgebruikers van opiaten (zie § 4.4), die tegenwoordigvrijwel allemaal óók cocaïne gebruiken, veelal de kant-en-klare rookbare vormcrack (Lempens et al., 2004; Buster en De Fuentes Merillas, 2004). Onder meer vanwegede snellere werking leidt crackgebruik sneller tot dwangmatig gedrag en verslaving dansnuifcocaïne (Van de Mheen, 2000; De Graaf et al., 2000; Coumans et al., 2000). Voorveel opiaatverslaafden is cocaïne het belangrijkste middel. Zij hebben vrij veel moeite hetgebruik te stoppen of te minderen en zij hebben een dagtaak aan het verkrijgen van dedrug (Vermeulen et al., 2001). Gebruik van crack kan de marginalisering van problematischeopiaatgebruikers versnellen en de drugsscène verharden (Coumans, 2005).• In de harddrugsscene komen ook probleemgebruikers voor die frequent cocaïne, vooralcrack, consumeren, zonder daarnaast heroïne te nemen. Onbekend is hoe groot dezegroep is. Onderzoek naar de omvang en kenmerken van de groep gebruikers van crack(met of zonder opiaten), is in gang gezet (Van den Brink et al., 2008). Volgens onderzoekin Rotterdam kan crackgebruik vooral bij jongeren een katalysator zijn voor eenmarginaliseringsproces, waarbij zij meer en meer los komen te staan van gezin, werk engezondheidszorg (Van der Poel et al., 2004).• De derde groep bestaat uit gebruikers bij wie het aanvankelijk recreatief gebruik vansnuifcocaïne is overgegaan in problematisch gebruik (‘de ontspoorde cocaïnesnuivers’).In vergelijking met crackgebruikers zijn zij doorgaans begonnen met het gebruik vansnuifcoke vanuit een meer maatschappelijk geïntegreerde positie. De aantallen in dezegroep zijn niet bekend. Volgens onderzoek in 2008 onder clubbezoekers in Amsterdamvond ruim een kwart van de actuele gebruikers wel eens dat hij of zij te veel of te vaakcocaïne gebruikte (Benschop et al., 2009).3.5 Gebruik: internationale vergelijkingAlgemene bevolkingIn de algemene bevolking van westerse landen is het aantal mensen dat harddrugszoals cocaïne gebruikt, aanzienlijk kleiner dan het aantal mensen dat cannabis gebruikt(EMCDDA, 2009).• Verschillen in peiljaar, meetmethoden en steekproeven bemoeilijken een preciezevergelijking. Van invloed is vooral de leeftijdsgroep. Tabel 3.4a geeft gebruikscijfersdie zijn (her)berekend volgens de standaard leeftijdsgroep van het EMCDDA (15 toten met 64 jaar). Gegevens voor de overige landen staan in tabel 3.4b. Voor Europazijn alleen landen uit de EU-15 en Noorwegen opgenomen.• Het percentage mensen tot de leeftijd van zestig of zeventig jaar dat ervaring heeftmet cocaïne is veruit het grootst in de Verenigde Staten en Canada. In de EU-15 enNoorwegen varieert het percentage ooitgebruikers van minder dan een procent in68 Nationale Drug Monitor – Jaarbericht 2009